Είναι εκείνα τα σημεία όπου τα διάσπαρτα στην Αττική σπαράγματα της αρχαιότητας, τα μνημεία και τα μουσεία συναντούν το σημερινό περιβάλλοντα χώρο μας. Τον αστικό ιστό και την ύπαιθρο κάνοντας την ανάγκη μας να μάθουμε περισσότερα για τις στρώσεις της ιστορίας του τόπου μας, να ξεπροβάλλει με τρόπο σχεδόν επιτακτικό.
Μια ανάγκη να γνωρίζουμε δίπλα σε τι ή πάνω σε τι βαδίζουμε, ποιά βήματα στα ίδια σημεία προηγήθηκαν των δικών μας. Και μια αβίαστη μα ανησυχητική σκέψη. Με ποιόν τρόπο έχει επηρεαστεί το περιβάλλον στο οποίο περπατάμε εμείς σήμερα και ποιό θα είναι το μέλλον του; Πως θα μοιάζουν τα βήματα εκείνων που θα βρεθούν εδώ, μετά από εμάς βάζοντας στην εξίσωση την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στην πολιτιστική κληρονομιά;
Μια βόλτα στο ιστορικό πολιτιστικό αττικό περιβάλλον
Αυτό το Σαββατοκύριακο κάνουμε μια βόλτα αλλιώτικη. Περνάμε από τα σωζόμενα ερείπια του Μακρού Τείχους κάτω από τη σύγχρονη Λεωφόρο Αθηνών- Πειραιώς και τις περιοχές των Καμινίων του Ρέντη, του Μοσχάτου και του Ταύρου.
Τη Μονή Πετράκη και την φύση της αττικής υπαίθρου ως στο κέντρο της Αθήνας αγναντεύοντας την ιστορικότητα της διαδρομής από τα βυζαντινά χρόνια έως τον σύγχρονο αστικό πολεοδομικό ιστό της πρωτεύουσας. Ακούμε (για) την Αθηναϊκή Καντάδα που ήρθε από τα Επτάνησα και αγαπήθηκε στην Αθήνα του 19ου αι. και του 20ού αι, σε γειτονιές όπως η Πλάκα, του Ψυρρή, το Μεταξουργείο και η Νεάπολη.
Αναζητούμε τον φυλλοφόρο σταυρό, την άμπελο, την ελιά, το δέντρο της Γνώσης του καλού και του κακού και τα κρυμμένα φυτά, λουλούδια και δέντρα σε επιλεγμένα αντικείμενα καθώς και στους κήπους του Βυζαντινού Μουσείου.
Φανταζόμαστε το φρούριο του Ραμνούντος, ως σημείο ελέγχου των πλοίων που μετέφεραν σιτηρά προς την Αθήνα. Και χαζεύουμε μια σειρά από ευρήματα και απεικονίσεις στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών που φωτίζουν την διαχρονικότητα του ρόλου του σκύλου ως ζώο συντροφιάς ή εργασίας…
Οι εκδηλώσεις του θεσμού Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές του Υπουργείου Πολιτισμού, έχει επιστρέψει αυτές τις ημέρες φέρνοντας μας σε επαφή με την κληρονομιά των ελληνικών μουσείων και το περιβάλλον, μέσα από θεματικές ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα,περιπάτους, πεζοπορίες και ποδηλατικές διαδρομές.
Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε από τη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και φέτος συμμετέχουν 49 Περιφερειακές και Ειδικές Περιφερειακές Υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς από 36 περιφερειακές ενότητες της επικράτειας.
Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές 2024: Δείτε το πρόγραμμα για τις εκδηλώσεις στην Αττική αυτό το Σαββατοκύριακο
Ο σκύλος στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών
Μέσα από μια πληθώρα αντικείμενων, παραστάσεων και άλλων ευρημάτων από την Αρχαία Αγορά των Αθηνών αλλά και ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τις αρχαίες πηγές, παιδιά, έφηβοι και οικογένειες ανακαλύπτουν ποικίλες ιστορίες με πρωταγωνιστή τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου, αντιλαμβάνονται τον ρόλο του ως ζώο συντροφιάς ή εργασίας, εξοικειώνονται με τις απεικονίσεις του στην αρχαία ελληνική τέχνη και τις αναφορές του στη μυθολογία και συζητούν για «διάσημους» σκύλους της αρχαιότητας.
Για οικογένειες: 25/5 στις 10:00
Σημείο συνάντησης: Είσοδος Αρχαίας Αγοράς, Αδριανού 24
Επικοινωνία: 210-3310963 (Agora Excavations – Ηώ Βικτωράτου)
Μονή Πετράκη. Από την ύπαιθρο της Αττικής στο κέντρο της Αθήνας
Ξενάγηση και παρουσίαση με ψηφιακά μέσα της ιστορικής διαδρομής της Μονής, από την φύση της αττικής υπαίθρου κατά τα βυζαντινά χρόνια έως τον σύγχρονο αστικό πολεοδομικό ιστό.
Κατά την εκδήλωση θα ανιχνευτεί η διασύνδεση της ιστορίας του μνημείου με εκείνη της πόλης της Αθήνας και της νεότερης Ελλάδας. Επίσης η συμβολή της στην νεότερη πολεοδομική διαμόρφωση της πρωτεύουσας. Θα δοθεί έμφαση στα ιστορικά στοιχεία που αντλούμε από τις πηγές που βρίσκονται επί τόπου ή προέρχονται από τον χώρο της Μονής και θα γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη συμμετοχή του ζωγραφικού διακόσμου στην αποτύπωση της διαχρονίας της.
Για ενήλικες και μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ξεναγούν και παρουσιάζουν η Αρχαιολόγος, Ανδρομάχη Παναγοπούλου και οι Συντηρητές Αρχαιοτήτων, Ιωάννης Βερροιόπουλος και Βασίλειος Παναγιωτόπουλος.
Σημείο συνάντησης: Αυλή Μονής Αγίων Ασωμάτων Πετράκη, Ι. Γενναδίου 14 Αθήνα
Επικοινωνία: 6977609465, Βασίλειος Παναγιωτόπουλος
Ραμνουσία χώρα, θύλακας της αρχαίας Αττικής γης
Στην κοιλάδα του Λιμικού στο βορειοανατολικό άκρο της Αττικής σώζονται τα ερείπια του αρχαίου δήμου του Ραμνούντος με το περίφημο ιερό της Νεμέσεως. Η περιοχή του Ραμνούντος κατοικείται συνεχώς από τη νεολιθική περίοδο. Κύρια δραστηριότητα ήταν η αγροτική, αλλά λειτουργούσαν και λατομεία, υπήρχε εμπορική κίνηση και στο φρούριο είχαν την έδρα τους πλούσιοι τραπεζίτες.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τμήμα της αρχαίας οδού που οδηγούσε στο φρούριο του Ραμνούντος, περνούσε μπροστά από το ιερό της Νεμέσεως και κατέληγε στο φρούριο. Κατά μήκος της οδού βρέθηκαν πολυτελείς ταφικοί περίβολοι των κλασικών χρόνων, που έφεραν αξιόλογα επιτύμβια ανάγλυφα, ναΐσκους και στήλες.
Το φρούριο του Ραμνούντος, όπως και αυτό του Σουνίου, κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου για τον έλεγχο των πλοίων που μετέφεραν σιτηρά προς την Αθήνα. Το φρούριο προστατεύει τον οικισμό, δημόσια και ιδιωτικά κτήρια με ισχυρό εξωτερικό περίβολο. Υπάρχουν θέατρο και γυμνάσιο. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και η αγορά του δήμου. Δύο μικρά λιμάνια στην παραλία κάτω από το φρούριο – το ανατολικό και το δυτικό – χρησίμευαν για τα πλοία που έλεγχαν το πέρασμα του Ευβοϊκού.
Απαραίτητα κλειστά παπούτσια, καπέλο, αντηλιακό και νερό.
Κυριακή 26/5, στις 11.00 – 13.00
Σημείο συνάντησης: Είσοδος Αρχαιολογικού Χώρου Ραμνούντα
Είσοδος ελεύθερη
Περιδιάβαση σε μυθικά και ιστορικά τοπόσημα της βορειοδυτικής Αττικής
Περίπατος με ξενάγηση από αρχαιολόγους στον αρχαιολογικό χώρο των Ελευθερών, ένα από τα καλύτερα διατηρημένα αρχαία φρούρια στον ελλαδικό χώρο. Θα συνδυαστεί με αναφορές στους τοπικούς μύθους, στον θεό Διόνυσο, τη γένεση του αρχαίου θεάτρου και τα έργα του Ελευθερέως γλύπτη Μύρωνος.
Θα ακολουθήσει ξενάγηση στο Πεδίο της Μάχης των Πλαταιών και αφήγηση των ιστορικών γεγονότων της μάχης, όπως μαρτυρούνται από τις αρχαίες πηγές.
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη μετακίνησή τους με Ι.Χ. αυτοκίνητα.
Κυριακή 26/5, στις 12:00
Σημείο συνάντησης: Αρχαιολογικός χώρος Ελευθερών (είσοδος μονοπατιού επί της Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών-Θηβών έναντι ταβέρνας στην Κάζα)
Επικοινωνία: 2103213571, εσωτ. 104 (Ευγενία Τσάλκου), 2103313343, εσωτ. 106 (Ειρήνη Σβανά)
Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων
Αρχαιολογικός περίπατος στο Ιερό του Ποσειδώνα στην Καλαυρεία του Πόρου
Εκπαιδευτική περιήγηση για το ευρύ κοινό και οικογένειες με παιδιά με στόχο τη γνωριμία τους με το πολιτιστικό και φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Κυριακή 26/5, στις 11:00
Σημείο συνάντησης: Πλατεία Συντριβανίου, Δημαρχείο Πόρου
Επικοινωνία: Γραφείο Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων της Εφορείας στο τηλέφωνο 210 4590707(Εύη Πίνη) και την ημέρα της εκδήλωσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πόρου, στο τηλέφωνο 2298023276
Αρχαιολογικός περίπατος στα Μακρά Τείχη: νεκροταφεία, κτήρια και δρόμοι
Τα Μακρά Τείχη συνέδεαν την Αθήνα με το κεντρικό της λιμάνι τον Πειραιά, και αποτέλεσαν ένα από τα μεγαλύτερα αρχαία οχυρωματικά έργα στην αρχαία Αττική. Παράλληλα, συμβόλιζαν την πολυεπίπεδη ανάπτυξη της Αθήνας και την μετατροπή της σε ναυτική και πολιτική υπερδύναμη κατά την κλασική αρχαιότητα.
Σήμερα τα ερείπια του βόρειου Μακρού Τείχους σώζονται κάτω από τη σύγχρονη Λεωφόρο Αθηνών- Πειραιώς και στην οδό Κύπρου, στις περιοχές των Καμινίων του Ρέντη , του Μοσχάτου και του Ταύρου. Τμήματα του νοτίου σκέλους των Μακρών Τειχών, του λεγόμενου Διαμέσου Τείχους, έχουν σποραδικά αποκαλυφθεί κατά μήκος του άξονα των γραμμών του ΗΣΑΠ , στον Ταύρο , το Μοσχάτο και στην περιοχή του Νέου Φαλήρου.
Μέσα από τις αφηγήσεις των αρχαιολόγων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, θα δοθεί η δυνατότητα στους περιπατητές να κατανοήσουν και να αναπλάσουν την αρχαία τοπογραφία της πεδιάδας μεταξύ της Αθήνας και του Πειραιά, καθώς θα επισκεφθούν θέσεις όπου διατηρούνται όχι μόνο τμήματα των Μακρών Τειχών αλλά και κατάλοιπα ταφικών μνημείων, κτηρίων και δρόμων που τα πλαισίωναν.
Κυριακή 26/5 στις 10: 30 – 14:30 Σημείο συνάντησης: Σταθμός ΗΣΑΠ «Ταύρος» (εκδοτήρια εισιτηρίων) και ώρα συνάντησης 10:30 – 10:45 το πρωί (διάρκεια περιπάτου περίπου 3 ώρες).
Ελεύθερη συμμετοχή Πληροφορίες: Γιανν. Συρόπουλος, τηλ: 210 4590705, Ειρ. Σκιαδαρέση, τηλ: 210 4590712
Νομισματικό Μουσείο
Εκπαιδευτικές δράσεις για μαθητές και ευρύ κοινό με απώτερο σκοπό την προβολή του φυτικού κόσμου μέσα από τα νομίσματα και τα φυτά του κήπου του.
Κυριακή 19 Μαΐου 2024, 19.00: Φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Εν Ολύμπω. Φωτογραφικό οδοιπορικό στη φύση και στα προσκυνήματα της Πιερίας». Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 27/05/2024.
Σάββατο 25 Μαΐου, 11.00: Διάλεξη επίκουρης καθηγήτριας Προϊστορικής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ Μαρίας Ντίνου με θέμα: Το περιβάλλον από την αρχαιότητα έως σήμερα.
Είσοδος ελεύθερη.
Επικοινωνία: 2103632057, 2103612190, Ελένη Νάκη, Δημήτρης Κλουκίνας
Στους κήπους του Βυζαντινού Μουσείου
Οι μαθητές (της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης) ανακαλύπτουν με διαδραστικό τρόπο φυτά, λουλούδια και δένδρα σε επιλεγμένα αντικείμενα του Μουσείου. Το δένδρο της ζωής, ο φυλλοφόρος σταυρός, η άμπελος, η ελιά, το δένδρο της Γνώσης του καλού και του κακού, το Ρόδο το Αμάραντο και η Δευτέρα Παρουσία με τον Παράδεισο αναδεικνύουν το φυσικό περιβάλλον και την ιδιαίτερη σημασία του στη χριστιανική θρησκεία.
Στη συνέχεια θα περιηγηθούν στους κήπους, θα δούνε τη φρεατοδεξαμενή και θα μάθουν για την ύδρευση της Αθήνας, για τις αντιλήψεις των Βυζαντινών για τον Παράδεισο αλλά και για τον Ιλισό το σημαντικό ποτάμι της Αθήνας με το ειδυλλιακό τοπίο. Θα γνωρίσουν βότανα και φυτά που συνθέτουν τους κήπους του Μουσείου και στο τέλος θα παίξουν διάφορα παιχνίδια και θα φτιάξουν τις δικές τους ανοιξιάτικες κάρτες.
23-26/05/2024, : 9.30-13.30
Σημείο συνάντησης: Αύλειος χώρος (στον πλάτανο).
Επικοινωνία: 213 213 9507 και 213 213 9591 (Ράνια Φατώλα).
Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής στο τηλέφωνο 213 213 9507 (09:00-12.00).
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Το φυσικό περιβάλλον στην προϊστορική εποχή
Θεματικές περιηγήσεις από αρχαιολόγους του Μουσείου στη Μόνιμη Έκθεση Προϊστορικών Αρχαιοτήτων στις 26 Μαΐου και ώρα 13:00-13:40
Επικοινωνία: 213 2144891
Μουσείο Ακρόπολης
Οι συμμετέχοντες θα ανακαλύψουν με τη βοήθεια των αρχαιολόγων τους συμβολισμούς και τη μετουσίωση των τεσσάρων στοιχείων της φύσης (νερό, αέρας, φωτιά και γη), την αναζωογονητική ή την καταστροφική δύναμή τους, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από επιλεγμένα αρχαία έργα τέχνης που φιλοξενούνται στο Μουσείο.
Κυριακή 26/5 στις 10:00 και 13:00
Σημείο συνάντησης: Γραφείο Πληροφοριών Μουσείου Ακρόπολης
Επικοινωνία: Τηλεφωνικό Κέντρο 210 9000900, Δευτέρα – Παρασκευή και ώρες 09:00-17:00
Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου
Ζώα και τέρατα στην αρχαιότητα
Εκπαιδευτικό εργαστήρι για παιδιά 6-9 ετών. Θα δουν από κοντά αρχαία αγγεία και ειδώλια ζώων και υβριδικών πλασμάτων (π.χ. κενταύρους, σφίγγες), θα μάθουν την ιστορία τους από αρχαιολόγους, θα σχεδιάσουν τα δικά τους ζώα και τέρατα, θα μιμηθούν τις φωνές και τις κινήσεις τους, και θα ακούσουν αφηγήσεις αρχαίων συγγραφέων για τα ζώα και τον φυσικό κόσμο στην αρχαιότητα.
Σάββατο 25/5 στις 11.00 Τηλ. κρατήσεων: 210 3319300
Το φυσικό και αστικό τοπίο στη βυζαντινή τέχνη: πραγματικότητα και συμβολισμός
Με αφετηρία τη Συλλογή βυζαντινών και μεταβυζαντινών έργων του Μουσείου Κανελλοπούλου οι συμμετέχοντες θα ανακαλύψουν τον τρόπο απόδοσης, τον ρόλο και τη σημασία του τοπίου στην οργάνωση της σύνθεσης, αλλά και τους συμβολισμούς ή τα μηνύματα που εμπεριέχει.
Η θεματική περιήγηση θα έχει διάρκεια 90΄ και απευθύνεται στο ευρύ κοινό.
Κυριακή 26/5 στις 11:00 και 13:00
Κρατήσεις: 210 3319300