Από όσα κατά καιρούς έχω ακούσει και βιώσει, μια από τις πιο επικίνδυνες φράσεις επιχειρησιακής «κουλτούρας» είναι το ότι «εδώ λειτουργούμε ως ΟΜΑΔΑ και μόνον ως ΟΜΑΔΑ.».
Μην με παρεξηγείτε. Δεν υποτιμώ την ομαδικότητα. Αλλά αυτό που έχω διαπιστώσει είναι ότι πίσω από την «ομαδικότητα» κάποιες φορές κρύβεται το σαμποτάζ, η παραγνώριση των ατομικών δυνατοτήτων και του φόβου ανάδειξής τους, της αποδοχής της διαφορετικότητας με έναν «καθώς πρέπει» τρόπο και η προσπάθεια «συμπερίληψης» με έναν τρόπο που ομογενοποιεί τους εργαζόμενους.
Ποια κρυφά μηνύματα έχουν συχνά το προσωπείο της ομαδικότητας.
Καλύτερα να είσαι ΥΠΑΚΟΥΟΣ ΠΑΡΑ ΘΑΡΑΛΛΕΟΣ.
Καλύτερα να ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΣ ΠΑΡΑ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΖΕΙΣ.
Καλύτερα να δείχνεις ΣΥΓΚΑΤΑΒΑΣΗ ΠΑΡΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ.
Χωρίς να είναι απόλυτο, την κουλτούρα που ευνοεί τα παραπάνω την «μυρίζεσαι» στον αέρα. Στα βλέμματα, στις σιωπές, στους τρόπους εξυπηρέτησης. Κάποιες φορές, δυστυχώς, αυτού του είδους η ομαδικότητα είναι καλή κρυψώνα για την ατομικότητα και το προσωπικό στίγμα που κάποιος μπορεί και πρέπει να αφήνει στον χώρο εργασίας. Ακόμα και αδιόρατα πράγματα όπως να μην ακούγεται η φωνή σου δυνατά εν ώρα εργασίας – ΔΥΝΑΤΑ ΟΧΙ ΝΑ ΟΥΡΛΙΑΖΕΙΣ – ή να δέχεσαι επιτιμητικά βλέμματα επειδή γελάς δείχνουν ότι η ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ είναι…ύποπτη.
Με κάλεσαν πρόσφατα σε μια πολυεθνική. Σίγουρη δουλειά και καλοπληρωμένη. Είπαν ότι ήθελαν σεμινάριο ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ. Και μετά ούτε λίγο, ούτε πολύ, άρχισαν να με κανοναρχούν για το πως έπρεπε να συμπεριφερθώ στον καθένα συμμετέχοντα για να είναι «ομαδικός παίχτης»… Στην ουσία ήθελαν κάποιον με το επίχρισμα «της αντικειμενικότητας» του εξωτερικού εκπαιδευτή να μεταφέρει δύσκολα μηνύματα, πιθανής απόλυσης κλπ που αρνούνταν να επωμιστούν οι ίδιοι. Εννοείται ότι δεν δέχτηκα και δεν είναι ότι δεν ήθελα τη δουλειά.
Αυτό που λέω και σε πολλούς σπουδαστές και εξυπηρετούμενούς μου που με ρωτάνε «τι να κάνω, όταν βλέπω ότι κάτι δεν μου ταιριάζει» είναι να λες ΟΧΙ όταν υποπτεύεσαι ότι το «νερό στο κρασί» είναι η ΑΞΙΑ και η ΕΝ ΠΡΑΓΜΑΣΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΟΥ.
Το ΟΧΙ δεν είναι εύκολη κουβέντα. Ίσως γιατί βρίσκεται στον αντίποδα της κακώς εννοούμενης «ομαδικότητας». Στην τιμή της ατομικότητας. Η αντιπρόταση μου εδώ και χρόνια σε εταιρείες που ζητάνε προγράμματα ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑΣ είναι να τα αντικαταστήσουν με το «ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΜΙΑ ΙΣΧΥΡΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ». Πως να μην κρυβόμαστε αλλά να βγαίνουμε στο προσκήνιο με όλο το αξιοποιήσιμο δυναμικό μας.
Μόνο αν κοιτάξουμε την ατομικότητα, τις αξίες μας και το ρόλο που πραγματικά μας ταιριάζει στην Ομάδα, έχουμε πιθανότητα για επιτυχία διαρκείας.