Επιχειρήσεις

Έλενα Στυλιανού: «Τα hard skills έχουν ημερομηνία λήξης· τα human skills αποκτούν μεγαλύτερη αξία από κάθε άλλη εποχή»

Κοιτώντας πίσω, η ίδια αισθάνεται πολύ τυχερή που ξεκίνησε την καριέρα της στο εξωτερικό και που είχε την ευκαιρία να εργαστεί σε δύο διαφορετικές χώρες πριν επιστρέψει στην Ελλάδα. Αυτή η αρχική πορεία τής έδωσε τη δυνατότητα να αποκτήσει γερές βάσεις, να συνεργαστεί με ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες και να αναπτύξει δεξιότητες προσαρμοστικότητας, επικοινωνίας και διαχείρισης αλλαγών. Όλες αυτές οι εμπειρίες διαμόρφωσαν τον τρόπο που προσεγγίζει σήμερα την ηγεσία και την ομαδικότητα και τη βοήθησαν να χτίσει μια σφαιρική αντίληψη του επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε διεθνές επίπεδο.

«Αυτή η οπτική αποδεικνύεται ιδιαίτερα πολύτιμη στο περιβάλλον της RSM, όπου η εξωστρέφεια, η συνεργασία και η κατανόηση των σύγχρονων προκλήσεων της αγοράς βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής μας», τονίζει η ίδια.

Στην RSM Greece βρίσκεται εδώ και 16 χρόνια και είχε την ευκαιρία να αναλάβει διαφορετικούς ρόλους, να συνεργαστεί με εξαιρετικούς ανθρώπους, να αναπτυχθεί προσωπικά και επαγγελματικά, να ηγηθεί ομάδων και projects και να συμμετάσχει στην εξέλιξη τόσο της εταιρείας όσο και του δικτύου σε πολλά επίπεδα, όπως η ίδια χαρακτηριστικά αναφέρει. «Ένα κομμάτι που ξεχωρίζω είναι η ανάπτυξη των People Advisory Services, όπου καταφέραμε να διευρύνουμε τις υπηρεσίες Επιλογής Στελεχών και Συμβουλευτικής Ανθρώπινου Δυναμικού, αναπτύσσοντας παράλληλα και τις λύσεις Διαχείρισης Μισθοδοσίας και Εργατικών Συμβουλών, καλύπτοντας έτσι πιο ολοκληρωμένα τις ανάγκες των πελατών μας», δηλώνει.

«Σίγουρα, ένα σημαντικό σημείο στην πορεία μου ήταν η πρόσφατη επιλογή μου ως European Chair για την RSM. Ήταν μεγάλη τιμή για μένα το ότι οι συνάδελφοί μου από το European Leadership Team με εμπιστεύτηκαν γι’ αυτόν τον ρόλο. Πέρα από την προσωπική χαρά που μου έδωσε, το βλέπω και σαν μια υπενθύμιση ότι όταν δουλεύεις με συνέπεια, με ανοιχτό μυαλό και με αυθεντικότητα, οι ευκαιρίες έρχονται. Και πιστεύω πολύ σε αυτό —να παραμένουμε δεκτικοί, να μαθαίνουμε, να εξελισσόμαστε συνεχώς και να δημιουργούμε μαζί με τους συναδέλφους μας για να κατακτούμε όλοι μαζί νέους σημαντικούς σταθμούς στο παρόν και στο μέλλον της πορείας μας», προσθέτει.

Από το ξεκίνημά της καριέρας της αλλά και μετέπειτα στα χρόνια πορείας της στην RSM μέχρι σήμερα ως Managing Partner, η Έλενα Στυλιανού αναφέρει ότι πορεύεται με συγκεκριμένες αξίες που αποτελούν για εκείνη σταθερή πυξίδα και που θεωρεί πως την έχουν βοηθήσει από πολλές απόψεις.

«Το να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας ανοίγει τον δρόμο για πρόοδο και εξέλιξη»

Αρχικά, πιστεύει στην αριστεία σε κάθε τι που αναλαμβάνουν, ανεξάρτητα από το μέγεθός του. «Θεωρώ πως ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε κάθε εργασία αντικατοπτρίζει τη συνολική μας στάση απέναντι στην εργασία μας αλλά και στη ζωή μας συνολικά». Επίσης, έχει μάθει να καλωσορίζει και να αγκαλιάζει τις προκλήσεις. «Είναι σημαντικό να είμαστε διατεθειμένοι ανά πάσα στιγμή να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας, γιατί αυτό ανοίγει τον δρόμο για πρόοδο και εξέλιξη». Κατόπιν, θεωρεί θεμελιώδη την αυθεντικότητα και την πίστη στον εαυτό μας, ώστε να παραμένουμε αληθινοί στις αξίες και το όραμά μας, ακόμη και μπροστά σε αμφιβολίες ή σε δύσκολες στιγμές. «Δίνω μεγάλη σημασία στη διαρκή μάθηση και προσαρμογή, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να παραμένουμε επίκαιροι και να δημιουργούμε αξία σε έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Υπάρχει μία φράση που έχω πάντα στο μυαλό μου και με εμπνέει: “Οι αγράμματοι του 21ου αιώνα δεν θα είναι αυτοί που δεν ξέρουν να διαβάζουν και να γράφουν, αλλά αυτοί που δεν μπορούν να μαθαίνουν, να ξεμαθαίνουν και να ξαναμαθαίνουν”, του Alvin Toffler. Η φράση αυτή είναι για μένα υπενθύμιση ότι, ειδικά στον σημερινό κόσμο που αλλάζει ραγδαία, το σημαντικότερο προσόν δεν είναι μόνο να αποκτάς νέες γνώσεις, αλλά και να έχεις την ευελιξία να αφήνεις πίσω σου όσα δεν ισχύουν πλέον και να προσαρμόζεσαι σε καινούργια δεδομένα. Με βοηθά να θυμάμαι ότι η συνεχής μάθηση και η προσαρμοστικότητα είναι καθοριστικά στοιχεία για προσωπική εξέλιξη αλλά και για την επιτυχία σε κάθε οργανισμό».

Ίσως, η σημαντικότερη όμως αξία που συνειδητά κρατώ κάθε μέρα στο μυαλό μου είναι η αξία της ομαδικότητας και του ομαδικού πνεύματος. Πιστεύω βαθιά ότι ο ρόλος ενός ηγέτη είναι να στηρίζει την ομάδα του, να ανοίγει δρόμους και να βοηθά κάθε συνάδελφο να φτάσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Μια ακόμη φράση που την εκφράζει απόλυτα και καθοδηγεί τη στάση μου είναι η εξής: «Αν θέλεις να πας γρήγορα, πήγαινε μόνος· αν θέλεις να πας μακριά, πήγαινε μαζί με τους άλλους.» Για την κυρία Στυλιανού, αυτή η ρήση αποτυπώνει την ουσία της ηγεσίας και της συνεργασίας: η αληθινή πρόοδος και η βιώσιμη επιτυχία έρχονται μέσα από τη δύναμη της ομάδας.

«Στόχος μας στην RSM Greece είναι να παραμένουμε ένας σταθερός και αξιόπιστος σύμβουλος»

Η RSM είναι το 6ο μεγαλύτερο δίκτυο Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών και Συμβούλων Επιχειρήσεων στον κόσμο, με 900 γραφεία σε σχεδόν 120 χώρες και περισσότερα από 65.000 στελέχη. Η Ελλάδα είναι αναπόσπαστο μέλος του παγκόσμιου δικτύου της RSM τα τελευταία 35 χρόνια, ενώ η RSM Ελλάδος έχει καταφέρει να διαμορφώσει τη δική της δυναμική πορεία στην ελληνική αγορά. Ως co-Managing Partner, ο ρόλος της Έλενας Στυλιανού είναι να συνδυάζει τοπικές και διεθνείς αρμοδιότητες. «Μαζί με το leadership team της εταιρείας στην Ελλάδα έχουμε ως βασική προτεραιότητα να διασφαλίζουμε ότι ο σκοπός μας —“Instilling Confidence in a world of change”— γίνεται πράξη στην καθημερινότητά μας, στις σχέσεις με την ομάδα μας, με τους πελάτες μας, με τους συνεργάτες μας και με την κοινωνία. Παράλληλα, η ενεργή συμμετοχή μας στο διεθνές δίκτυο της RSM μας δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιούμε τη διεθνή τεχνογνωσία, τις μεθοδολογίες και τα εργαλεία της RSM και να τα προσαρμόζουμε στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς, ενισχύοντας διαρκώς την ποιότητα και το εύρος των ελεγκτικών, φορολογικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών μας», διευκρινίζει.

«Σε αυτό το περιβάλλον, για εμάς είναι ουσιαστικό να διατηρούμε υψηλά επίπεδα ποιότητας και να προσφέρουμε προστιθέμενη αξία μέσα από σχέσεις ουσίας και εμπιστοσύνης. Χτίζουμε μακροχρόνιες συνεργασίες, αναπτύσσουμε στρατηγικές συμμαχίες και φροντίζουμε να στεκόμαστε σταθερά δίπλα στις επιχειρήσεις που μας εμπιστεύονται και στους ανθρώπους μας, προσφέροντας υποστήριξη και καθοδήγηση προσαρμοσμένη στις προκλήσεις ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα, μέσα από την αξιοποίηση της καινοτομίας και της δύναμης της συνεργασίας, ενισχύουμε τη θέση μας στην αγορά και συμβάλλουμε ενεργά στην υλοποίηση του στρατηγικού πλάνου της RSM για το 2030. Στόχος μας στην RSM Greece είναι να παραμένουμε ένας σταθερός και αξιόπιστος σύμβουλος – ένα σημείο αναφοράς για τις ελληνικές επιχειρήσεις, υλοποιώντας έμπρακτα τη δέσμευσή μας να εμπνέουμε εμπιστοσύνη σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται.

«Κάθε πρόκληση είναι ένα δώρο εμπειρίας»

Η co-Managing Partner της RSM Greece έχει αντιμετωπίσει αρκετές προκλήσεις τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά δεν θα ξεχώριζε κάποια ως την πιο σημαντική. Βλέπει τις προκλήσεις ως αναπόσπαστο μέρος τόσο του επαγγελματικού μας ρόλου όσο και της ζωής. «Υπάρχουν, είτε το θέλουμε είτε όχι, αλλά μας προσφέρουν ανεκτίμητα μαθήματα. Αν τις αντιμετωπίσουμε με θάρρος και επιλέξουμε να τις ξεπεράσουμε, όχι μόνο βγαίνουμε πιο δυνατοί, αλλά αποκτούμε και την εμπιστοσύνη και τη σοφία να αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ανθεκτικότητα τις μελλοντικές δυσκολίες. Κάθε πρόκληση είναι, με τον τρόπο της, ένα δώρο εμπειρίας που μας διαμορφώνει και μας βοηθά να αναπτυσσόμαστε», σημειώνει αισιόδοξα.

«Στην καθημερινή μας εργασία και στον κόσμο του επιχειρείν, ο άνθρωπος βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο. Πιστεύω ακράδαντα ότι η επιτυχία και η βιώσιμη πρόοδος κάθε οργανισμού εξαρτώνται από τους ανθρώπους του και από την κουλτούρα που τους στηρίζει, τους σέβεται και τους νοιάζεται. Από την πρώτη στιγμή της καριέρας μου το έχω δει αυτό να ισχύει, και με τα χρόνια το επιβεβαιώνω ξανά και ξανά. Χωρίς μια ομάδα αφοσιωμένη, χωρίς εμπιστοσύνη και φροντίδα για τους ανθρώπους μας, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική εξέλιξη», συμπληρώνει.

«Οι σπουδές στην ψυχολογία ήταν εργαλείο ζωής για να βλέπω την καθημερινότητα και την εργασία μου μέσα από ανθρωποκεντρική οπτική»

Οι σπουδές μου στην Ψυχολογία και την Εργασιακή Ψυχολογία δεν αποτέλεσαν απλώς έναν ακαδημαϊκό σταθμό· διαμόρφωσαν τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο, τις σχέσεις, την εργασία και τις αποφάσεις. Μου έμαθαν να ακούω ουσιαστικά, να διαβάζω πίσω από τις λέξεις, να κατανοώ τι κινητοποιεί τον καθένα μας και να ανακαλύπτουμε από κοινού πώς θα φτάνουμε στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Στην RSM, το motto μας «The Power of Being Understood» δεν είναι απλώς ένα motto, αλλά ο τρόπος με τον οποίο εργαζόμαστε και ζούμε την κάθε μέρα μας. Γιατί για να χτίσεις εμπιστοσύνη, να συνεργαστείς, να εμπνεύσεις και να δημιουργήσεις, χρειάζεται πρώτα να κατανοήσεις πραγματικά τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου. Να είσαι παρών και να ασκείς ενεργητική ακρόαση.

Σε έναν κόσμο που αλλάζει διαρκώς, όπου οι τεχνολογίες εξελίσσονται και τα hard skills έχουν ημερομηνία λήξης, τα human skills αποκτούν μεγαλύτερη αξία από κάθε άλλη εποχή. Η ικανότητα να κατανοείς, να εμπνέεις, να συνεργάζεσαι και να καθοδηγείς δεν αντικαθίσταται. Και πιστεύω πως οι σπουδές στην ψυχολογία ήταν το δικό μου πολύτιμο «εργαλείο ζωής» για να μπορώ να βλέπω την καθημερινότητα και την εργασία μου μέσα από αυτή την ανθρωποκεντρική οπτική.

«Η επιχειρηματικότητα είναι ομαδικό “άθλημα” —κανείς δεν πετυχαίνει μόνος του»

Η επιχειρηματικότητα είναι ένας ευρύς και πολυδιάστατος κόσμος, χωρίς έναν «χρυσό κανόνα» επιτυχίας. Αν όμως υπάρχει μια σταθερά για την κυρία Στυλιανού, αυτή είναι η αυθεντικότητα. Το να παραμένουμε αληθινοί στις αξίες και τις αρχές μας, μας δίνει τη δύναμη να πάρουμε σωστές αποφάσεις και να χτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης, είναι η δική της πεποίθηση. «Πιστεύω ότι κάποιος που θέλει να ασχοληθεί με την επιχειρηματικότητα πρέπει να καλλιεργήσει έναν συνδυασμό προσωπικών και επαγγελματικών αρετών. Απαραίτητη είναι η ανθεκτικότητα – η ικανότητα να αντιμετωπίζει κανείς προκλήσεις, να μαθαίνει από τις αποτυχίες και να συνεχίζει με αποφασιστικότητα. Οι προκλήσεις είναι πολλές και οι αποτυχίες αναπόφευκτες· αυτό που τελικά σε διαμορφώνει είναι η ικανότητα να σηκώνεσαι και να προχωράς.

Επιπλέον, η δημιουργικότητα και η καινοτομία βοηθούν να βλέπεις νέες ευκαιρίες και να προτείνεις λύσεις πέρα από τα συνηθισμένα. Επίσης, η ακεραιότητα και η αξιοπιστία αποτελούν σημαντικές αρετές, καθώς η εμπιστοσύνη χτίζεται αργά αλλά καταρρέει εύκολα, και είναι θεμέλιο για κάθε συνεργασία.

Εξίσου σημαντική είναι η ικανότητα συνεργασίας και η αξιοποίηση διαφορετικών απόψεων και εμπειριών. Η επιχειρηματικότητα είναι ομαδικό “άθλημα” —κανείς δεν πετυχαίνει μόνος του. Χρειάζεται να εμπιστεύεσαι τους ανθρώπους σου, να δημιουργείς ένα περιβάλλον όπου οι ιδέες όλων ακούγονται και να καλλιεργείς κουλτούρα ανοιχτού διαλόγου».

«Αποφεύγω να κατηγοριοποιώ την ηγεσία σε αντρική και γυναικεία»

Πιστεύω ότι ο τρόπος που ηγείται κάθε άνθρωπος καθορίζεται από έναν συνδυασμό παραγόντων — τις εμπειρίες του, το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε και εργάζεται, τις προκλήσεις που έχει βιώσει, αλλά και τις αξίες που πρεσβεύει. Το φύλο μπορεί να επηρεάζει ορισμένες πλευρές της ηγεσίας, όχι όμως με τον απόλυτο τρόπο που ίσως παλαιότερα προσπαθούσαμε να ορίσουμε.

Από προσωπική εμπειρία, έχω διαπιστώσει ότι πολλές γυναίκες ηγούνται με τρόπο πιο συμπεριληπτικό και συνεργατικό, δίνοντας έμφαση στη δημιουργία σχέσεων, στην ανοιχτή επικοινωνία, στην ενσυναίσθηση και στη διατήρηση ισορροπίας μέσα στην ομάδα. Ίσως επειδή, κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους πορείας, έχουν μάθει να διεκδικούν τη θέση τους στο τραπέζι και να συνδέονται ουσιαστικά με τους γύρω τους.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι άντρες δεν μπορούν ή δεν έχουν την ικανότητα να καλλιεργήσουν τις ίδιες αρετές. Η σύγχρονη ηγεσία απαιτεί από όλους να ακούν, να εμπνέουν, να χτίζουν εμπιστοσύνη και να προάγουν κουλτούρα ανοιχτού διαλόγου. Η διαφορετικότητα στις προσεγγίσεις είναι τελικά αυτή που κάνει μια ομάδα δυνατή. Όταν διαφορετικά ηγετικά στιλ συνυπάρχουν και συνεργάζονται, προκύπτουν οι πιο δημιουργικές λύσεις, οι πιο ανθεκτικές ομάδες και τα πιο ουσιαστικά αποτελέσματα.

Γι’ αυτό και προσωπικά αποφεύγω να κατηγοριοποιώ την ηγεσία σε αντρική και γυναικεία. Προτιμώ να μιλάω για αυθεντική ηγεσία, που προκύπτει από τη συνειδητή επιλογή κάθε ανθρώπου να ηγείται με τρόπο που τιμά τον ίδιο και τους ανθρώπους του. Όταν αυτό συμβαίνει, το φύλο παύει να έχει σημασία και τη θέση του παίρνουν ο σεβασμός και η εμπιστοσύνη.

«Φιλοδοξία μου το να συνεχίσω να μαθαίνω και να παραμένω δίπλα στην ομάδα και στους πελάτες με ουσιαστικό τρόπο»

Όσον αφορά τους στόχους και τις φιλοδοξίες της κυρίας Στυλιανού για το 2026, η ίδια δηλώνει τα εξής: «Το πρώτο εξάμηνο του 2025 μας βρήκε να ζούμε γεγονότα και αλλαγές που, μέχρι πρόσφατα, θα θεωρούσαμε αδιανόητα. Ζούμε σε μια εποχή διαρκούς αβεβαιότητας, αλλά και μεγάλων ευκαιριών. Σε αυτό το περιβάλλον, στόχος μας στην RSM —τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλο το παγκόσμιο δίκτυο— είναι να παραμείνουμε σταθερό σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους και τους συνεργάτες μας. Ένας χώρος εμπιστοσύνης, στήριξης και κατανόησης.

Θέλουμε να προσφέρουμε τη δύναμη και τη γνώση ενός παγκόσμιου δικτύου, σε συνδυασμό με την αμεσότητα και την προσωπική φροντίδα που μόνο μια ομάδα που γνωρίζει σε βάθος τον άνθρωπο και την αγορά μπορεί να παρέχει.

Σε προσωπικό επίπεδο, φιλοδοξία μου είναι να συνεχίσω να εξελίσσομαι, να μαθαίνω και να παραμένω δίπλα στην ομάδα και τους πελάτες μας με ουσιαστικό τρόπο. Να μπορώ να ακούω καλύτερα, να καταλαβαίνω πιο βαθιά και να προσφέρω λύσεις που έχουν πραγματικό νόημα για εκείνους».