Τα διαθέσιμα δεδομένα παρέχουν μόνο μια συνοπτική εικόνα της παλαιστινιακής οικονομίας πριν από τη σύγκρουση. Ακόμη και πριν από αυτό το γεγονός, η οικονομία ήταν μέτρια, με ονομαστικό ΑΕΠ κάτω των 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, κυρίως οικογενειακές, αντιπροσώπευαν το 99% των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και απασχολούσαν λιγότερα από 20 άτομα.
Η ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και ανθρώπων περιορίστηκε και η ανάπτυξη παρεμποδίστηκε από τους περιορισμούς στις ξένες επενδύσεις, τις απαρχαιωμένες υποδομές και την ασυνεπή παροχή νερού και ενέργειας.
Ωστόσο, αν και η υψηλή ανεργία επιμένει και επιδεινώνεται τα τελευταία χρόνια, το παλαιστινιακό εργατικό δυναμικό είναι νέο και μορφωμένο, με ποσοστό αλφαβητισμού 98%. Η σύγκρουση έχει ρίξει μεγάλη σκιά στο μέλλον των πέντε εκατομμυρίων πολιτών της Δυτικής Όχθης και της Γάζας, ένας σημαντικός αριθμός των οποίων είναι επί του παρόντος εκτοπισμένοι.
Η οικονομία της Γάζας ασφυκτιούσε ακόμη και πριν από τον πόλεμο. Ο αποκλεισμός που επιβλήθηκε από το Ισραήλ το 2007 έχει περιορίσει σοβαρά τις εισαγωγές και εξαγωγές αγαθών, ενώ οι αλιείς περιορίστηκαν σε μια ζώνη έξι μιλίων , παραλύοντας την ικανότητά τους να κερδίζουν τα προς το ζην.
Εκτός από τον οικονομικό αποκλεισμό, η Γάζα υπέστη μαζική φυσική καταστροφή λόγω των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων το 2008-2009, το 2012, το 2014, το 2021 και το 2022. Ωστόσο, οι σωρευτικές επιπτώσεις 16 ετών αποκλεισμού και στρατιωτικών επιθέσεων είναι ελάχιστες σε σύγκριση με την καθαρή καταστροφή που προκάλεσε ο τρέχων πόλεμος.
Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, το ΑΕΠ της Γάζας μειώθηκε κατά 81% μόνο στο τελευταίο τρίμηνο του 2023. Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πόλεμος είχε αφήσει την οικονομία της Γάζας σε «απόλυτη καταστροφή», προειδοποιώντας ότι ακόμη και αν υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός και επιστρέψει η τάση ανάπτυξης 0,4% της περιόδου 2007-2022, θα χρειαστούν 350 χρόνια μόνο για να αποκατασταθούν τα επίπεδα ΑΕΠ του 2022.
Οι μόνοι τομείς που εξακολουθούν να λειτουργούν είναι η υγεία και οι ανθρωπιστικές υπηρεσίες. Όλες οι άλλες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας, βρίσκονται σχεδόν σε στασιμότητα. Η καταστροφή μεταξύ 80% και 96% των γεωργικών περιουσιακών στοιχείων έχει οδηγήσει σε αχαλίνωτη επισιτιστική ανασφάλεια.
Η κλίμακα της καταστροφής στη Γάζα είναι πρωτοφανής στη σύγχρονη εποχή και συμβαίνει υπό το βλέμμα του κόσμου. Μόνο από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Ιανουάριο του 2024, το συνολικό κόστος των ζημιών έφτασε περίπου τα 18,5 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (14,2 δισεκατομμύρια λίρες) – ποσό που ισοδυναμεί με επτά φορές το ΑΕΠ της Γάζας το 2022.
Ο πόλεμος έχει εκτοπίσει σχεδόν όλο τον πληθυσμό της Γάζας και έχει ωθήσει τους ανθρώπους σε ακραία φτώχεια. Η ανεργία έχει εκτοξευθεί στο 80% , αφήνοντας τα περισσότερα νοικοκυριά χωρίς καμία πηγή εισοδήματος. Και οι τιμές των βασικών προϊόντων έχουν αυξηθεί κατά 250%, γεγονός που συμβάλλει στον λιμό σε όλη τη Λωρίδα.
Επιπλέον, δεν υπάρχουν κλινικές ή ιατρικά κέντρα που να προσφέρουν συνεδρίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης ή ψυχολογική καθοδήγηση. Οι οικογένειες έχουν μείνει μόνες τους να αντιμετωπίσουν το τραύμα των παιδιών τους, το οποίο αναφέρεται ότι είναι εκτεταμένο. Η σύγκρουση έχει τραυματίσει εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους νέους που έχουν δει τις οικογένειές τους να σκοτώνονται και το μέλλον τους να καταστρέφεται. Νεαρά αγόρια και κορίτσια αναφέρεται ότι έχουν υποστεί αδιάκοπη ψυχική βλάβη. Μερικά δεν μπόρεσαν να σταματήσουν να κλαίνε. Μια μελέτη που διεξήγαγε συνεντεύξεις με 500 Παλαιστίνια παιδιά και φροντιστές τον Ιούνιο του 2024 διαπίστωσε ότι το 96% των παιδιών στη Γάζα αισθάνονται ότι ο θάνατός τους είναι επικείμενος, γεγονός που αντικατοπτρίζει το επίπεδο κινδύνου που βιώνουν τα παιδιά.
Επιπλέον, περισσότεροι από 658.000 μαθητές δεν έχουν πρόσβαση στην επίσημη εκπαίδευση και το 88,5% όλων των σχολικών κτιρίων (499 από τα 564) έχουν υποστεί ζημιές. Περισσότεροι από 13.289 μαθητές και 626 μέλη εκπαιδευτικού προσωπικού έχουν επίσης σκοτωθεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Από την έναρξη του πολέμου, το Υπουργείο Παιδείας στην Παλαιστίνη έχει διακόψει την επίσημη εκπαίδευση στη Λωρίδα της Γάζας. Τα σχολεία έχουν γίνει καταφύγια για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους κατόπιν ισραηλινών διαταγών εκκένωσης. Για σχεδόν δύο ακαδημαϊκά έτη, οι μαθητές δεν έχουν λάβει σωστή εκπαίδευση, επηρεάζοντας αρνητικά μια ολόκληρη γενιά παιδιών.
Η αναγκαστική εκτόπιση των πιο ταλαντούχων και μορφωμένων ατόμων της Γάζας, που εγκατέλειψαν τη Γάζα για να σώσουν τη ζωή τους εν μέσω του πολέμου, έχει δημιουργήσει μια ακόμη οικονομική πρόκληση. Σύμφωνα με την Παλαιστινιακή Κεντρική Στατιστική Υπηρεσία, περίπου 100.000 άτομα εγκατέλειψαν τη Γάζα μεταξύ 7 Οκτωβρίου 2023 και αρχών του τρέχοντος έτους, ρίχνοντας μια μακρά σκιά στο μέλλον της Γάζας. Η αποχώρηση εξειδικευμένων επαγγελματιών, ακαδημαϊκών και επιχειρηματιών αποδυναμώνει τον κοινωνικό και οικονομικό ιστό της Γάζας, αποστραγγίζοντας το έδαφος από τα ίδια τα μυαλά που χρειάζονται για την ανοικοδόμηση και την ανάπτυξη. Πολλά από αυτά τα άτομα, επιβαρυμένα από τα τραύματα του πολέμου, μπορεί να μην επιστρέψουν ποτέ, οδηγώντας σε μια πιθανή «διαρροή εγκεφάλων» που εμποδίζει τη μακροπρόθεσμη ανάκαμψη της Γάζας και υπονομεύει την ικανότητά της να οικοδομήσει μια ανθεκτική κοινωνία ικανή να χαράξει μια πορεία προς τη σταθερότητα και την ευημερία. Η επιστροφή τους θα είναι δυνατή μόνο όταν σταθεροποιηθούν οι συνθήκες ασφάλειας και οι πολιτικές συνθήκες
Η τελευταία κοινή εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον 70 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανοικοδόμηση της Γάζας μετά από δύο χρόνια ισραηλινού γενοκτονικού πολέμου και ότι θα μπορούσαν να χρειαστούν δεκαετίες για να ανακάμψει πλήρως ο παλαιστινιακός θύλακας, σύμφωνα με την αναπτυξιακή υπηρεσία του ΟΗΕ.
Η χρηματοδότηση των άμεσων αναγκών και των μακροπρόθεσμων επενδύσεων σε υποδομές θα απαιτήσει σημαντικές και διαρκείς δεσμεύσεις για πολλά χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, οι δωρητές έχουν παράσχει περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια στο Κοσσυφοπέδιο από το 1999, με τις ΗΠΑ να συνεισφέρουν 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι συγκρίσεις με άλλες ασκήσεις ανοικοδόμησης μετά τη σύγκρουση έχουν τα όριά τους.
Ενώ οριοθετούν τους τύπους δραστηριοτήτων που πρέπει να αναληφθούν και προσφέρουν ρεαλιστικές προσεγγίσεις του χρόνου που απαιτείται για την ολοκλήρωση διαφόρων εργασιών, η πρόβλεψη ενός ακριβούς αριθμού για τη Γάζα είναι δύσκολη δεδομένων των διαθέσιμων δεδομένων και των αβεβαιοτήτων σχετικά με το μοντέλο ανοικοδόμησης.