Οι τεχνολογικοί ειδικοί την υποδέχονται με αισιοδοξία: πάνω από τους μισούς προβλέπουν θετικές επιπτώσεις για τις κοινωνίες μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες.
Η κοινωνία όμως δεν συμμερίζεται τον ενθουσιασμό. Μόλις το 17% των Αμερικανών που δεν εργάζονται στον τεχνολογικό τομέα πιστεύει ότι η ΑΙ θα ωφελήσει τη χώρα του. Το χάσμα ανάμεσα σε όσους «χτίζουν» την τεχνολογία και εκείνους που καλούνται να ζήσουν μαζί της είναι πλέον ξεκάθαρο.
Ποιοι κινδυνεύουν – και ποιοι θα έχουν όφελος
Το πρώτο μεγάλο μέτωπο είναι η εργασία. Ταμίες, δημοσιογράφοι, εργάτες και προγραμματιστές βρίσκονται σε ζώνη υψηλού ρίσκου. Ειδικά οι οδηγοί φορτηγών: το 62% των ειδικών εκτιμά ότι θα αντικατασταθούν από αυτόνομα οχήματα, την ώρα που μόλις το 33% των πολιτών το πιστεύει.
Από την άλλη, νέες ειδικότητες κάνουν δυναμική είσοδο: αναλυτές δεδομένων, ειδικοί στη ρομποτική και στη μηχανική μάθηση γίνονται ανάρπαστοι. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ προβλέπει έκρηξη στη ζήτηση τέτοιων ρόλων μέχρι το 2027.
Ποιος είναι καλύτερος: Ο άνθρωπος ή η μηχανή;
Σε ορισμένους τομείς, η ΑΙ ξεπερνά ήδη τον άνθρωπο. Σε άλλους, απέχει πολύ. Στην οδήγηση, μόνο ένας στους πέντε πολίτες πιστεύει ότι τα συστήματα ΑΙ είναι ανώτερα – ενώ οι ειδικοί διαφωνούν και δίνουν ποσοστά πάνω από 50%. Στην υγεία, μόλις το 26% των πολιτών εμπιστεύεται τη διαγνωστική ικανότητα των μηχανών, με τα ποσοστά να πέφτουν κατακόρυφα όταν πρόκειται για κρίσιμες αποφάσεις όπως οι προσλήψεις.
Το φύλο παίζει ρόλο – και η διαφορά είναι εντυπωσιακή
Οι άνδρες βλέπουν την ΑΙ με περισσότερη αισιοδοξία: το 63% δηλώνει θετικό στις εξελίξεις, έναντι μόλις 36% των γυναικών. Το χάσμα μεγαλώνει εντός του τεχνολογικού τομέα, όπου πολλές γυναίκες εμφανίζονται επιφυλακτικές για το αν η νέα εποχή θα ενισχύσει ή θα περιορίσει τη θέση τους.
Διχασμός και στους κόλπους των ειδικών
Ακόμα και οι ίδιοι οι επιστήμονες δεν συμφωνούν. Οι ερευνητές του δημόσιου τομέα και των πανεπιστημίων κρατούν αποστάσεις: 6 στους 10 δηλώνουν καχύποπτοι απέναντι στις προθέσεις των εταιρειών ΑΙ. Αντίθετα, στον ιδιωτικό τομέα, το αντίστοιχο ποσοστό πέφτει στο 39%.
Εν τω μεταξύ, ένας κοινός φόβος παραμένει: η κοινωνική απομόνωση. Το 57% των πολιτών και το 37% των ειδικών φοβάται ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μας κάνει λιγότερο κοινωνικούς.
Παραπληροφόρηση και deepfakes
Το άγχος για το μέλλον δεν περιορίζεται μόνο στην απώλεια θέσεων εργασίας. Οι κίνδυνοι από την παραπληροφόρηση, την κακοποίηση προσωπικών δεδομένων και τα deepfakes αυξάνονται διαρκώς. Πάνω από τους μισούς πολίτες πιστεύουν ότι η ΑΙ μπορεί να ενισχύσει τις κοινωνικές προκαταλήψεις, ακριβώς επειδή ο περισσότερος κόσμος δεν κατανοεί ακόμη πλήρως τις δυνατότητές της.
Τι λένε οι αριθμοί
- ΔΝΤ: Το 60% των θέσεων στις ανεπτυγμένες χώρες απειλούνται από την ΑΙ
- ΟΟΣΑ: 1 στους 4 εργαζόμενους είναι σε άμεσο κίνδυνο αυτοματοποίησης
- WEF: Έως το 2027, θα χαθούν 83 εκατομμύρια θέσεις, αλλά θα δημιουργηθούν 69 εκατομμύρια νέες
- Gartner: Μέχρι το 2029, το 80% της εξυπηρέτησης πελατών θα γίνεται χωρίς ανθρώπινη παρουσία
Εν κατακλείδι
Η ΑΙ δεν είναι μόνο το τέλος κάποιων επαγγελμάτων – είναι και η αρχή νέων. Όπως και σε προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις, έτσι και τώρα, δημιουργούνται νέοι δρόμοι: από τεχνικούς ΑΙ μέχρι συμβούλους ηθικής τεχνολογίας.
Ορισμένα επαγγέλματα – όπως του εκπαιδευτικού – όχι μόνο δεν απειλούνται, αλλά αποκτούν και νέο ρόλο. Ικανότητες όπως η ενσυναίσθηση, η φαντασία και η προσωπική επικοινωνία παραμένουν μοναδικά ανθρώπινες – και είναι αυτές που ίσως τελικά γράψουν το μέλλον στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.