Λένε ότι πιο ψηλά από τον 6ο όροφο ο άνθρωπος χάνει την επαφή του με το έδαφος. Σκεφτείτε τώρα τις αθηναϊκές πολυκατοικίες που στέκονται στο περιορισμένο τους ύψος αποτίοντας νοερά φόρο τιμής στην Ακρόπολη, επιτρέποντας την ορατότητα από κάθε σημείο της πόλης και υπηρετώντας ένα με αρκετές έννοιες βιώσιμο μα και παράλληλα μη βιώσιμο μοντέλο.
Στις ρωγμές μιας σύγχρονης αστικής ιστορίας
Η πυκνή χαμηλή δόμηση, οι σχεδόν κλωνοποιημένες πολυκατοικίες, η απουσία ενός πιο φυσικού περιβάλλοντος, η αποπνικτική ατμόσφαιρα συνυπάρχουν με την θέαση της έστω και ασφαλτοστρωμένης γης, των περαστικών και της καθημερινότητας.
Η πολυκατοικία ως κοιτίδα πολιτιστικών αλλαγών χάρισε στα παιδιά τα δικά τους δωμάτια, τον σπόρο της ανεξαρτησίας και της προσωπικής εξέλιξης, λίγο πιο ελεύθερα από την οικογένεια και τις παραδόσεις πάντα ωστόσο παράλληλα κάπως γειωμένα.
Φεύγοντας λίγο από την υλική θεώρηση και το τσιμέντο ανακαλύπτει κανείς στο ντοκιμαντέρ “Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας” που είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, το οποίο κυκλοφορεί το Ίδρυμα Ωνάση, βρίσκουμε τα πρόσωπα.
Τους ανθρώπους που “σήκωσαν” τις αθηναϊκές πολυκατοικίες, τόσο κυριολεκτικά μεταφέροντας τα υλικά τους στα χεριά όσο και το βάρος τους σε τύψεις για μια πόλη που για τους περισσότερους από αρχιτεκτονική άποψη, απλά καταστράφηκε.
Ετοιμαστείτε όμως για μια όχι τόσο γραμμική ιστορία αλλά καλύτερα για μια συνάντηση με εκείνους, τους χτίστες και τις γυναίκες τους, τις νοικοκυρές που είδαν και συνετέλεσαν στην οικοδόμηση της Αθήνας, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Το ντοκιμαντέρ για την ιστορία της αθηναϊκής πολυκατοικίας και της ανοικοδόμησης (της πόλης) μέσα από τη ζωή των ανώνυμων λαϊκών ανθρώπων της αντιπαροχής σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τάσου Λάγγη και του Γιάννη Γαϊτανίδη, επανεξετάζει τα στερεότυπα και επαναπροσεγγίζει την οικοδομική έκρηξη που καθόρισε τη μορφή της μεταπολεμικής πόλης, εστιάζοντας στον πιο χαρακτηριστικό κτιριακό της τύπο, την πολυκατοικία.
Οι χτίστες της σημερινής εκδοχής της Αθήνας
Η εύκολη κατασκευή με στοιχειώδη τεχνικά μέσα, η αντιπαροχή, η ώθηση της οικονομίας της μεταπολεμικής εποχής και ο μετασχηματισμός της αθηναϊκής κοινωνίας στα μέσα του 20ού αιώνα με την παράλληλη υιοθέτηση ενός πιο μοντέρνου τρόπου ζωής που προβαλλόταν μέσα από τις ταινίες και τα περιοδικά της εποχής μας βοηθούν να δούμε τους εσωτερικούς μετανάστες.
Τους επαρχιώτες και τους εκατοντάδες Μυκονιάτες που ήρθαν στην Αθήνα με τις γυναίκες τους γκρεμίζοντας τα νεοκλασικά και τσιμεντώνοντας ή χτίζοντας και συνδημιουργώντας την σύγχρονη Αθήνα.
Μετά την πρεμιέρα του στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας», την προβολή του στη Μικρή Σκηνή της Στέγης και τη διεθνή πορεία του, το ντοκιμαντέρ «Χτίστες, Νοικοκυρές και η Οικοδόμηση της Σύγχρονης Αθήνας», είναι διαθέσιμο στο Onassis Channel στο YouTube.