Η κυρία Μπεζεργιάννη έχει στο ενεργητικό της βραβεύσεις και διεθνείς συνεργασίες, ενώ επίσης έχει καθοδηγήσει νέους επιστήμονες κι έχει αναλάβει ηγετικούς ρόλους. Παρόλα αυτά, δεν κάνει αναφορά μόνο στις επιτυχίες, αλλά τονίζει επίσης τις προκλήσεις, τις μεταβάσεις και τα πολύτιμα μαθήματα μιας διαδρομής με κυρίαρχο στοιχείο την ανθρωποκεντρική προσέγγιση.
Όπως αναφέρει, η μεγαλύτερη πρόκληση που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ήταν η μετάβασή της από την κουλτούρα Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) μιας μεγάλης βιομηχανίας των ΗΠΑ σε ένα ακαδημαϊκό, περισσότερο θεωρητικά προσανατολισμένο περιβάλλον, αυτό του του τεχνολογικού οργανισμού ΝΟΗΣΙΣ. Η πρόθεσή της να συμβάλει άμεσα στη δημιουργία ενός σύγχρονου ερευνητικού οικοσυστήματος στην Ελλάδα τής έδωσε ώθηση να αφοσιωθεί στο έργο της ως πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΝΟΗΣΙΣ και να στοχεύσει ακόμα περισσότερα, με βασικό της στόχο, όπως επισημαίνει, να καταστήσει τον οργανισμό ένα δυναμικό και εξωστρεφές Κέντρο Διάδοσης Επιστημών, ένα Science Center.
Η πρόεδρος του ΝΟΗΣΙΣ, μεταξύ άλλων, θεωρεί ότι δεν χρειάζονται οι γυναίκες να χωρέσουν σε ένα αυστηρά καθορισμένο πρότυπο ηγεσίας. Αντίθετα, η ηγεσία διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικά και με βάση αυτά που εκφράζουν τον κάθε άνθρωπο μεμονωμένα.
Τα εφόδια που της έδωσε η ExxonMobil
Οι προπτυχιακές της σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αποτέλεσαν το θεμέλιο για τη μετέπειτα επαγγελματική της πορεία, όχι μόνο σε τεχνικό επίπεδο αλλά και σε τρόπο σκέψης και προσέγγισης των προκλήσεων. «Κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της διδακτορικής μου διατριβής στο Πανεπιστήμιο Lehigh στις ΗΠΑ, όπου φοίτησα για 5 χρόνια με πλήρη υποτροφία, εφάρμοσα τον συνδυασμό αναλυτικής σκέψης για την επίλυση σύνθετων προβλημάτων, αλλά και για την κατανόηση πολύπλοκων συστημάτων — στοιχεία που είναι εξαιρετικά χρήσιμα σε κάθε επαγγελματικό περιβάλλον, είτε τεχνικό είτε διοικητικό», αναφέρει χαρακτηριστικά η ίδια.
«Στο δυναμικό περιβάλλον της ExxonMobil, όπου εργάστηκα για 5 χρόνια στη διεύθυνση έρευνας και τεχνολογίας, έμαθα να εργάζομαι με μεθοδικότητα, ακρίβεια και υπευθυνότητα, αλλά και να λαμβάνω αποφάσεις με βάση δεδομένα και τεκμηριωμένη ανάλυση. Παράλληλα, η μεγάλη αυτή εταιρία μου δίδαξε την αξία της ομαδικής δουλειάς, της διαχείρισης χρόνου και της προσαρμοστικότητας, δεξιότητες που αποδείχθηκαν καθοριστικές στη διοικητική μου εξέλιξη. Σε κάθε σταθμό της διαδρομής μου, η επιστημονική μου κατάρτιση λειτούργησε ως εργαλείο αυτοπεποίθησης και αποτελεσματικότητας», προσθέτει.
«Γνώρισα από την αρχή τον κόσμο της έρευνας στην Ελλάδα, τις προκλήσεις, τις προοπτικές»
Η κυρία Μπεζεργιάννη, ως εδώ και μια εικοσαετία διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, δηλώνει ότι αυτή η μακρόχρονη εμπειρία υπήρξε για εκείνη μια βαθιά διαμορφωτική εμπειρία. «Πέρασα από όλες τις βαθμίδες ερευνητή από το 2005 σε ένα περιβάλλον υψηλών απαιτήσεων και διαρκούς εξέλιξης, όπου η έρευνα συνδέεται άμεσα με την καινοτομία και τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας. Γνώρισα από την αρχή τον κόσμο της έρευνας στην Ελλάδα, καθώς και τις προκλήσεις αλλά και τις προοπτικές», σχολιάζει.
Όλα ξεκίνησαν όταν αποφάσισε να επιστρέψει στην Ελλάδα αναζητώντας ένα οργανισμό που θα μπορούσε να αποτελέσει σταθμό για την καριέρα της, οπότε και συνάντησε τον τότε Πρόεδρο του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης καθ. Ιάκωβο Βασάλο, που της παρουσίασε τον νεοσύστατο τότε ερευνητικό φορέα. Η Στέλλα Μπεζεργιάννη πίστεψε στο όραμα του ΕΚΕΤΑ και επένδυσα την ενέργειά της, ώστε να συμβάλει κι εκείνη στην ανάδειξη του ΕΚΕΤΑ ως ερευνητικό κόμβο για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Τα milestones της πορείας της
«Σημεία-σταθμοί για μένα ήταν σίγουρα οι ευρωπαϊκές συνεργασίες, η συμμετοχή μου σε σημαντικά ερευνητικά προγράμματα και, κυρίως, η δυνατότητα να καθοδηγώ νέους επιστήμονες, να βλέπω τη δική τους εξέλιξη και να συμβάλλω ενεργά στη δημιουργία ενός σύγχρονου ερευνητικού οικοσυστήματος στη χώρα μας. Ενδεικτικά θα μπορούσα να χαρακτηρίσω ως σταθμούς:
Το 2008 κατάφερα να προσεγγίσω την πρώτη μου χρηματοδότηση για να στηρίξω την έρευνά μου.
Το 2011 απέσπασα το βραβείο καινοτομίας από τον διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί» που διοργάνωσε ο ΣΕΒ με τη Eurobank, για την έρευνά μου στην καινοτόμα τεχνολογία αναβάθμισης υπολειμματικών ελαίων σε πρωτοποριακά βιοκαύσιμα.
Το 2016 απέσπασα χρηματοδότηση από την ΕΕ για το πρωτοποριακό έργο για την πράσινη μετάβαση διυλιστηρίων μέσω της διείσδυσης υπολειμματικής αγροτικής βιομάζας.
Το 2020 εκλέχθηκα Διευθύντρια Ερευνών στο ΕΚΕΤΑ, αναγνωρίζοντας την επαγγελματική μου πορεία και συμβολή στην έρευνα του πεδίου των εναλλακτικών καυσίμων.
Την ίδια χρονιά έγινα μέλος της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας Βιοκαυσίμων.
Το 2023 εκλέχθηκα Πρόεδρος του Δ.Σ. του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών και Μουσείου Τεχνολογίας – ΝΟΗΣΙΣ», μοιράζεται».
«Στόχος μου να ενισχυθεί ο ρόλος του ΝΟΗΣΙΣ ως ένα δυναμικό και εξωστρεφές Κέντρο Διάδοσης Επιστημών»
Όσον αφορά την ανάληψη των καθηκόντων της ως Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΝΟΗΣΙΣ, αυτή συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις, τις οποίες όμως βλέπει ως ευκαιρίες για εξέλιξη και ουσιαστική προσφορά. Βασικός της στόχος, όπως μας αναφέρει, είναι να ενισχυθεί ο ρόλος του ΝΟΗΣΙΣ ως ένα δυναμικό και εξωστρεφές Κέντρο Διάδοσης Επιστημών — ένα Science Center που να απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό.
«Η προτεραιότητά μου είναι ο εκσυγχρονισμός της φυσιογνωμίας και των δράσεων του οργανισμού, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας, της εκπαίδευσης και της καινοτομίας. Παράλληλα, εργάζομαι για την ενδυνάμωση της διοικητικής του δομής, με στόχο έναν οργανισμό πιο ευέλικτο, σταθερό και ικανό να προσελκύσει νέα, άξια στελέχη που θα υποστηρίξουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξή του. Θέλουμε το ΝΟΗΣΙΣ να είναι σημείο αναφοράς — όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων», επισημαίνει η ίδια.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε στην επαγγελματική της πορεία ήταν η μετάβαση από την κουλτούρα Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) μιας μεγάλης βιομηχανίας των ΗΠΑ, σε ένα ακαδημαϊκό και περισσότερο θεωρητικά προσανατολισμένο περιβάλλον ενός ερευνητικού οργανισμού. «Στη βιομηχανία, οι ρυθμοί είναι ταχείς, οι στόχοι σαφώς καθορισμένοι, και υπάρχει σταθερή και προβλέψιμη χρηματοδότηση. Αντιθέτως, στους ερευνητικούς οργανισμούς, η πρόοδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιτυχία διεκδίκησης ανταγωνιστικών χρηματοδοτήσεων και την ικανότητα προσαρμογής σε ευρύτερες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο», διευκρινίζει.
Μια πρόκληση που αποτέλεσε ένα από τα πιο χρήσιμα μαθήματα της καριέρας της
Για την μετάβαση αυτή, η κυρία Μπεζεργιάννη χρειάστηκε να αναπτύξει νέες δεξιότητες: να προσαρμόσει τον τρόπο σκέψης της ώστε να συνδυάζω τη μακροπρόθεσμη επιστημονική στόχευση με την ανάγκη ευελιξίας και στρατηγικού σχεδιασμού για τη διασφάλιση πόρων, καθώς η χρηματοδότηση Ε&Α δεν είναι σταθερή, είναι αποτέλεσμα απαιτητικών και ανταγωνιστικών διαδικασιών, ενώ εξαρτάται και από ευρύτερες εθνικές και παγκόσμιες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.
Τέλος, όπως μας λέει, επένδυσε σημαντικά στην οικοδόμηση συνεργασιών, στην παρακολούθηση των εξελίξεων πολιτικής για την έρευνα, αλλά και στη συγγραφή ανταγωνιστικών ερευνητικών προτάσεων.
«Αυτή η πρόκληση αποτέλεσε τελικά και ένα από τα πιο χρήσιμα μαθήματα της καριέρας μου, καθώς με βοήθησε να εξελιχθώ σε έναν πιο ολοκληρωμένο επαγγελματία Ε&Α — ικανό όχι μόνο να παράγει επιστημονικό έργο, αλλά και να το στηρίζει στρατηγικά και επιχειρησιακά».
«Υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσουμε ώστε οι γυναίκες να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους άνδρες στον επαγγελματικό χώρο»
Αναφορικά με την ισότιμη αντιμετώπιση γυναικών με ανδρών στον επαγγελματικό χώρο, η πρόεδρος του Δ.Σ. του ΝΟΗΣΙΣ δηλώνει ότι έχουν σημειωθεί σημαντικές πρόοδοι όσον αφορά την ισότιμη αντιμετώπιση γυναικών και ανδρών στον επαγγελματικό χώρο, όμως είναι σαφές ότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανύσουμε. Υποστηρίζει ότι, σε πολλούς τομείς, οι γυναίκες εξακολουθούν να χρειάζεται να αποδεικνύουν περισσότερο την αξία και τις δυνατότητές τους για να κατακτήσουν ηγετικές θέσεις ή να τους αναγνωριστεί ο ρόλος που δικαιούνται.
«Η θέση στην οποία βρίσκομαι σήμερα δεν ήρθε εύκολα»
«Η δική μου πορεία είναι ένα παράδειγμα αυτού του αγώνα. Η θέση στην οποία βρίσκομαι σήμερα δεν ήρθε εύκολα· είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, επιμονής και πίστης στις δυνατότητές μου. Αυτά τα χαρακτηριστικά τα οφείλω στη μητέρα μου, η οποία στήριξε κάθε μου βήμα και μου έδωσε το πιο ισχυρό θεμέλιο: την πίστη στον εαυτό μου. Κάθε δυσκολία που αντιμετώπισα με ενδυνάμωσε – και αυτό είναι κάτι που προσπαθώ να μεταδώσω και στις δύο μου κόρες. Να μάθουν ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει έναν άνθρωπο που έχει στόχο, προσήλωση, αρχές, ιδανικά και αξίες.
Η ισότητα στον χώρο εργασίας δεν είναι μόνο θεσμικό ζήτημα· είναι και βαθιά προσωπικό. Αφορά τα πρότυπα που δίνουμε, τις ευκαιρίες που δημιουργούμε και την κουλτούρα που χτίζουμε.
Για να φτάσουμε πραγματικά σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών, χρειάζεται να στηρίζουμε έμπρακτα κάθε γυναίκα που θέλει να προχωρήσει, να διεκδικήσει και να ηγηθεί», υπογραμμίζει η κυρία Μπεζεργιάννη.
Η επαφή της Στέλλας Μπεζεργιάννη με την επιστήμη ήρθε αρκετά νωρίς, χάρη στη μητέρα της που ως ερευνήτρια χημικός εργαζόταν σε χημικό εργαστήριο. «Σε ένα παιδί που εισέρχεται από μικρό σε ένα τέτοιο κόσμο, είναι δύσκολο να μην αγαπήσει την έρευνα και την επιστήμη», αναφέρει. «Επίσης, θυμάμαι ότι όταν ήμουν στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου, ήρθα σε επαφή με τον προγραμματισμό χάρη σε έναν προσωπικό υπολογιστή που είχα την τύχη να έχω στο σπίτι. Πήρα ένα βιβλίο προγραμματισμού και άρχισα να γράφω τον δικό μου κώδικα καθώς εισερχόμουν στο μέλλον της τεχνολογίας».
Η σημασία της αξιοκρατίας – Διοίκηση με ενσυναίσθηση και συλλογικό πνεύμα
«Οι βασικές αξίες που με καθοδηγούν στη διοίκηση είναι η ακεραιότητα, η διαφάνεια και ο σεβασμός προς τους ανθρώπους και τον ρόλο τους. Πιστεύω ακράδαντα ότι η ηγεσία ασκείται με συνέπεια ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις –και αυτό είναι που δημιουργεί εμπιστοσύνη μέσα στον οργανισμό.
Επίσης, θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την αξιοκρατία. Σε ένα ερευνητικό και τεχνολογικό περιβάλλον, όπου η καινοτομία είναι συνάρτηση της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού, είναι κρίσιμο να αναγνωρίζονται και να προωθούνται οι ικανότητες, η προσήλωση και η δημιουργικότητα, πέρα από τίτλους ή προσχηματικές ιεραρχίες.
Παράλληλα, προσπαθώ να διοικώ με ενσυναίσθηση και συλλογικό πνεύμα. Καμία απόφαση δεν είναι αποκομμένη από τις συνέπειές της στους ανθρώπους που την υλοποιούν. Το να ακούς, να ενσωματώνεις διαφορετικές οπτικές και να χτίζεις εμπιστοσύνη στην ομάδα είναι για μένα αναπόσπαστο κομμάτι της ηγεσίας – ειδικά σε έναν οργανισμό που υπηρετεί τη γνώση, την παιδεία και την επιστήμη», τονίζει η ίδια.
«Τέλος, η προσήλωση στον δημόσιο ρόλο του οργανισμού αποτελεί για μένα σταθερή πυξίδα. Ο ΕΚΕΤΑ, όπως και το ΝΟΗΣΙΣ, δεν είναι μόνο χώροι καινοτομίας· είναι και θεσμοί με ευθύνη απέναντι στην κοινωνία, και αυτό καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θέλω να ασκώ διοίκηση: με όραμα, αλλά και με αίσθημα καθήκοντος».
«Καμία γυναίκα δεν χρειάζεται να “χωρέσει” σε ένα προκαθορισμένο πρότυπο ηγεσίας»
Η κυρία Μπεζεργιάννη, αν μπορούσε να συμβουλεύσει μια γυναίκα που κάνει τώρα δειλά-δειλά τα πρώτα της βήματα στο επιχειρείν και φιλοδοξεί να αναλάβει θέσεις υψηλής ευθύνης, θα της έλεγε, πρώτα απ’ όλα, να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της και στις ικανότητές της, ακόμα κι όταν βρίσκεται σε περιβάλλοντα όπου η εκπροσώπηση των γυναικών είναι περιορισμένη. «Η αμφισβήτηση –είτε εξωτερική είτε εσωτερική– είναι συχνή, αλλά δεν πρέπει να την αποπροσανατολίζει από την αξία της και το όραμά της», υπογραμμίζει.
«Θα της πρότεινα επίσης να επενδύσει στην καλλιέργεια ενός δικτύου ανθρώπων που εμπιστεύεται: μεντόρων, συνεργατών και συνοδοιπόρων, που θα τη στηρίξουν, θα τη συμβουλεύσουν και θα την ενθαρρύνουν. Οι σχέσεις αυτές, όταν είναι αυθεντικές, λειτουργούν ως ένα πολύτιμο σύστημα υποστήριξης σε στιγμές αβεβαιότητας ή κρίσιμων αποφάσεων.
Παράλληλα, είναι σημαντικό να είναι καλά προετοιμασμένη – γνώση, ευθυκρισία και στρατηγική σκέψη είναι απαραίτητα εφόδια για οποιονδήποτε βρίσκεται σε θέση ευθύνης. Και φυσικά, να επιμένει σε αρχές όπως η ακεραιότητα, η συνέπεια και η ενσυναίσθηση, χαρακτηριστικά που όχι μόνο δεν αναιρούν την ηγεσία, αλλά την ενισχύουν ουσιαστικά.
Τέλος, θα της έλεγα ότι δεν χρειάζεται να “χωρέσει” σε ένα προκαθορισμένο πρότυπο ηγεσίας. Μπορεί —και πρέπει— να διαμορφώσει το δικό της στιλ, βασισμένο σε αυτά που την εκφράζουν», ολοκληρώνει.