Μπορεί ένα μουσείο να περιέχει εκατοντάδες πτυχές του απόλυτα σημερινού, πέρα από εκείνες του πρόσφατου ή τις διαχρονίες του βαθύτερου παρελθόντος; Υπάρχει ένα Μουσείο που μιλά για και με τους όρους του Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού; Και υπάρχει ένα Μουσείο στην καρδιά της Αθήνας που δεν έχει εγκατασταθεί σε ένα κτήριο αλλά σε 18 που συνδιαμορφώνουν μια γειτονιά που διαπερνά και μαρτυρά ευθαρσώς όλες τις ιστορικές περιόδους της πόλης;
Η απάντηση, όπως ήδη θα μαντέψετε είναι ναι, και πάμε να δούμε περισσότερα εδώ πριν πάρετε και εσείς το δρόμο για το Μοναστηράκι και το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού που συνεχώς αλλάζει, εξελίσσεται, πλουτίζει και αναδιαμορφώνεται δικαιώνοντας με τρόπο πανηγυρικό, χαρούμενο αλλά και ουσιαστικό τον τίτλο του.
Η νέα μόνιμη έκθεση του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού
Περιδιαβαίνοντας την πολιτιστική γειτονιά και μπαινοβγαίνοντας στα 18 κτίρια και την ιστορική αυλή του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού βρίσκουμε συνεχώς συνδέσεις και μικρές αντιθέσεις στα εκθέματα, τα αντικείμενα και τις ιστορίες που συνθέτουν και συνεχώς ανασυνθέτουν, το πλαίσιο της πολιτιστικής υλικής και άυλης μας κληρονομιάς, όπως και εμείς άλλωστε.
Πρόκειται για το μοναδικό Δημόσιο Μουσείο του Υπουργείου Πολιτισμού που πραγματεύεται τον νεότερο ελληνικό πολιτισμό μέσα από τα τεκμήρια της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και μέσα από τα οποία αναδεικνύεται όχι μόνο η λαϊκή τέχνη αλλά και η ιστορική συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού εν γένει.
Το ιστορικό Μουσείο μπορεί να ιδρύθηκε δύο αιώνες πριν, το 1918, να περιέχει 3.000 εκθέματα από κάθε περιοχή όπου έδρασε ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αιώνα έως και το 1970 αλλά πλέον, πορεύεται σε μια νέα εκθεσιακή προσέγγιση.
Αναπτύσσεται σε ένα σύμπλεγμα 4.000 τετραγωνικών μέτρων και σε 18 σπίτια και παράσπιτα που φιλοξενούν το καθένα μία λαογραφική θεματική ενότητα, μια έκφανση του νεότερου ελληνικού πολιτισμού με ανθρωποκεντρική προσέγγιση πίσω και μέσα από τα μουσειακά αντικείμενα. Ενώ η σύγχρονη τεχνολογία παρεμβάλλεται εννοιολογικά και αρχιτεκτονικά πλουτίζοντας την συνολική αφήγηση με πολυποίκιλα μέσα αλλά και μιλώντας στα παιδιά με τρόπο ζωντανό και διαδραστικό, βάζοντας τα κυριολεκτικά στο παιχνίδι.
Στην πολιτιστική γειτονιά που διαμορφώνει το Μουσείο εμπεριέχονται τμήματα του υστερορωμαϊκού τείχους (267 μ.Χ), ο βυζαντινός ναός του Αγίου Θωμα (6-7ος αι. μ.Χ), η πύλη του αρχοντικού Χωματιανού-Λογοθέτη (18ος αι.), το σπίτι του Νικόλαου Δραγούμη και ο αποκατεστημένος ναός του Αγίου Ελισσαίου όπου ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έψελνε τις αγρυπνίες παρουσία πολλών πνευματικών ανθρώπων της εποχής.
Το Μουσείο περιέχει επίσης το ιστορικό τοπόσημο του Μοναστηρακίου, το Τζαμί Τζισδαράκη όπου παρουσιάζεται και η ιστορία του Μουσείου από την ίδρυση τους καθώς και τα εξής κτίρια- ενότητες:
“Από που είστε; Από που είμαστε” που αναφέρεται στην ελληνική ταυτότητα, “Που βρίσκεστε εδώ και τώρα” που αναφέρεται στην γειτονιά του Μουσείου που συμπυκνώνει τους χρόνους της πόλης των Αθηνών, “Για την πίστη και λατρεία μας” που πραγματεύεται την σχέση του ανθρώπου με το θείο, “Πως διασκέδαζαν, Πως διασκεδάζετε;” με έμφαση στο θέατρο σκιών, τα πανηγύρια και τα θεατρικά θεάματα, “Εκείνες πως δούλευαν, εσείς που δουλεύετε;” αφιερωμένη στη γυναικεία εργασία, “Που έμεναν, που μένετε;” όπου αναπαριστώνται οι χώροι παραδοσιακών και νεοκλασικών σπιτιών, “Τι μαγείρευαν; Τι μαγειρεύετε” με εκθέματα που σχετίζονται με την παραγωγή, το μαγείρεμα, την γαστρονομία και την απόλαυση του φαγητού, “Τι δουλειά έκαναν; Τι δουλειά κάνετε” για τα επαγγέλματα και την ενότητα “Τι φορούσαν; Τι φοράτε;” για την ελληνική ενδυμασία μέσα στο χρόνο.