Συγκεκριμένα, νέα έρευνα της ΕΥ Ελλάδος, της Hellas EAP και του ΕΚΠΑ δείχνει επιδείνωση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης, αλλά και αυξημένη συνειδητοποίηση, καθώς όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ζητούν βοήθεια και μιλούν ανοιχτά.
Ειδικότερα, η ψυχική υγεία των εργαζομένων στην Ελλάδα δοκιμάζεται. Τα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και εξουθένωσης αυξάνονται, ωστόσο για πρώτη φορά οι εργαζόμενοι φαίνεται να αναγνωρίζουν μαζικά τη σημασία της φροντίδας του εαυτού τους. Σύμφωνα με την τρίτη πανελλαδική έρευνα της ΕΥ Ελλάδος, της Hellas EAP και του Εργαστηρίου Πειραματικής Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ, η ψυχική υγεία έχει μετατραπεί σε κορυφαία προτεραιότητα για το 79% των εργαζομένων – μια θετική ένδειξη μέσα σε ένα περιβάλλον ψυχολογικής πίεσης.
Οι αριθμοί που προκαλούν ανησυχία
Η έρευνα, που διεξήχθη σε εργαζόμενους από τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, αποτυπώνει μια σταδιακή επιδείνωση από το 2021 έως σήμερα.
- 44% δηλώνουν μελαγχολία (από 35% το 2021).
- 47% αισθάνονται απαισιοδοξία για το μέλλον.
- 55% βιώνουν επαγγελματική εξουθένωση (burnout).
Ταυτόχρονα, το 80% αναφέρει νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή, ενώ το 13% έχει βιώσει κρίσεις πανικού.
Τα συναισθήματα θυμού επίσης εντείνονται – οκτώ στους δέκα αισθάνονται εκνευρισμό, ενώ ένα 14% παραδέχεται επιθετικές σκέψεις.
Η μοναξιά υποχωρεί, αλλά το στρες επιμένει
Μια αχτίδα βελτίωσης φαίνεται στο αίσθημα μοναξιάς, το οποίο μειώθηκε στο 35% (από 46% το 2023), πιθανόν λόγω της επιστροφής στην εργασία με φυσική παρουσία. Παρόλα αυτά, ένας στους τέσσερις δηλώνει ότι του λείπει η συντροφιά, ενώ ένας στους πέντε αισθάνεται απομονωμένος.
Τα συμπτώματα σωματοποίησης, ωστόσο, αυξάνονται: σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι αναφέρουν ζαλάδες ή κόπωση, και το 24% στομαχικές διαταραχές.
Οι πιο ευάλωτοι: γυναίκες και νέοι
Όπως και στις προηγούμενες μετρήσεις, οι γυναίκες και οι νεότεροι εργαζόμενοι φαίνεται να πλήττονται περισσότερο. Αντίθετα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και όσοι εργάζονται σε μεγάλες εταιρείες παρουσιάζουν καλύτερη ψυχολογική εικόνα. Οι διοικητικοί και ανώτεροι υπάλληλοι δηλώνουν επίσης χαμηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης.
Το στρες εισβάλλει στην προσωπική ζωή – Η επαγγελματική πίεση «ξεχειλίζει» και στην καθημερινότητα:
- 66% θεωρούν ότι το εργασιακό στρες επηρεάζει την προσωπική τους ζωή.
- 55% αισθάνονται έντονη ανησυχία για το μέλλον λόγω γεωπολιτικών και οικονομικών εξελίξεων.
- 37% ανησυχούν για το πώς η τεχνητή νοημοσύνη και οι νέες τεχνολογίες θα επηρεάσουν τη δουλειά τους.
- Ανησυχητικό εύρημα είναι ότι ένας στους τρεις δηλώνει πως έχει βιώσει κάποια μορφή παρενόχλησης στον χώρο εργασίας.
Η παραγωγικότητα υπό πίεση – Οι οργανισμοί μένουν πίσω
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η ψυχολογική κόπωση έχει αντίκτυπο και στην απόδοση: 6 στους 10 εργαζόμενους δηλώνουν κουρασμένοι από το ξεκίνημα της ημέρας, ενώ μόνο 3 στους 10 αισθάνονται χαρούμενοι και κινητοποιημένοι στη δουλειά τους. Η συγκέντρωση και η διάθεση για δημιουργία υποχωρούν, επηρεάζοντας την παραγωγικότητα και το ομαδικό πνεύμα.
Την ίδια ώρα, παρά τη ραγδαία αύξηση της ευαισθητοποίησης, οι επιχειρήσεις φαίνεται να μην ανταποκρίνονται επαρκώς.
Μόλις 21% των εργαζομένων θεωρούν ότι ο οργανισμός τους φροντίζει ουσιαστικά για την ψυχική τους υγεία. Μόνο 33% γνωρίζουν πού να απευθυνθούν για υποστήριξη, ενώ 29% αισθάνονται άνετα να μιλήσουν στον προϊστάμενό τους για προσωπικές δυσκολίες.
Οι εργαζόμενοι ζητούν ξεκάθαρα: καλύτερη εκπαίδευση στελεχών, σεβασμό στον χρόνο, παρουσία ψυχολόγου στον χώρο εργασίας και καλλιέργεια κουλτούρας φροντίδας.
Η τηλεργασία ως ανάσα – αλλά και δίκοπο μαχαίρι
Η απομακρυσμένη εργασία εξακολουθεί να λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης:
- το 88% θεωρεί σημαντική τη δυνατότητα τηλεργασίας, ενώ 60% αισθάνεται πιο αποτελεσματικό όταν δουλεύει από απόσταση.
- Το στρες που σχετίζεται με την τηλεργασία έχει μειωθεί στο 8%, ωστόσο λιγότεροι από τους μισούς (45%) πιστεύουν ότι μπορούν να εξελιχθούν επαγγελματικά δουλεύοντας αποκλειστικά εξ αποστάσεως.
Ψυχική υγεία: από τα ταμπού στην εταιρική στρατηγική
Οι ειδικοί συμφωνούν σήμερα πάντως πως η ψυχική υγεία δεν είναι πια «αόρατο» ζήτημα, αλλά οργανωσιακό κεφάλαιο.
Από την πλευρά της η Ευτυχία Κασελάκη (EY Ελλάδος) σημειώνει ότι «η ψυχική ευεξία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής κάθε οργανισμού».
Η Τατιάνα Τούντα (Hellas EAP) τονίζει πως «όσοι επενδύουν σε κουλτούρα φροντίδας, σεβασμού και ενσυναίσθησης κερδίζουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων τους».
Ενώ ο Καθηγητής Πέτρος Ρούσσος (ΕΚΠΑ) προσθέτει ότι η φροντίδα της ψυχικής υγείας μετατρέπεται πλέον σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις επιχειρήσεις που θέλουν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον συνεχών αλλαγών.