Χαρακτηριστικό παράδειγμα -που δεν είναι ευρέως γνωστό- είναι ο Νικόλαος Δούμπας (1830-1900) Ελληνο-αυστριακός επιχειρηματίας, που πραγματοποίησε πολλές δωρεές με κυριότερη αυτή της ανέγερσης του Musikverein, του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης (ναι, εκείνου όπου λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο η διάσημη Πρωτοχρονιάτικη συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης).
Ίσως το ξανασκέφτονταν ενδεχομένως κάποιοι επιχειρηματίες, αν συνειδητοποιούσαν πόσο κοντά είναι το επιχειρηματικό σκηνικό με εκείνο του θεάτρου. Η πιο ριζοσπαστική και τεκμηριωμένη άποψη ήταν εκείνη του Γκυ Ντεμπόρ όπως διατυπώθηκε στο βιβλίο του “Η κοινωνία του θεάματος” (εκδόθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά το 1972): “Το θέαμα, θεωρημένο στην ολότητά του, είναι ταυτόχρονα το αποτέλεσμα και ο σκοπός του υπάρχοντος τρόπου παραγωγής. Δεν είναι ένα συμπλήρωμα του πραγματικού κόσμου, κάποιο πρόσθετο διακοσμητικό στοιχείο του”.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, κάθε στιγμή της ζωής μας δεν είναι παρά μια θεατρική σκηνή. Υπάρχουν οι πρωταγωνιστές, οι κομπάρσοι, το σκηνικό και όλα τα σχετικά, με τον καθένα μας να παίζει κάθε φορά και έναν ρόλο, αποζητώντας το χειροκρότημα, δηλαδή την κοινωνική αναγνώριση και αποδοχή, που μπορεί να είναι πχ ένας καλός λόγος ή μία υλική επιβράβευση (και στο ψηφιακό θέαμα των social media ένα like).
Υπ’ αυτή την έννοια, και η επιχείρησή μας μπορεί να ειδωθεί ως ένα θεατρικό σκηνικό όπου εξελίσσονται παραστάσεις. Αν μάλιστα μιλάμε για μια Ελληνική μικρομεσαία / μεσαία επιχείρηση, ο επιχειρηματίας είναι συνήθως όχι μόνον ο παραγωγός αλλά ταυτόχρονα και ο σκηνοθέτης και ο πρωταγωνιστής του έργου, στους ώμους του οποίου πέφτει το μεγαλύτερο βάρος για καθημερινά “επιτυχημένες παραστάσεις”, που να φέρνουν ικανοποιητικές εισπράξεις στο ταμείο, όλη τη σαιζόν (και για πολλές σαιζόν).
Αν κάνουμε αυτή την αναγωγή τότε προκύπτουν 4 ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις:
- Πως θα σας φαινόταν αν σε μια θεατρική παράσταση με κοσμοπολίτικο ύφος τα σκηνικά ήταν πρόχειρα, έτοιμα να γκρεμιστούνε; Υποθέτω απαράδεκτο. Κατ’ αναλογία, τα κτίρια, τα γραφεία, ο εξοπλισμός πρέπει να ταιριάζουν με τις υπηρεσίες /προϊόντα της επιχείρησης και όχι να το υπονομεύουν. Όπως οι παραστάσεις έχουν τον σκηνογράφο τους έτσι και η επιχείρηση (θα έπρεπε να έχει) το συνεργαζόμενο αρχιτεκτονικό γραφείο διαρρύθμισης των χώρων και εσωτερικής διακόσμησης (εκτός και αν είναι περίπτερο ή startup!). Εξυπακούεται ότι όσες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα, η επιλογή γραφείων σε ένα κτιριακό συγκρότημα που είναι και “πράσινο” και “έξυπνο”, είναι μια πολύ καλή επένδυση (τεράστια τον τελευταίο καιρό η ζήτηση σε green & smart buildings και στη χώρα μας)
- Βασικός συντελεστής κάθε παράστασης είναι ο ενδυματολόγος. Έτσι και στις επιχειρήσεις, το στυλ, το ντύσιμο, η συμπεριφορά των συνεργατών στους πελάτες, αυτό που αποπνέουν, δεν μπορεί να είναι τυχαία αλλά να συνάδουν με την αποστολή, τις αξίες και το έργο της επιχείρησης. Από το στερεοτυπικό απόλυτο του γκρίζου / μπλε κουστουμιού παλαιότερων δεκαετιών φτάνουμε τα τελευταία χρόνια σε μια κακώς εννοούμενη ενδυματολογική χαλαρότητα όπου επιτρέπονται σχεδόν τα πάντα…
- Γνωστό το πόσο πολύ σημαντική είναι η λεκτική επικοινωνία: το κατάλληλο λεξιλόγιο, η σωστή άρθρωση, η ένταση και χροιά της φωνής, η πειστικότητα με την οποία εκφέρονται τα λόγια, μπορούν να κερδίσουν τον υποψήφιο πελάτη / συνεργάτη, προτού καν αρχίσει το κυρίως θέμα της συζήτησης. Πολύ χρήσιμη μπορεί να είναι εδώ η συνεργασία με κάποια θεατρική σχολή, που θα προσφέρει στους συνεργάτες σας μερικά μαθήματα ορθοφωνίας.
- Η γλώσσα του σώματος εξίσου σημαντική όταν ερχόμαστε σε φυσική επαφή με τον συνομιλητή μας: από το πως περπατάμε ή στεκόμαστε, το αν επιδιώκουμε την οπτική επαφή. Απίστευτα χρήσιμη και εδώ η σύγκριση με μια θεατρική παράσταση για αυτό και θα πρότεινα να κλείσετε κάποια μαθήματα υποκριτικής ιδίως για τους πωλητές της επιχείρησης.
Αν έχετε ακόμα τις αμφιβολίες σας για τη χρησιμότητα του θεάτρου (και) στο επιχειρείν, σας προτρέπω να παρακολουθήσετε μια από τις πολλές και αξιόλογες παραστάσεις που παίζονται κατά καιρούς όχι μόνο στην Αθήνα και στα μεγάλα αστικά κέντρα αλλά και στην επαρχία (όπου ίσως βρεθείτε για διακοπές).
Και τώρα το challenge: την επόμενη φορά που θα έχετε μια σημαντική επαγγελματική συνάντηση, σας προτείνω να κάνετε κάτι διαφορετικό: να την αντιμετωπίσετε σαν μια καλοδουλεμένη θεατρική σκηνή, όπου τίποτα δεν θα είναι τυχαίο και ταυτόχρονα τα πάντα θα φαίνονται φυσικά, γιατί εξυπακούεται ότι θα (πρέπει να) είστε αυθεντικοί. Μην αντιμετωπίσετε αγχωμένοι τον υποψήφιο συνεργάτη σαν έναν τύπο που θα πρέπει να τον βομβαρδίσετε με επιχειρήματα. Αυτή την φορά δείτε τον με τον ίδιο σεβασμό και προσοχή που σας αντιμετωπίζει ως θεατή μια εξαιρετική θεατρική ομάδα: θα πρέπει να μαγευτεί, να χαλαρώσει, να αρχίσει να συμμετέχει στην παράσταση που ετοιμάσατε για πάρτη του. Αφήστε εκείνον να βρει τα λογικά επιχειρήματα που συνηγορούν στο να συνεργαστεί μαζί σας. Μην σας φαίνεται παράξενο: οι άνθρωποι πρώτα αποφασίζουμε ασυνείδητα αυτό που θέλουμε και μετά ψάχνουμε να βρούμε τα λογικοφανή επιχειρήματα που θα στηρίξουν τις επιλογές μας.
Για τους λιγάκι πιο τολμηρούς, θα πρότεινα να κάνουν εγγραφή σε κάποια από τις πάμπολλες ερασιτεχνικές ομάδες που υπάρχουν παντού.
Μιλώντας εκ πείρας: ξέρετε τι είναι να παίζεις σαν ερασιτέχνης ηθοποιός και στους θεατές να είναι μεταξύ άλλων τα παιδιά σου, ο προϊστάμενός σου, οι φίλοι σου; Το άγχος που πρέπει να ξεπεράσεις δεν συγκρίνεται με τίποτα! Αν τα καταφέρεις και σταθείς στο “σανίδι”, τότε μετά από αυτή την εμπειρία τα cold calls, οι εταιρικές παρουσιάσεις και οι ομιλίες σε επαγγελματικά συνέδρια θα σου φαίνονται αστεία…