Ενός πλέον σύγχρονου μουσείου υψηλών μουσειακών προδιαγραφών, το οποίο είναι πια σε θέση να προσφέρει στους κατοίκους και τους επισκέπτες της Σαντορίνης, μια ιδιαίτερη εμπειρία ανάμεσα στη φωτεινή δύναμη και την καθηλωτική ομορφιά του πολιτισμού των Κυκλάδων.
Το Μουσείο που παραδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού εντάσσεται στην Πολιτιστική Χάρτα Ανάπτυξης και Ευημερίας, αποτελώντας έναν σύγχρονο πολιτιστικό πόλο. Το κτήριο του που χτίστηκε μετά τον σεισμό του 1956 και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Δεκαβάλλα, ανακατασκευάστηκε πλήρως. Ενώ παράλληλα τα αρχικά αρχιτεκτονικά του χαρακτηριστικά αποκαταστάθηκαν και εκσυγχρονίστηκαν οι υποδομές του, αφού αναβαθμίστηκε τόσο ενεργειακά όσο και η προσβασιμότητα και η ασφάλειά του, στο πλαίσιο και της αυξημένης σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχής.
Ενώ η πρώτη έκθεση που θα δούμε στο εσωτερικό του είναι η «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», την οποία διοργανώνουν το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και το Υπουργείο Πολιτισμού δια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η οποία αφού παρουσιάστηκε στην Αθήνα και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης ταξίδεψε στη Σαντορίνη για να σηματοδοτήσει τη νέα αρχή του Αρχαιολογικού Μουσείου Θήρας.
Κεντρικό έκθεμα του Μουσείου παραμένει ί η “Κόρη της Θήρας”, ένα αρχαϊκό άγαλμα ύψους 2,48 μέτρων από ναξιακό μάρμαρο, που βρέθηκε το 2000 στη νεκρόπολη της Αρχαίας Θήρας, το οποίο στέκεται πλέον στη μόνιμη θέση του πάνω σε μια ειδικά σχεδιασμένη αντισεισμική βάση.
Η έκθεση
Τα πρόσωπα των Κυκλαδιτισσών παρουσιάζονται μέσα από το πρίσμα της τέχνης, σε μια εγγενώς πολυσυλλεκτική έκθεση με ευρήματα και σημαντικά έργα τέχνης από τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων, από τη Σαντορίνη, την Αμοργό και τη Δήλο μέχρι το Δεσποτικό.
Ένα ευρύ κομμάτι-δίκτυο της απαράμιλλης κυκλαδικής κληρονομιάς βγαίνει στο φως από το σεντούκι της ιστορίας, τους εκθεσιακούς χώρους ακόμα και τις αποθήκες των περισσότερων αρχαιολογικών κυκλαδικών καθώς και άλλων μουσείων.
Με επίκεντρο τη γυναικεία μορφή η έκθεση χωρά όλους τους χρόνους και όλα τα κομμάτια του μαγικού αυτού συμπλέγματος και των συνδέσεών του, τα Κυκλαδονησιά αλλά και την ιδιάζουσα και παράλληλα θαυμαστή έννοια της νησιωτικότητας σε αυτό το αέναα φωτεινό μέρος του Αρχιπελάγους.
Το ταξίδι γνωριμίας με τις γυναίκες και το ανανεωμένο Μουσείο των Κυκλάδων, συνεχίζεται
Στα άνυδρα, πετρώδη, φαινομενικά απομονωμένα και περιτριγυρισμένα από την άλλοτε ευλογημένη και άλλοτε βαθιά τρικυμισμένη θάλασσα, η έννοια του ταξιδιού, ξεπερνά εκείνη της επιβίωσης. Νομοτελειακά ενέχει έναν δυναμισμό που εισβάλει στα ενδότερα της ανθρώπινης ύπαρξης όμοια με τη θέρμη που αντανακλά το ιδιαίτερο φως στα νησιά και στο κυκλαδικό μάρμαρο.
Η έννοια του ταξιδιού, του απροσδόκητου, της ατόφιας προσωπικής περιπέτειας αλλά και η συμφιλίωση με το άγνωστο της καθημερινότητας, με εκείνο που δύσκολα περνά από τα χέρια μας, against all odds, είναι βέβαιο πως διαμόρφωσε τις μοναδικές ιστορίες των γυναικών αυτών των τόπων που σχεδόν παντελώς έχουν καταπνιγεί στην ιστορία της θάλασσας όσων γράφτηκαν με την δύναμη των ανδρικών χεριών.
Ενώ στο ταξίδι των έργων στην τρέχουσα έκθεση ξεχωρίζει η μεριά της ιστορίας που προκύπτει από μαρμάρινες επιγραφές με ρητές απαγορεύσεις κυκλοφορίας των γυναικών στους δρόμους και την ύπαρξη προστίμων για την “προστασία” τους. Οι αναπαραστάσεις και τα απαράμιλλα έργα τέχνης δίνουν έμφαση στο ωραίο σώμα και τα όμορφα καμωμένα μαλλιά, τα προικοσύμφωνα που συνόδευαν τις γυναίκες σαν κάποιο είδος οικονομικής συναλλαγής και τα γλυκά λόγια μιας επιτύμβιας στήλης στον εντυπωσιακό τάφο με τον σκελετό μιας βαριάς κακοποιημένης γυναίκας αριστοκρατικής καταγωγής του παρελθόντος.
Η έκθεση παρουσιάζει επίσης τα ονόματα γυναικών που υπήρξαν εταίρες και Πελάγιες, σκληρά εργαζόμενες στα χωράφια και σχεδόν έγκλειστες αριστοκράτισσες, Κυκλαδίτισσες εμπόρισσες και μετανάστριες βγαλμένες από την ίδια ιστορική μοίρα. Ονόματα ενίοτε γραμμένα εξ ακοής, ακριβώς όπως γράφτηκαν σε μαρμάρινες επιγραφές συνοδευμένα από πληροφορίες που προκύπτουν από αρχαιολογικά, ιστορικά και εθνολογικά τεκμήρια.
Ονόματα γυναικών με πληροφορίες ακόμα και για εκείνες που παραδόξως ταξίδεψαν και κατάφεραν να αλλάξουν τη μοίρα τους μέσα στο Αρχιπέλαγος, να συνάψουν οικονομικές συναλλαγές ή και να ευεργετήσουν την κοινότητά τους.
Η πρώτη πανκυκλαδική συγκεντρώνει δεκάδες μοναδικά αριστουργήματα που χρονολογούνται από την πρώιμη προϊστορία μέχρι και τη γέννηση του ελληνικού κράτους από όλα σχεδόν τα μουσεία των νησιών των Κυκλάδων: την Αμοργό, την Άνδρο, τη Δήλο, τη Θήρα, την Ίο, την Κέα, την Κύθνο, τη Μήλο, τη Μύκονο, τη Νάξο, την Πάρο, τη Σέριφο, τη Σίκινο, τη Σίφνο, τη Σύρο, την Τήνο και τη Φολέγανδρο.
Η έκθεση, που συνδιοργανώνεται με τον Δήμο Θήρας θα διαρκέσει μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2025.