Για να δουλέψουμε, να ασκηθούμε, να μαγειρέψουμε, να συγυρίσουμε, να ενημερωθούμε ακόμα και να βγούμε ή να δούμε τους φίλους μας εξακολουθώντας να κάνουμε κάτι μαζί τους. Από το να πάμε για ψώνια ή να φάμε σε ένα εστιατόριο μέχρι το να αναλύουμε παράλληλα τις έγνοιες της δουλειάς ή τις προσδοκίες μας για το επόμενο μας project.
Και όλα αυτά με μια αίσθηση βιασύνης. Με την πεποίθηση ότι πρέπει να τρέξουμε να τα προλάβουμε όλα, αλλά ίσως ως και κάπου πέρα από το όλα- όσα είχαμε προγραμματίσει- στο να μην χάσουμε κάτι επιπλέον που μπορεί να μας προκύψει σε αυτό το λίγο χρόνο που με τον ατέρμονο κόπο μας, δημιουργήσαμε.
Ο φαύλος κύκλος της άκαρπης κίνησης
Και ύστερα έρχεται το Σαββατοκύριακο, οι καλοκαιρινές διακοπές. Έρχεται η ώρα που τελικά αναρωτιόμαστε γιατί νιώθουμε τόσο κουρασμένοι ή και εξαντλημένοι καθ΄όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Σε σημείο που το delivery γίνεται πρωταρχική συνήθεια, οι κοινωνικές έξοδοι μειώνονται και τα χόμπι μας μένουν μαζί με τον εξοπλισμό τους στο ράφι.
Οι μελέτες το επιβεβαιώνουν. Πολλοί άνθρωποι νιώθουν κουρασμένοι χωρίς να έχουν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις. Μάλιστα υπάρχει και το ακρωνύμιο TATT (Tired All The Time) για να υποδηλώσει ακριβώς αυτή την κατάσταση της γενικευμένης κόπωσης που δεν βελτιώνεται με λίγες ώρες παραπάνω ανάπαυσης ή ύπνου.
Το άγχος της καθημερινότητας και της εργασίας σύμφωνα με την έρευνα «Stress in America» της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας για το 2024 έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ ενώ και άλλες μελέτες δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι ενήλικες στις ΗΠΑ δεν κοιμούνται τις συνιστώμενες επτά ώρες κάθε βράδυ.
Η εξύμνηση της υπερβολικής εργασίας και η παρερμηνεία της πιο σημαντικής ίσως ευκαιρίας της ανθρωπότητας για πιο ποιοτικούς όρους εργασίας και ζωής, της εξ αποστάσεως εργασίας, με ωράρια, emails και τηλεφωνήματα που επεκτείνονται πέραν του ωραρίου εργασίας μετά από αδικαιολόγητη πίεση από τη μεριά των εργοδοτών, μας σπρώχνουν στο να βρισκόμαστε συνεχώς σε εγρήγορση.
Παράλληλα το κυριολεκτικά ατέρμονο scrolling στα social media, έχει αντικαταστήσει τη χαλάρωση με μια διαδικασία που προκαλεί υπερδιέγερση μέσα από εικόνες, πληροφορίες και ήχους που εναλλάσσονται εξαιρετικά γρήγορα.
Δίνοντας έστω λίγα λεπτά στη σκέψη μας για να ανασυγκροτηθεί είναι αναπόφευκτο το να σκεφτούμε την εικόνα από το ποντικάκι που ξοδεύει την ενέργεια του γυρνώντας τη ρόδα αλλά και να ψάχνουμε να βρούμε κάθε τόσο τα μονοπάτια της εξόδου και της πραγματικής ανάπαυσης.
Τα “πως” της ανάπαυσης
Το πρώτο βήμα ίσως για να χαλαρώσουμε πραγματικά, να πάρουμε εκείνες τις ήρεμες, βαθιές ανάσες που τόσο χρειαζόμαστε, είναι να μην έχουμε τύψεις. Να αντιληφθούμε ότι η ανάπαυση δεν συνδέεται με την τεμπελιά, ούτε με κάποιο είδος επιβράβευσης των κόπων μας.
Η ανάπαυση είναι μια ανάγκη φυσική και ας το ξεχάσαμε στα ανύπαρκτα break των γραφείων με το κολατσιό που τρώγεται άτσαλα πάνω από το πληκτρολόγιο. Συνήθειες όπως μεσημεριανή σιέστα για παράδειγμα επιδιορθώνουν τον οργανισμό ακόμα και αν δυστυχώς η συνήθεια αυτή έχει σχεδόν εξαλειφθεί στην Ελλάδα του σήμερα. Ο ύπνος φροντίζει, ρυθμίζει τη μνήμη, τα συναισθήματα και τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
Ενώ η ψυχική και συναισθηματική ξεκούραση μιλά απευθείας στη διαύγεια των σκέψεων και τη δημιουργικότητα μας και ρυθμίζει το νευρικό μας σύστημα. Και όλα αυτά είναι που τελικά συνάδουν στην βελτίωση της απόδοσης μας.
Και τα είδη της ανάπαυσης
Πιο συγκεκριμένα χρειαζόμαστε σωματική ανάπαυση η οποία επιτυγχάνεται είτε μέσω του ύπνου, είτε μέσω διαδικασιών όπως είναι για παράδειγμα ο διαλογισμός ή το μασάζ. Δίνουμε λοιπόν προτεραιότητα στην υγιεινή του ύπνου, ορίζοντας σταθερες ώρες και περιορίζοντας το μπλε φως και την καφεΐνη πριν από τον ύπνο που διαρκεί ιδανικά 7-9 ώρες για τους ενήλικες.
Ψυχική ανάπαυση με διαλείμματα από την υπερβολική πληροφόρηση και την επικεντρωμένη προσοχή και αισθητηριακή ανάπαυση μέσω της αποχής από οθόνες, έντονο φως, θόρυβο και ειδοποιήσεις. Φροντίζουμε λοιπόν να έχουμε χρόνο αφιερωμένο στην ξεκούραση σε ένα ήσυχο μέρος, ιδανικά στη φυσή αφού μόλις 20 λεπτά σε έναν πράσινο χώρο αρκούν για να μειώσουμε τα επίπεδα του στρες.
Επίσης κάνουμε διαλείμματα μεταξύ των εργασιών και διαμορφώνουμε τον χρόνο κατά τον οποίο απαλασσόμαστε εντελώς από την επαφή μας με τις ψηφιακές συσκευές. Μια καλή σκέψη είναι να ξεκουράζουμε τα μάτια και το νευρικό μας σύστημα από από οποιαδήποτε επαφή με την οθόνη για όσες περισσότερες ώρες είναι εφικτό μέσα στο Σαββατοκύριακο.
Συναισθηματική ανάπαυση για την όποια σταματάμε την προσπάθεια να ευχαριστήσουμε τους άλλους. Παίρνουμε απόσταση από εξαντλητικές σχέσεις και περνάμε περισσότερο χρόνο με τα πρόσωπα που μας υποστηρίζουν. Επιπλέον μπορούμε να γράφουμε προσωπικό ημερολόγιο για να εντοπίσουμε τις αληθινά δικές μας σκέψεις και προσδοκίες και αποφορτιζόμαστε με ήρεμους περιπάτους σε δροσερά, ήσυχα και όμορφα μέρη.
Κοινωνική ανάπαυση άρα δεν φοβόμαστε να απορρίψουμε ή να βάζουμε όρια σε εκείνες τις κοινωνικές συναναστροφές που ξοδεύουν τον χρόνο και την ενέργειά μας.
Αλλά και την δημιουργική ανάπαυση κατά την οποία μπορούμε να απολαύσουμε την ομορφιά, τη φύση, τις νόστιμες γεύσεις, ένα νέο μέρος και την τέχνη.