Φορολογικά

Περίεργοι, παράξενοι και αστείοι φόροι

Από τον φόρο παραθύρων της Βικτωριανής Αγγλίας μέχρι τον φόρο σκιάς της σύγχρονης Βενετίας, η φορολογική ιστορία είναι γεμάτη από απρόσμενες και συχνά παράδοξες επιλογές φόρων που ακόμα και στην εποχή τους χαρακτηρίστηκαν από τους πολίτες παράλογοι και απίθανοι.
Παρακάτω σας παραθέτω μερικούς (γιατί στην ιστορία όλων των εθνών είναι αναρίθμητοι) από τους πιο περίεργους φόρους που έχουν επιβληθεί ποτέ, χωρισμένους σε δύο κατηγορίες, αυτούς που ισχύουν ακόμα μέχρι σήμερα και αυτούς που έχουν καταργηθεί.
 

1. Δημοτικός φόρος Σκιάς (Ιταλία – Βενετία, 1993-σήμερα)

Η Tassa sull’Ombra (φόρος σκιάς) είναι ίσως ο πιο φανταστικός ενεργός φόρος στην ΕΕ. Αν και έχει επικρατήσει αυτή η ονομασία, στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σειρά διατάξεων νόμων κατάληψης δημόσιου χώρου. Αν και διεθνώς χλευάζεται ως παράδειγμα ιταλικής γραφειοκρατίας λόγω κυρίως της ονομασίας που έχει επικρατήσει, στην πραγματικότητα  η λέξη «σκιά» (ombra) δεν εμφανίζεται πουθενά μέσα στην νομοθεσία.

Ο φόρος επιβάλλεται σε ιδιοκτήτες καταστημάτων και καφέ των οποίων οι πινακίδες, οι τέντες, οι ομπρέλες ή τα κιόσκια ρίχνουν σκιές σε πεζοδρόμια ή σε δημόσια περιουσία.
Η επιβάρυνση ποικίλλει ανάλογα με τον δήμο καθώς αυτός έχει την διακριτική ευχέρεια να τον επιβάλλει η να δίνει απαλλαγή.  
Στο Conegliano (μια πόλη παραγωγής prosecco στο Βένετο της επαρχία Treviso) ο φόρος είναι €8,40 ανά τετραγωνικό μέτρο σκιάς, με μέσο όρο περίπου €100 ετησίως. Οι τοπικές αρχές εκμεταλλεύθηκαν τον φόρο αυτό για να διατηρήσουν την ιστορική όψη της αρχιτεκτονικής της πόλης.

Απαλλαγές στη νομοθεσία
Τα μπαλκόνια και οι βεράντες εξαιρούνται από τον φόρο.

Ο Νόμος 27 Δεκεμβρίου 2019, αρ. 160 (Νόμος Προϋπολογισμού 2020) αναδιάρθρωσε ριζικά το σύστημα του δημοτικού αυτού φόρου. Με ένα άρθρο και έναν νόμο (που θα ζήλευαν και ορισμένοι άλλοι πολιτικοί), καταργήθηκαν τα Κεφάλαια I και II του D.Lgs 507/1993, με ισχύ από 1η Ιανουαρίου 2021, ωστόσο οι βασικές αρχές διατηρήθηκαν και διατηρούνται ακόμα και σήμερα.

Ιστορικά αρχεία που αναφέρουν ότι «Ο Λούκι Λουκ στην Ιταλία φορολογείται πιο γρήγορα και από τη σκιά του» δεν επιβεβαιώνονται…
 

📚 Πηγές:

2. Φόρος (ΦΠΑ) Σοκολατένιων Μπισκότων (Ηνωμένο Βασίλειο)

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα απλά μπισκότα δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ, αλλά τα μπισκότα που είναι εν μέρει ή ολοκληρωτικά καλυμμένα με σοκολάτα θεωρούνται είδη πολυτελείας (για σκοπούς ΦΠΑ) και φορολογούνται με 20% ΦΠΑ.

Αυτός ο διαχωρισμός οδήγησε στη διάσημη δικαστική υπόθεση των Jaffa Cakes το 1991, όπου η McVitie’s κατάφερε να αποδείξει ότι τα Jaffa Cakes είναι κέικ και όχι μπισκότα, αποφεύγοντας έτσι την επιβάρυνση στο ΦΠΑ.
Σημαντική επισήμανση: τα Jaffa Cakes σκληραίνουν όταν μπαγιατεύουν (όπως τα κέικ) αντί να μαλακώνουν (όπως τα μπισκότα).
Η υπόθεση έχει έκτοτε γίνει πολιτισμικό σύμβολο της γραφειοκρατικής παραδοξότητας, γεννώντας κωμικά σκετς, ένα μιούζικαλ και ατελείωτες συζητήσεις στις παμπ.

Τα ευτράπελα δεν σταματούν όμως εδώ.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της HMRC (VFOOD6240), ένα ανθρωπάκι από μελόψωμο με σοκολατένια μάτια υπάγεται σε μηδενικό συντελεστή,  αν όμως φοράει
σοκολατένιο παντελόνι, υπάγεται στον κανονικό.
Τα μπισκότα Bourbon με σοκολατένια γέμιση είναι μηδενικού συντελεστή επειδή η σοκολάτα βρίσκεται στο εσωτερικό, ενώ μπισκότα με «εννέα ή δέκα λεπτές γραμμές σοκολάτας» στην επιφάνεια, δηλαδή με μόλις 1% περιεκτικότητα σε σοκολάτα,  φορολογούνται με 20%.

Εάν είχαν χιούμορ στην φορολογική διοίκηση της Αγγλίας
(HMRC) θα έκαναν
επιπλέον διαχωρισμό στο ΦΠΑ ανάλογα με το σημείο κατανάλωσης των μπισκότων με σοκολάτα (εντός καταστήματος με σερβίρισμα ή εκτός καταστήματος). Δυστυχώς τους πρόλαβε άλλη φορολογική διοίκηση…

📚 Πηγές:

3. Φόρος Πορνογραφίας – «Ηθικός Φόρος» (Ιταλία, 2005-σήμερα – Γαλλία)

Η «tassa etica» (ηθικός φόρος) είναι ουσιαστικά μια προσαύξηση 25% στον φόρο εισοδήματος που εισήχθη με τον νόμο Finanziaria 2006 (άρθρο 1, εδάφιο 466, Ν. 266/2005) και εφαρμόζεται στα έσοδα από την παραγωγή, διανομή, πώληση ή αναπαράσταση πορνογραφικού υλικού, περιεχομένου που υποκινεί βία ή εκπομπών που εκμεταλλεύονται τη λαϊκή ευπιστία, όπως η χαρτομαντεία.
Η φορολογική αρχή της Ιταλίας επιβεβαιώνει ότι η λεγόμενη tassa etica, είναι μια προσαύξηση 25% στο εισόδημα που παράγεται από πορνογραφικό περιεχόμενο και η οποία πρέπει να καταβάλλεται όχι μόνο από τις παραδοσιακές επιχειρήσεις της βιομηχανίας ενηλίκων, αλλά και από ψηφιακούς δημιουργούς που λειτουργούν στο regime forfettario (καθεστώς κατ’ αποκοπή φορολόγησης).
Η διευκρίνιση δεν είναι τυχαία γιατί αφορά και τους δημιουργούς ψηφιακού περιεχομένου που δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα only fans. 

Η Ιταλία δεν είναι η μόνη χώρα με σύστημα ειδικής φορολόγησης ή προσαυξήσεων στην πορνογραφία. Η Γαλλία, για παράδειγμα, έχει επιβάλει εδώ και καιρό συγκεκριμένο φόρο στις ταινίες X-rated, παραδοσιακά γύρω στο 33%, και πρόσθετες επιβαρύνσεις σε ορισμένες online υπηρεσίες ενηλίκων. Στις ΗΠΑ δεν υπάρχει ομοσπονδιακός φόρος πορνογραφίας, αλλά αρκετές πολιτείες έχουν επιχειρήσει να εισαγάγουν τέλη ή “φόρους αμαρτίας” που στοχεύουν επιχειρήσεις ψυχαγωγίας ενηλίκων.
 

📚 Πηγές:

4. Φόρος Βροχής (Podatek od deszczu) (Πολωνία, 2017-σήμερα)

Ο φόρος βροχής και χιονιού εισήχθη με τον νόμο Prawo Wodne (Υδατικό Δίκαιο) του 2017. Αφορά ακίνητα που εμποδίζουν την ικανότητα του εδάφους να απορροφά νερό (retencja). Αποτελεί αντίδραση στην λεγόμενη “betonoza” (υπερβολική τσιμεντοποίηση) και τις κλιματικές αλλαγές, όπως ξηρασίες και έντονες βροχοπτώσεις.

Ο «Podatek od deszczu» (φόρος βροχής) εφαρμόζεται σε ιδιοκτήτες ακινήτων με μεγάλες επιφάνειες (στέγες, άσφαλτος) που εμποδίζουν τη φυσική αποστράγγιση των υδάτων. Επιβάλλεται σε ακίνητα που υπερβαίνουν τα 3.500 τ.μ. σε έκταση, όπου άνω του 70% εξαιρείται από βιολογικά ενεργή επιφάνεια.

Οι συντελεστές κυμαίνονται από 0,05-0,30 ζλότι/τ.μ. ανάλογα με την ικανότητα κατακράτησης. Η Wody Polskie λαμβάνει το 90% των εσόδων, ενώ οι δήμοι διατηρούν το 10%.

Το ύψος του φόρου μπορεί να μειωθεί αν υπάρχουν εγκαταστάσεις συγκράτησης νερού στο ακίνητο. 
Οι συντελεστές έχουν ως εξής: 
– χωρίς εγκαταστάσεις συγκράτησης νερού – 1,00 zł/τ.μ./έτος, 
– με εγκαταστάσεις χωρητικότητας έως 10% της ετήσιας απορροής – 0,60 zł/τ.μ./έτος, 
– με εγκαταστάσεις χωρητικότητας 10-30% – 0,30 zł/τ.μ./έτος, 
– με εγκαταστάσεις χωρητικότητας άνω του 30% – 0,10 zł/τ.μ./έτος.

Για αποφυγή ή μείωση του φόρου, μπορεί κανείς: να ενώσει οικόπεδα χωρίς κτίσματα με υπερβολικά δομημένα οικόπεδα, να αγοράσει δεξαμενή ομβρίων, να κατασκευάσει εγκαταστάσεις μικρής συγκράτησης, να αφαιρέσει περιττά τσιμεντένια στοιχεία, ή να φυτεύσει λωρίδες γκαζόν μεταξύ πλακόστρωτων επιφανειών.

📚 Πηγές:

5. Φόρος (τέλος) Σκύλων (Γερμανία & Αυστρία)

Γερμανία: Ο Hundesteuer χρονολογείται από τον 19ο αιώνα και κυμαίνεται σήμερα από €70 έως €1.660 ετησίως ανά σκύλο, ανάλογα με τον δήμο (οι διαβαθμίσεις είναι πολλές και διάφορες ανά πόλη). 

Στο Βερολίνο, οι ιδιοκτήτες πληρώνουν κατά μέσο όρο €120 για τον πρώτο σκύλο και €180 για δεύτερο ή τρίτο. 
Παραδόξως, δεν υπάρχει φόρος γάτας, όμως υπάρχει εξήγηση κι είναι πολύ απλή. 
Το πρωσικό διάταγμα του 1810 περιελάμβανε αρχικά και τις γάτες ως είδη πολυτελείας. 
Ωστόσο οι γάτες θεωρούνταν Nutztiere (ωφέλιμα ζώα) για την καταπολέμηση τρωκτικών ενώ αντίστοιχα οι σκύλοι (εκτός εργασίας) θεωρούνταν Luxustiere (ζώα πολυτελείας).

Ενδεικτικά τέλη σε ορισμένες πόλεις : 

Χαμηλότεροι συντελεστές:
-Windorf (Βαυαρία): €0 – κανένας φόρος
– Eschborn (Έσση): €0
– Palling: €20

Μεγάλες πόλεις (κανονικοί σκύλοι):
– 
Αμβούργο: €90/έτος
– Μόναχο: €100/έτος
– Βερολίνο: €120/έτος
– Φρανκφούρτη: €102/έτος
– Κολωνία: €156/έτος
– Mainz: €186/έτος (υψηλότερο)

Επικίνδυνοι σκύλοι (Kampfhunde/Listenhunde):
– 
Monheim am Rhein: €1.440/έτος
– Solingen: €1.200/έτος
– Μόναχο: €800/έτος

Το 2014, το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε ότι φόρος
€2.000
θα ήταν αντισυνταγματικός λόγω “καταπνικτικής επίδρασης” που ουσιαστικά απαγορεύει την ιδιοκτησία σκύλου.


Αυστρία
 
Ο Hundeabgabegesetz (νόμος περί τέλους Σκύλων) της Βιέννης επιβάλει  μέγιστους συντελεστές €72,67/έτος για τον πρώτο σκύλο και €109 για τους επόμενους. Στο Τυρόλο το ανώτατο όριο είναι €45/έτος.
Στην Αυστρία, κάθε ομόσπονδο κρατίδιο (Bundesland) έχει τον δικό του νόμο, οπότε υπάρχουν διαφορετικές ρυθμίσεις ανά περιοχή.
Ο ανωτέρω νόμος ορίζει ότι κάθε ιδιοκτήτης σκύλου οφείλει να καταβάλει ετήσιο τέλος στον δήμο κατοικίας του. Όπως και στην Γερμανία ουσιαστικά δεν πρόκειται για “φόρο” (Steuer) αλλά για “τέλος” (Abgabe).

Εκτός από την Γερμανία τέλος στους σκύλους υπάρχει ακόμα στην Ελβετία και το Λουξεμβούργο.

📚 Πηγές:

  • Άρθρο 105(2a) του Grundgesetz (Γερμανικός Θεμελιώδης Νόμος)
  • Hundesteuergesetz vom 10. Oktober 2001 (Βερολίνο)
  • Hundeabgabegesetz – LGBl. Nr. 36/2023 (Βιέννη)
  • gesetze-bayern.de
  • https://www.lto.de/recht/hintergruende/h/die-hundesteuer-auf-dem-pruefstand-vor-dem-egmr
  • https://www.gesetze-im-internet.de/gg/art_105.html 
  • https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=LrW&Gesetzesnummer=20000125 

6. Φόρος Σοκολάτας και Καφέ (Δανία)

Chokoladeafgift (Φόρος Σοκολάτας): Ο παλαιότερος φόρος σοκολάτας, με συντελεστές που φτάνουν τις 25,97 κορώνες/κιλό για προϊόντα σοκολάτας. Προέρχεται από το 1922 ως φόρος ειδών πολυτελείας. Το Υπουργείο Φορολογίας ανακοίνωσε τον Αύγουστο 2025 ότι ο Προϋπολογισμός 2026 προτείνει μόνιμη κατάργηση από την 1η Ιουλίου 2026.

Kaffeafgift (Φόρος Καφέ): Επιβλήθηκε το 1930 ως φόρος πολυτελείας. Οι συντελεστές κυμαίνονται από 6,39 κορώνες/κιλό για ακατέργαστο καφέ έως 16,61 κορώνες/κιλό για εκχυλίσματα καφέ – παράδοξο για μια χώρα όπου οι πολίτες καταναλώνουν 6,6 κιλά καφέ ανά άτομο ετησίως.

Η Υπουργός Οικονομικών Stephanie Lose είχε δηλώσει :  «Ο φόρος σοκολάτας είναι ένας τρελός φόρος (gakket afgift). Δημιουργεί στους αρτοποιούς και άλλους επιχειρηματίες πολλή γραφειοκρατία, υπάρχουν γκρίζες ζώνες και παράλογοι κανόνες, και γι’ αυτό ίσως παραλείπουν εντελώς να παράγουν ορισμένα προϊόντα από φόβο μήπως παραβούν τους κανόνες»

Σημειώνεται τέλος ότι η Δανία έχει την υψηλότερη τιμή καφέ στον κόσμο στα $5,40 ανά φλιτζάνι. Το Aarhus κατατάσσεται στην κορυφή της λίστας της με $6,94 για ένα κανονικό cappuccino, ξεπερνώντας ακόμα και ακριβές ελβετικές πόλεις όπως η Ζυρίχη.
 

📚 Πηγές:

7. Φόρος Μεθανίου από Ζώα Φάρμας (Δανία, από 2030)

Η Δανία έγινε το 2024 η πρώτη χώρα στον κόσμο που θέσπισε φόρο στις εκπομπές μεθανίου από ζώα φάρμας. Από το 2030, οι κτηνοτρόφοι θα πληρώνουν 300 κορόνες (€43) ανά τόνο ισοδύναμου CO2, με αύξηση στις 750 κορόνες (€108) μέχρι το 2035.

Το μεθάνιο είναι 87 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα στην παγίδευση θερμότητας σε περίοδο 20 ετών. Η τυπική δανική αγελάδα παράγει περίπου 6 μετρικούς τόνους ισοδύναμου CO2 ετησίως.

Τι καλύπτει ο φόρος:
– Εκπομπές από εντερική ζύμωση (κυρίως μεθάνιο από την πέψη των ζώων)
– Διαχείριση κοπριάς
– Υπολογισμός βάσει: αριθμού ζώων, συντελεστών εκπομπών ανά κατηγορία, πρακτικών διαχείρισης (διατροφή, χρόνος στο ύπαιθρο)

📚 Πηγές:

8. Πρόστιμο Ονοματοδοσίας (Σουηδία)

Δεν είναι φόρος αλλά κερδίζει επάξια μια θέση στην σημερινή λίστα ως μια  ιδιόμορφη επιβάρυνση. Ο ισχύων νόμος Lag (2016:1013) om personnamn τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2017, αντικαθιστώντας τον Namnlagen (1982:670), και απαιτεί από τη Σουηδική Εφορία (Skatteverket) να εγκρίνει τα ονόματα των παιδιών εντός τριών μηνών από τη γέννηση τους αλλιώς μπορεί να επιβληθεί πρόστιμο έως 5.000 κορόνες (περίπου 500 με 600 ευρώ). Το διάσημο πρόστιμο των 5.000 SEK προέρχεται από μια ιστορική υπόθεση του 1996 και δεν αποτελεί σταθερό ποσό στον τρέχοντα νόμο, ο οποίος επιτρέπει την επιβολή «vite» (υπό όρους πρόστιμο) χωρίς όμως να καθορίζει ρητά το ύψος του (άλλο και αυτό πάλι). 
Η ιστορία του παραπάνω προστίμου είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. 
Το 1991, γεννήθηκε ένα αγόρι στη Σουηδία από τους γονείς Elisabeth Hallin και Lasse Diding (καλλιτέχνης). Οι γονείς αρνήθηκαν να καταχωρήσουν όνομα για πέντε χρόνια ως διαμαρτυρία κατά του νόμου. Το 1996, το περιφερειακό δικαστήριο του Halmstad τους επέβαλε πρόστιμο 5.000 κορωνών (περίπου 740 δολάρια για την εποχή εκείνη).
Ως απάντηση στο πρόστιμο οι γονείς υπέβαλαν στην φορολογική αρχή ένα όνομα 43 χαρακτήρων
«Brfxxccxxmnpcccclllmmnprxvclmnckssqlbb11116»
, ισχυριζόμενοι ότι προφέρεται «Albin» [ˈǎlːbɪn] και νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι προφέρεται έτσι! Το περιέγραψαν ως «μια εξπρεσιονιστική δημιουργία» στο πνεύμα της ‘pataphysics (παρωδία επιστήμης). Το δικαστήριο απέρριψε το όνομα (δεν αντιλαμβάνομαι τον λόγο). 
Οι γονείς όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Μετά την άρνηση του δικαστηρίου υπέβαλαν το γράμμα «A» (επίσης προφερόμενο «Albin»), το οποίο επίσης απορρίφθηκε ως μονογραμματικό όνομα, αν και το 2009, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε ότι τα μονογράμματα επιτρέπονται.

Μερικά από τα ονόματα που η φορολογική διοίκηση έχει απορρίψει

Όνομα Έτος Αιτία
IKEA Διάφορα Εταιρική επωνυμία
Allah 2009 Θρησκευτική προσβολή
Superman Όνομα χαρακτήρα
Veranda Ακατάλληλο
Ford 2018 Μοιάζει με επώνυμο
Pilsner 2017-18 Μάρκα μπύρας
Gοd (Θεός) Θρησκευτικό

Αξιοσημείωτο είναι ότι  παρά την απόρριψη του ονόματος «Allah» το 2009, στις 31 Δεκεμβρίου 2018 υπήρχαν 245 άτομα στη Σουηδία με αυτό το μικρό όνομα!

Ονόματα για τα οποία έχει δοθεί έγκριση

Όνομα Έτος Λεπτομέρειες
Google 2005 Ως μεσαίο όνομα («Oliver Google Kai»)
Lego 2008 Έγκριση κατ’ έφεση — το δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπάρχει ρητή απαγόρευση εμπορικών σημάτων
Metallica 2007 Αρχικά απορρίφθηκε, εγκρίθηκε κατ’ έφεση (κοριτσάκι: Metallica Elody Julia Tomaro)
Φραπές 2025 Αυτό δεν είναι επιβεβαιωμένο…

📚 Πηγές:

9. Εκκλησιαστικός Φόρος – Kirchensteuer (Γερμανία)

Ο εκκλησιαστικός φόρος αποτελεί 8-9% του φόρου εισοδήματος για μέλη των Καθολικών, Προτεσταντικών και Εβραϊκών κοινοτήτων. Επιβλήθηκε αρχικά με το Άρθρο 13 του Συμφώνου του 1933 μεταξύ της Ναζιστικής Γερμανίας και του Βατικανού.

Το 2017, η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας εισέπραξε περίπου €6 δισεκατομμύρια από αυτόν τον φόρο. Οι θρησκευτικές κοινότητες που συγκροτούνται ως νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν δικαίωμα επιβολής φόρων βάσει των αστικών φορολογικών καταλόγων.

Εκτός από την Γερμανία εκκλησιαστικό φόρο έχουν φυσικά και αρκετές άλλες χώρες στην Ε.Ε.

📚 Πηγές:

  • Άρθρο 140 του Grundgesetz, που ενσωματώνει το Άρθρο 137 του Συντάγματος της Βαϊμάρης (1919)
  • gesetze-im-internet.de/wrv/art_137.html
  • Kirchensteuergesetz Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας: recht.nrw.de

10. Φόρος Φρούτων από Αυτόματους Πωλητές (Καλιφόρνια, ΗΠΑ)

Ο κώδικας της πολιτείας της Καλιφόρνιας : «California Revenue and Taxation Code § 6359.2(c)», ορίζει ότι το 33% των ακαθάριστων εισπράξεων από πωλήσεις τροφίμων μέσω αυτόματων πωλητών υπόκειται σε φόρο πωλήσεων. Ο πραγματικός φόρος που καταβάλλεται είναι περίπου 2,4% της τιμής πώλησης (33% × 7,25% βασικός συντελεστής).

Ο φόρος ισχύει  από 1 Ιανουαρίου 1990. Η CDTFA Publication 118 (αναθεώρηση Ιουνίου 2023) παρέχει αναλυτική καθοδήγηση για τους διαχειριστές αυτόματων μηχανών. “Ο φόρος εφαρμόζεται στο 33 τοις εκατό των ακαθάριστων εισπράξεών σας από πωλήσεις αυτόματων μηχανών κρύων τροφίμων (συμπεριλαμβανομένου μη ανθρακούχου νερού) και ζεστών ροφημάτων.”

📚 Πηγές:

11. Φόρος Τεμαχισμένου Bagel (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)

Τα τεμαχισμένα bagels με επικαλύψεις θεωρούνται «σάντουιτς» σύμφωνα με το NY Tax Law § 1105(d)(i)(3) και φορολογούνται με 8-8,875% (πολιτειακός + τοπικός φόρος). Τα ολόκληρα, μη επεξεργασμένα bagels που πωλούνται ως μη προετοιμασμένο τρόφιμο είναι απαλλαγμένα. Η φοροαποφυγή εδώ είναι εύκολη όπως καταλαβαίνετε.

📚 Πηγές:

12. Φόρος Πλημμύρας Johnstown (Πενσυλβάνια, ΗΠΑ – 1936-σήμερα)

Ένας από τους πιο διαρκείς «έκτακτους» φόρους της Αμερικής. Επιβλήθηκε μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Μαρτίου 1936 και ισχύει ακόμα μετά από 89 χρόνια!

Ο φόρος φέρει επίσημα την ονομασία “Emergency State Tax on Liquor” (Έκτακτος Κρατικός Φόρος επί Οινοπνευματωδών) στη νομοθεσία της Πενσυλβάνια, ενώ η κοινή ονομασία “Johnstown Flood Tax” χρησιμοποιείται ανεπίσημα από νομοθέτες και πολίτες.
 

Έτος Συντελεστής
1936 (αρχικός) 10%
1963 15%
1968-σήμερα 18%

Τα έσοδα πλέον ρέουν στο Γενικό Ταμείο της Πενσυλβάνια, χωρίς καμία σύνδεση με την αρωγή πλημμύρας.

Πρόσφατα ετήσια έσοδα:
Οικονομικό έτος 2023-24: $448,7 εκατομμύρια (επίσημα στοιχεία PLCB)
Οικονομικό έτος 2024-25: $444,4 εκατομμύρια
Συνολικά έσοδα από το 1936: Οι εκτιμήσεις κυμαίνονται μεταξύ $15,4 δισεκατομμυρίων (παλαιότερες εκτιμήσεις) και $21,1 δισεκατομμυρίων (συμπεριλαμβανομένων κερδών PLCB).
 

📚 Πηγές:

13. Sexually Explicit Business and Escort Service Tax (Γιούτα, ΗΠΑ – 2004-σήμερα)

Το τμήμα του νομικού κώδικα της πολιτείας της Γιούτα των ΗΠΑ που αφορά αποκλειστικά τα Έσοδα και τη Φορολογία (Code Title 59, Chapter 27) έχει θεσπίσει τον «Sexually Explicit Business and Escort Service Tax». Το ποσοστό είναι  10%.

Ο φόρος αυτός εφαρμόζεται σε εισιτήρια, τέλη χρήσης, πωλήσεις φαγητού και ποτών, λιανικές πωλήσεις υλικών αγαθών και οποιεσδήποτε παρεχόμενες υπηρεσίες σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις (δείτε παρακάτω ποιες).

Η επίσημη ονομασία του φόρου είναι “Sexually Explicit Business and Escort Service Tax” (Φόρος Σεξουαλικά Ρητών Επιχειρήσεων και Υπηρεσιών Συνοδείας) όπως καθορίζεται στο § 59-27-101.
Ο φόρος θεσπίστηκε το 2004 με εισηγητή τον Αντιπρόσωπο Duane E. Bourdeaux, με ημερομηνία έναρξης ισχύος την 1η Ιουλίου 2004.

Νομικός Ορισμός “Σεξουαλικά Ρητής Επιχείρησης”
Σύμφωνα με το § 59-27-102 του κώδικα της πολιτείας, μια «σεξουαλικά ρητή επιχείρηση» ορίζεται ως εγκατάσταση όπου οποιοδήποτε γυμνό ή μερικώς γυμνό άτομο παρέχει υπηρεσίες :
-προσωπικά στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης
-κατά τη διάρκεια τουλάχιστον 30 συνεχόμενων ή μη συνεχόμενων ημερών εντός ενός ημερολογιακού έτους
-έναντι αμοιβής (μισθός, τέλος, προμήθεια, μίσθωση, κέρδος ή παρόμοια πληρωμή)

Ο όρος «γυμνό ή μερικώς γυμνό άτομο» σημαίνει άτομο με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα λιγότερο από πλήρως και αδιαφανώς καλυμμένα:
– Γεννητικά όργανα
– Ηβική περιοχή
– Γυναικείο στήθος κάτω από σημείο αμέσως πάνω από την κορυφή της θηλαίας άλω (η “θηλαια αλω” είναι η χρωματισμένη περιοχή του δέρματος γύρω από τη θηλή του μαστού.)

 

📚 Πηγές:

14. Φόρος Ψυχαγωγίας (Αίγυπτος, 2023-σήμερα) – Ονομασία (ضريبة الملاهي – Daribat Al-Malahi)

Ο Νόμος 24 του 1999 τροποποιήθηκε τον Ιούνιο 2023 με κλιμακωτούς συντελεστές:

Συντελεστής Δραστηριότητες
5% Μουσική/χορός νυχτερινών κλαμπ, όπερα, αιγυπτιακές ταινίες
10% Θέατρο, ερασιτεχνικά παιχνίδια, πάρτι κλαμπ
15% Διεθνές τσίρκο, επιδείξεις με αερόστατο
20% Scuba diving, σαφάρι, ξένες ταινίες, αγώνες
25% Βιντεοταινίες που παρουσιάζονται σε κοινό

Πρόσφατα, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε εξαίρεση για τα εθνικά φεστιβάλ που διοργανώνει η Αιγυπτιακή Όπερα, συμπεριλαμβανομένων της Όπερας Αΐντα, του Καλοκαιρινού Φεστιβάλ Μουσικής, του Φεστιβάλ Αραβικής Μουσικής και του Διεθνούς Φεστιβάλ της Ακρόπολης.
Το Υπουργείο Οικονομικών αναλαμβάνει το κόστος του φόρου για αυτές τις εκδηλώσεις.

Κυρώσεις για μη συμμόρφωση
Τα πρόστιμα κυμαίνονται από 200 έως 2.000 αιγυπτιακές λίρες για παραβάσεις όπως μη έγκαιρη δήλωση εκδήλωσης, άρνηση παροχής στοιχείων, παροχή ψευδών πληροφοριών και διανομή μη σφραγισμένων εισιτηρίων. Επιπλέον, επιβάλλεται πρόσθετη επιβάρυνση 10% επί του φόρου για κάθε ημέρα καθυστέρησης, με μέγιστο όριο τις 10 ημέρες.

📚 Πηγές:

  • Νόμος αρ. 24 του 1999 (τροποποίηση Ιουνίου 2023) https://www.egyptindependent.com/sisi-ratifies-law-collecting-money-from-travelers-abroad/ 
  • Επίσημη Εφημερίδα Τεύχος 25 (15 Ιουνίου 2023)
  • https://www.rta.gov.eg/en/amusement-centers-tax
  • https://cci.org.eg/en/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B9%D8%A7%D8%AA/ 

15. Ο Κινεζικός Φόρος στα Ξύλινα Chopsticks

Η Κίνα επέβαλε φόρο κατανάλωσης 5% στα ξύλινα chopsticks μιας χρήσης από την 1η Απριλίου 2006, σε μια πρώιμη προσπάθεια πράσινης φορολόγησης που παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα. Η πολιτική αυτή της Κίνας στοχεύει να μειώσει την κατανάλωση 80 δισεκατομμυρίων ζευγαριών chopsticks ετησίως, που απαιτούν την κοπή 20-25 εκατομμυρίων δέντρων ετησίως. Παρά την εφαρμογή του φόρου όμως η παραγωγή αυξήθηκε αντί να μειωθεί!


Tο ακριβές κείμενο της νομοθεσίας αναφέρει:
“新增高尔夫球及球具、高档手表、游艇、木制一次性筷子、实木地板税目。适用税率分别为:… 4.木制一次性筷子税率为5%”  και νομίζω είναι ξεκάθαρο τι εννοεί.
Ο φόρος εξακολουθεί να ισχύει σήμερα με τον ίδιο συντελεστή 5%

Σημαντική απαλλαγή. Τα chopsticks από μπαμπού δεν φορολογούνται. 

📚 Πηγές:

16. Φόρος Άγιου Βασίλη – Στη Φινλανδία που αλλού

Δεν θα μπορούσε μέρες που είναι, να μην γίνει μνεία στον αγαπητό Αϊ-Βασιλη. Η αναφορά εδώ δεν γίνεται για κάποιον ειδικό φόρο, αλλά για να δούμε πως φορολογείται το εισόδημα του αγίου στο κράτος που θεωρείται ότι έχει την κατοικία του (πιθανών και την φορολογική του κατοικία).

Η αποζημίωση που καταβάλλεται στον Αϊ-Βασίλη θεωρείται στην Φινλανδία ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις (trade income) και όχι ως μισθός. Αυτό αναφέρεται ρητά στην σχετική ιστοσελίδα της φορολογικής διοίκησης : “Η αποζημίωση που καταβάλλεται στον Αϊ-Βασίλη είναι συνήθως εμπορικό εισόδημα, όχι μισθός.” Αυτή η διάκριση έχει σημασία γιατί καθορίζει τον τρόπο αναφοράς των πληρωμών και των σχετικών απαιτήσεων παρακράτησης φόρου στην αποζημίωση που λαμβάνουν οι Αϊ-βασίλιδες.

Ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα μπορεί να μην ισχύει για την περίπτωση του Αγίου, παρακράτηση όμως έχει. 

Οι ιδιώτες δεν χρειάζεται να παρακρατήσουν φόρο από την αποζημίωση που καταβάλλουν στον Αϊ-Βασίλη εάν το ποσό που καταβάλλουν σε ένα μόνο άτομο κατά τη διάρκεια του ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα €1.500.
Εάν όμως ο Αϊ-Βασίλης δεν είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο προκαταβολών και η πληρωμή υπερβαίνει αυτό το όριο, οι ιδιώτες πρέπει να αναφέρουν το εμπορικό εισόδημα στο Μητρώο Εισοδημάτων χρησιμοποιώντας τον προσωπικό αριθμό του Αϊ-Βασίλη.

Ποια έξοδα μπορεί να εκπέσει όμως ο Αι Βασίλης;
Οι Αϊ-Βασίληδες μπορούν να εκπέσουν “έξοδα ταξιδιού (€0,27/χλμ το 2025 αν οδηγούσαν το δικό τους αυτοκίνητο) και έξοδα για τη στολή τους.
Η φορολογική διοίκηση της Φιλανδίας δεν αναφέρει τι ισχύει για τα έξοδα ζωοτροφών (για του ταράνδους εννοείται) όπως επίσης και για το εάν τα έξοδα ταξιδίου ισχύουν και για το έλκυθρο αλλά καλύπτουν επίσης τις διαδρομές κατά την διάρκεια των εορτών που κάνει ο Αϊ Βασιλης για την παράδοση των δώρων παγκοσμίως.

Η Υπενθύμιση που έκανε η φορολογική διοίκηση το 2018 και η οποία προκάλεσε εθνική συζήτηση:
Στις αρχές Δεκεμβρίου 2018, η Φινλανδική Φορολογική Διοίκηση εξέδωσε δημόσια υπενθύμιση στους ελεύθερους επαγγελματίες Αϊ-Βασίληδες για την υποχρέωσή τους να πληρώνουν φόρο εισοδήματος για τα κέρδη τους.
Η Minna Palomäki, ανώτερη σύμβουλος της Φορολογικής Διοίκησης, εξήγησε το σκεπτικό στο YLE (το εθνικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Φινλανδίας) στις 20 Δεκεμβρίου 2018 και έκανε σημαντικές δηλώσεις για τη φοροδιαφυγή μεταξύ των Αϊ-Βασίληδων.
– “Υπάρχουν πιθανώς χιλιάδες Αϊ-Βασίληδες που φοροδιαφεύγουν στη Φινλανδία… μόνο ένα κλάσμα των προσωρινών Αϊ-Βασίληδων πραγματικά πληρώνει φόρους για το εισόδημά τους από αυτή τη δουλειά.”
– “Όσοι θέλουν να αποφύγουν την πληρωμή φόρων συχνά εργάζονται ανώνυμα, απαντούν στα τηλέφωνά τους με τον χαιρετισμό ‘Αϊ-Βασίλης’ και κανονίζουν τα ραντεβού τους χρησιμοποιώντας προπληρωμένες κάρτες SIM ή χρησιμοποιούν ανώνυμες διευθύνσεις email.”
– “Έχει γίνει κοινή συνήθεια στη Φινλανδία
να μη ρωτάς έναν Αϊ-Βασίλη που επισκέπτεται το σπίτι σου για τις φορολογικές του δηλώσεις.”

Αυτό βέβαια  που δεν σκέφτηκε η σύμβουλος της φορολογικής διοίκησης είναι ότι την ώρα που έρχεται για να αφήσει το δώρο ελάχιστοι είναι ξύπνιοι αλλά και ένα δεν είναι σίγουρα δεν έχουν τη διάθεση να τον ρωτήσουν για τις φορολογικές του υποχρεώσεις!
 

📚 Πηγές:

1. Φόρος Παραθύρων (Αγγλία, 1696-1851)

Ο Φόρος Παραθύρων θεσπίστηκε στην Αγγλία και την Ουαλία το 1696 επί Βασιλέως Γουλιέλμου Γ’ και αργότερα στη Σκωτία το 1748. Η λογική ήταν η προσπάθεια να επιβληθεί φόρος ανάλογα με την ευημερία του φορολογούμενου, αποφεύγοντας τη σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση που περιέβαλλε την ιδέα του φόρου εισοδήματος.

Το μέτρο αποτελούνταν από δύο μέρη, ένα σταθερό τέλος κατοικίας δύο σελινίων και έναν μεταβλητό φόρο (4 σελίνια για 10-19 παράθυρα, 8 σελίνια για 20+ παράθυρα).

Οι οικονομικές στρεβλώσεις ήταν άμεσες, οι ιδιοκτήτες έκλειναν παράθυρα για να μην πληρώσουν φόρο, με αποτέλεσμα τη μείωση του φωτισμού και του εξαερισμού (είχαν ζέστη όμως). Αυτό οδήγησε σε ιδιαίτερα άθλιες συνθήκες για τους φτωχούς και ενίσχυσε τη διάδοση ασθενειών. Ο όρος «daylight robbery» (ληστεία μέρα μεσημέρι) προέρχεται από αυτόν τον φόρο.

Ορισμένοι ιατροί της εποχής υπέβαλαν στο Κοινοβούλιο το 1846 αναφορές , υποστηρίζοντας ότι ο φόρος ήταν «άκρως επιζήμιος για την υγεία». Αυτή η εκστρατεία οδήγησε στην οριστική κατάργησή του το 1851.

📚 Πηγές:

2. Φόρος Γενειάδας (Ρωσία, 1705-1772)

Μετά την περιοδεία του στη Δυτική Ευρώπη, ο Τσάρος Μέγας Πέτρος εισήγαγε φόρο επί των γενειάδων το 1698 για να εκσυγχρονίσει τη Ρωσία. Οι άνδρες έπρεπε να κουβαλούν ένα διακριτικό (бородовой знак) που έδειχνε ότι είχαν πληρώσει τον φόρο γενειάδας τους (δείτε την παραπάνω εικόνα). Η αστυνομία μπορούσε να ξυρίσει βίαια όσους δεν είχαν το διακριτικό. Αυτή η πρακτική μου θυμίζει τον δικό μας νόμο 4000/1958 περί τεντυμποισμού…

Τα ποσά

Κατηγορία Ετήσιο Τέλος
Έμποροι πρώτης τάξης 100 ρούβλια
Μεσαίες τάξεις 60 ρούβλια
Αστοί τρίτης τάξης 30 ρούβλια
Αγρότες (είσοδος σε πόλεις) 1 καπίκι/είσοδο

Ο φόρος απέφερε περίπου 3.500 ρούβλια ετησίως από 70-80 πληρωτές.

Διακριτικό (бородовой знак): Χάλκινο ή αργυρό νόμισμα που έφερε ο φορολογούμενος

Το φόρο τον κατήργησε το 1772 η Αικατερίνη η Μεγάλη Τσαρίνα για λόγους που δεν μπορώ να κατανοήσω.

Τελετουργικές Κηδείες Γενειάδων
Σε ορισμένες πόλεις, οι κάτοικοι διοργάνωναν ψεύτικες κηδείες για τις κομμένες γενειάδες τους, πλήρεις με μικροσκοπικά φέρετρα για τις τρίχες ως μια μορφή θεατρικής διαμαρτυρίας.
 

📚 Πηγές:

  • Polnoe Sobranie Zakonov Rossiiskoi Imperii, Τόμος 4, Αρ. 2015 (16 Ιανουαρίου 1705)
  • Evgenii V. Akelev, «Is It Possible to Make Money from Beards?» Cahiers du Monde Russe 61/1-2 (2020): 81-104
  • qr.urfu.ru/ojs/index.php/qr/article/view/270
  • Μουσειακές συλλογές σημάτων γενειάδας:

3. Φόρος Καπέλων (στην πραγματικότητα χαρτόσημο) (Αγγλία, 1784-1811)

Επίσημη ονομασία “Hat Tax” ή “Hat Duty” (Φόρος Καπέλων ή Τέλος Καπέλων).
Προφανώς την περίοδο εκείνη στην Μεγάλη Βρετανία είχαν εξαντλήσει άλλες πηγές φόρων και κάποιος σκέφτηκε να επιβάλει τέλος (χαρτόσημο) στα ανδρικά καπέλα.
Ο φόρος εισήχθη κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησης του William Pitt the Younger (Πίττ του Νεότερου), ο οποίος υπήρξε Πρωθυπουργός και Υπουργός Οικονομικών. Ο Pitt εισήγαγε 17 νέους φόρους κατά τη θητεία του (μερικούς από τους οποίους θα δούμε παρακάτω) περισσότερους από οποιονδήποτε άλλο Υπουργό Οικονομικών πριν ή μετά από αυτόν.
Το τέλος  είχε σχεδιαστεί για να αυξήσει τα έσοδα με τρόπο που να αντιστοιχεί στον σχετικό πλούτο του ατόμου. Το τέλος κυμαινόταν από 3 πένες για καπέλα κόστους κάτω από 4 σελίνια έως 2 σελίνια για καπέλα αξίας άνω των 12 σελινίων. Απόδειξη πληρωμής ήταν η σφραγίδα εσόδων που επικολλιόταν στην επένδυση του καπέλου (δείτε την παραπάνω εικόνα). 

Δυστυχώς η αγγλική ΑΑΔΕ δεν μπορούσε εύκολα να εισπράξει τον φόρο αυτό καθώς όλοι έβρισκαν κάποιο τρόπο να φοροαποφύγουν. Οι κατασκευαστές μάλιστα μετονόμαζαν τις δημιουργίες τους για να αποφύγουν τον νομικό ορισμό του «καπέλου».
Ως αντίδραση, ο φόρος επεκτάθηκε το 1804 για να συμπεριλάβει οποιαδήποτε «κάλυψη κεφαλής».
Η θανατική ποινή προβλεπόταν για τους παραχαράκτες των σφραγίδων εσόδων και υπάρχει μια τεκμηριωμένη περίπτωση του John Collins που το 1798 συνελήφθη με πλαστογραφημένη πλάκα εκτύπωσης και καταδικάστηκε σε θάνατο για πλαστογραφία σφραγίδων καπέλων.
 

📚 Πηγές:

4. Φόρος ρολογιών 1797-1798

Ο  William Pitt the Younger ως γνήσιος φορομπήχτης της εποχής, δεν θα μπορούσε να αφήσει εκτός φορολογικής επιβάρυνσης τα ρολόγια. Ο Φόρος επί Ρολογιών και Χρονομέτρων του 1797 (37 Geo.3 c.108) αποτελεί μία από τις πιο σύντομες και καταστροφικές φορολογικές νομοθεσίες στη βρετανική ιστορία. Εισήχθη  για τη χρηματοδότηση των Γαλλικών Επαναστατικών Πολέμων και αυτός, αλλά καταργήθηκε μόλις εννέα μήνες μετά την εφαρμογή του λόγω της καταστροφικής επίδρασης στη βρετανική ωρολογοποιία.

Η δομή του φόρου περιλάμβανε ετήσιες χρεώσεις ανάλογα με τον τύπο του ρολογιού:

Είδος Ετήσιος Φόρος
Χρυσά ρολόγια τσέπης 10 σελίνια
Ασημένια/μεταλλικά ρολόγια τσέπης 2 σελίνια 6 πένες
Ρολόγια τοίχου/επιτραπέζια (αξίας >£1) 5 σελίνια
Άδεια κατασκευαστή (Λονδίνο) 2 σελίνια 6 πένες
Άδεια κατασκευαστή (εκτός Λονδίνου) 1 σελίνιο

Η οικονομική καταστροφή της ωρολογοποιίας

Οι συνέπειες υπήρξαν άμεσες και καταστροφικές. Σύμφωνα με τον Stephen Dowell στο έργο “A History of Taxation and Taxes in England” (1888, Τόμος III, σελ. 272-275), η παραγωγή ρολογιών μειώθηκε κατά 50% μέσα σε ένα έτος, ενώ χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο της ωρολογοποιίας μετανάστευσαν. Η Worshipful Company of Clockmakers του Λονδίνου υπέβαλε στοιχεία στο Κοινοβούλιο τεκμηριώνοντας ότι ο φόρος “κατέστρεφε το εμπόριό τους”.

Η αντίδραση του κοινού ήταν μαζική αποφυγή. Οι πολίτες έκρυβαν ή κατέστρεφαν τα ρολόγια τους, υπέβαλλαν ψευδείς δηλώσεις, και αντάλλασσαν χρυσά ρολόγια με φθηνότερα μεταλλικά για μείωση του φόρου. Το σύστημα δηλώσεων (δεν ήταν το taxis)  κατέρρευσε λόγω γενικευμένης μη συμμόρφωσης.
Η κατάργηση ήρθε τον Απρίλιο 1798, μόλις εννέα μήνες μετά την εφαρμογή,  καθιστώντας τον τον πιο βραχύβιο από τους 17 φόρους του William Pitt .
Αντικαταστάθηκε από φόρο επί αρματικών συμβόλων (coats of arms), ο οποίος απέφερε έσοδα  £45.000 τον πρώτο χρόνο και διατηρήθηκε έως το 1944.
 

📚 Πηγές:

5.  Φόρος (τέλος) Ζαριών (Dice Duty) 1711–1862

Ο φόρος ζαριών εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής (1701–1714) και απέφερε εισπράξεις  £4 εκατομμυρίων ετησίως, ποσό αστρονομικό για την εποχή το οποίο ώθησε την κυβέρνηση να φορολογήσει οτιδήποτε σχετιζόταν με την αναψυχή.
Κάθε μεμονωμένο ζάρι απαιτούσε φυσική φορολογική σφραγίδα με το βασιλικό μονόγραμμα “GR” (Georgius Rex).
Ο Νόμος Χαρτοσήμου του 1765 όρισε τον φόρο ζαριών στα 10 σελίνια ανά ζευγάρι, ποσό ισοδύναμο με περίπου £60-70 σε σημερινή αγοραστική αξία.  Η επιβάρυνση αυτή έκανε τα αφορολόγητα ζάρια εξαιρετικά ελκυστικά για λαθρέμπορους και πλαστογράφους.

Ένας δημοφιλής θρύλος της εποχής ισχυρίζεται ότι στις λέσχες τζόγου απασχολούσαν άτομα των οποίων η δουλειά ήταν να καταπίνουν τα ζάρια κατά τη διάρκεια αστυνομικών εφόδων, καταστρέφοντας τα αποδεικτικά στοιχεία.
Οι εργαζόμενοι αυτοί ήταν δηλαδή κάτι σαν τον σημερινό αυτοφοράκια, με στομαχικές διαταραχές όμως από την κατάποση ζαριών!

📚 Πηγές:

6. Φόρος (τέλος χαρτοσήμου στην πραγματικότητα) Ημερολογίων (Almanac Tax): 1711–1834

Ο φόρος ημερολογίων θεσπίστηκε με τον Νόμο Χαρτοσήμου 1712 (του γνωστού pitt), στοχεύοντας να εμποδίσει δημοσιεύματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν “μίσος και περιφρόνηση για την Κυβέρνηση”.
Ο φόρος έφτασε τα δεκαπέντε πένες ανά αντίτυπο στο αποκορύφωμά του. Δεν επιβάλλονταν μόνο στα ημερολόγια αλλά και στις εφημερίδες και στις διαφημίσεις καθώς και στα ζάρια (όπως είδαμε πιο πάνω) και στα τραπουλόχαρτα όπως θα δούμε πιο κάτω.
Τα ημερολόγια της εποχής αυτής δεν ήταν απλά ημερολόγια. Είχαν αστρολογικές προβλέψεις, πρακτικές πληροφορίες (παλίρροιες, πανηγύρια, κλπ).

📚 Πηγές:

7. Φόρος Γαντιών (Glove Tax) : 1785–1794

Ο φόρος γαντιών ήταν και αυτός ένας από τους φόρους που εισήγαγε ο William Pitt.
Ο φόρος γαντιών απέφερε ετήσια έσοδα £50.000, αλλά μέχρι το 1791 οι εισπράξεις έφτασαν μόλις £6.000!

Κλιμακωτό Σύστημα Φορολόγησης
-1 πένα για γάντια αξίας έως 10 πένες
-2 πένες για γάντια αξίας 10-15 πένες
-3 πένες για γάντια αξίας άνω των 15 πενών

Μηχανισμός Είσπραξης
Ο φόρος βάρυνε τον λιανοπωλητή, όχι τον καταναλωτή. Κάθε ζευγάρι γάντια έπρεπε να φέρει φορολογική σφραγίδα στο δεξί γάντι. Οι έμποροι έπρεπε να αποκτήσουν άδεια και να αναρτήσουν πινακίδα “Dealer in Gloves” αλλιώς κινδύνευαν με πρόστιμο £20 για όσες πωλήσεις έκαναν χωρίς σφραγίδα

Η εφημερίδα Public Advertiser του 1791 για να σχολιάσει χιουμοριστικά τον φόρο ανέφερε: “Ένας νεαρός άνδρας, με τα χέρια στις τσέπες των γαντιών του, πάτησε φλούδα μήλου, έπεσε πάνω σε κυρία, την έριξε, και έσπασε τους αγκώνες του—Το να φοράς τα χέρια στις τσέπες είναι να ανατρέπεις τον Φόρο Γαντιών του κυρίου Pitt!”

Τον Μάρτιο 1794 ο φόρος καταργήθηκε – η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι ήταν ανεφάρμοστος.

📚 Πηγές:

8. Φόρος (χαρτόσημο και αυτό) Πούδρας Περούκας (Αγγλία, 1795-1869)

Ο φόρος επιβλήθηκε το 1795 σε αρωματικές πούδρες που έβαζαν άνδρες και γυναίκες στις περούκες τους, οδηγώντας σε δραματική μείωση της δημοτικότητας των περουκών. Το ποσό του φόρου ήταν £1.1.0 (μία γκινέα) ετησίως.
Αυτό που φορολογούνταν δεν ήταν η ίδια η πούδρα, αλλά το δικαίωμα χρήσης της μέσω ενός συστήματος ετήσιων πιστοποιητικών (πού να υπήρχε τότε και o ΟΟΣΑ με τους ορισμούς του για τα δικαιώματα!).

Οι πολίτες έπρεπε να επισκεφθούν ένα γραφείο χαρτοσήμου, να καταχωρίσουν το όνομα και τη διεύθυνσή τους, και να πληρώσουν για ένα ετήσιο πιστοποιητικό. Οι λίστες των κατόχων πιστοποιητικών αναρτώνταν δημόσια στις πόρτες των ενοριακών εκκλησιών.
Και αυτός ο φόρος εισήχθη από τον Πρωθυπουργό William Pitt τον Νεότερο κυρίως για τη χρηματοδότηση των Ναπολεόντειων Πολέμων, με δευτερεύοντα σκοπό όμως την αντιμετώπιση της κρίσης σιταριού 1794-1796 (η πούδρα κατασκευαζόταν από άμυλο σιταριού).
Ο πλήρης επίσημος τίτλος της νομοθεσίας ήταν: «An Act for granting to His Majesty a Duty on Certificates issued for using Hair Powder» (Νόμος για τη χορήγηση στην Αυτού Μεγαλειότητα Φόρου επί Πιστοποιητικών που εκδίδονται για χρήση Πούδρας Μαλλιών).

Το πεδίο εφαρμογής του νόμου ήταν εξαιρετικά ευρύ. Κάλυπτε τόσο την πούδρα για περούκες όσο και την πούδρα για φυσικά μαλλιά. Ουσιαστικά κάθε είδος σκόνης που χρησιμοποιείτο ως στοιχείο της ενδυμασίας. Το κείμενο του νόμου διευκρίνιζε ρητά: «κάθε είδος ή σύνθεση πούδρας που θα χρησιμοποιείται ή θα φοριέται από οποιοδήποτε πρόσωπο ως στοιχείο της ενδυμασίας του, με οποιοδήποτε όνομα και αν διακρίνεται, θα θεωρείται Πούδρα Μαλλιών».

Εξαιρέσεις από τον φόρο
Ο νόμος περιλάμβανε εκτεταμένο κατάλογο εξαιρέσεων:
– Η βασιλική Οικογένεια και οι υπηρέτες τους
– Οι Κληρικοί με εισόδημα κάτω των £100 ετησίως
– Οι Στρατιωτικοί: ιδιώτες στρατιώτες, πυροβολητές, ναύτες, μηχανικοί, υπαξιωματικοί, ανθυπολοχαγοί, αξιωματικοί του ναυτικού κάτω του βαθμού του κυβερνήτη, εθελοντές, πολιτοφύλακες, φρουροί εσωτερικής άμυνας (fencibles)
– Οι Πατέρες με περισσότερες από δύο ανύπαντρες κόρες: μπορούσαν να αγοράσουν δύο πιστοποιητικά που κάλυπταν όλες τις κόρες τους
– Οικιακοί υπηρέτες: ο κύριος του σπιτιού μπορούσε να αγοράσει ένα πιστοποιητικό που κάλυπτε πολλούς υπηρέτες

Η εξαίρεση για τις κόρες προέκυψε από κοινοβουλευτική συζήτηση, όπου βουλευτές υποστήριξαν ότι οι κύριοι με πολλές κόρες «δεν θα κατάφερναν να τις παντρέψουν αν δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά όλα τα πιστοποιητικά πούδρας».

📚 Πηγές:

9. Φόρος (τέλος χαρτοσήμου και αυτό στην πραγματικότητα) Τραπουλόχαρτων (Αγγλία, 1711-1960)

Ο φόρος σε τραπουλόχαρτα εισήχθη αρχικά τον 16ο αιώνα αλλά αυξήθηκε δραματικά το 1710, οδηγώντας σε ευρεία πλαστογράφηση για την αποφυγή φόρων. Αρχικά ήταν 6 πένες ανά πακέτο.

Από το 1765, το Stamp Office τύπωνε επίσημους Άσσους Μπαστούνι με σφραγίδες τέλους. Το διάσημο σχέδιο «Old Frizzle» εμφανίστηκε το 1828 όταν το τέλος ανέβηκε σε 1 σελίνι. Ο φόρος καταργήθηκε με τον Finance Act 1960.

Ιστορική εξέλιξη του φόρου
1615-1711: Πρώιμη περίοδος
Ο Ιάκωβος Α’ εισήγαγε φόρο 5 σελίνια ανά gross (144 πακέτα) εισαγόμενων τραπουλόχαρτων Histories

1712-1765: Χειροποίητες σφραγίδες
Από το 1712 έως περίπου το 1718, η σφραγίδα τοποθετούνταν σε οποιοδήποτε χαρτί, αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ο Άσσος Μπαστούνι (πιθανώς επειδή ήταν το χαρτί στην κορυφή)

1765-1828: Επίσημοι Άσσοι Μπαστούνι
Το 1765, ο Άσσος Μπαστούνι τυπώθηκε από το Stamp Office με σχέδιο που έδειχνε ότι ο φόρος είχε πληρωθεί, ενσωματώνοντας τη βασιλική σφραγίδα
Ο κατασκευαστής δεν επιτρεπόταν να φτιάξει δικό του Άσσο Μπαστούνι. Οι πλαστογράφηση τιμωρούταν με τι άλλο συνηθισμένο στην εποχή εκείνη… θάνατο!

1828-1862: “Old Frizzle”
Το 1828, για να αντιμετωπισθεί η ευρεία φοροδιαφυγή, ο φόρος μειώθηκε σε 1 σελίνι και χρεώθηκε σε επίσημα τυπωμένους Άσσους με ακόμη πιο περίπλοκο σχέδιο
Οι Άσσοι και τα περιτυλίγματα τυπώνονταν από την Perkins Bacon εκ μέρους των Commissioners of Stamps. Αυτός ο Άσσος ήταν γνωστός ως “Old Frizzle” και έμοιαζε με χαρτονόμισμα.

Κατάργηση 1960. Στη συζήτηση στη Βουλή, ο Υπουργός Οικονομικών είπε: “Προτείνω την κατάργηση, ριζικά, ενός φόρου που είναι καθαγιασμένος από 249 χρόνια ύπαρξης”

📚 Πηγές:

10. Φόρος Τούβλων (Αγγλία, 1784-1850)

Το 1784, η Αγγλία που όπως είδαμε μέχρι τώρα είχε μια παράδοση στους περίεργους φόρους, επέβαλε φόρο στα τούβλα. Οι κατασκευαστές άρχισαν να χρησιμοποιούν μεγαλύτερα τούβλα (και επομένως λιγότερα) για να πληρώνουν λιγότερο φόρο. Η κυβέρνηση αντέδρασε επιβάλλοντας μεγαλύτερο φόρο σε μεγαλύτερα τούβλα.

Αρχικοί συντελεστές: 2σ 6π ανά 1.000 τούβλα, 3σ ανά 1.000 απλά κεραμίδια, 8σ ανά 1.000 κεραμίδια κορυφογραμμής. Ο φόρος επιβαλλόταν στα φρεσκοκατασκευασμένα τούβλα ή κεραμίδια πριν ψηθούν (καίγονταν σε κλίβανο για να γίνουν ανθεκτικά). Το εσωτερικό των καλουπιών από τούβλα σημαδεύτηκε με τη λέξη «ειδικός φόρος κατανάλωσης» για να εντυπωθεί το τούβλο.

Όπως οι περισσότεροι φόροι, ο φόρος επί των τούβλων αυξήθηκε σταδιακά και έφτασε στο επίπεδο των 5 σελίνια και 10 πένες ανά 1000 τούβλα το 1805. Για να μειώσουν το κόστος του φόρου επί των τούβλων, οι κατασκευαστές άρχισαν να αυξάνουν το μέγεθος των τούβλων τους, μέχρι το μέγιστο των 11 ιντσών × 5 ιντσών × 3 1⁄2 ιντσών. Ο Joseph Wilkes στο Measham του Leicestershire κατασκεύαζε τούβλα διπλού μεγέθους που ονομάζονταν τούβλα Jumb ή Gob, και τα χρησιμοποίησε για την κατασκευή πολλών κτιρίων στο Measham.

Για να αποτραπεί η φοροδιαφυγή μέσω υπερμεγέθων τούβλων, ο Excise Act 1803 περιόρισε τις διαστάσεις στα 10″ × 5″ × 3″.
Στην χώρα μας και στις μέρες μας ένας τέτοιος φόρος θα είχε μεγάλη επιτυχία καθώς έχουμε πληθώρα «τούβλων». Ωστόσο θα ήταν δύσκολο να τον ψηφίσουν κάποια από αυτά τα «τουβλα»… 

📚 Πηγές:

  • 24 Geo. 3 Sess. 2 c. 24 (Duties on Bricks and Tiles Act 1784)
  • Excise Act 1803 (43 Geo. 3 c. 69)
  • Brick Duties Repeal Act 1850 (13 & 14 Vict.)

11. Φόρος Σαπουνιού (Αγγλία, 1712-1853)

Η Μεγάλη Βρετανία εφάρμοσε φόρο σαπουνιού το 1712 σε αυτό που θεωρούσε είδος πολυτελείας για την εποχή. Ο φορολογικός νόμος του φόρου αυτού ήταν ο ίδιος που επέβαλε φόρο σε ορισμένα αγαθά που ανέφερα παραπάνω (ζάρια, τραπουλόχαρτα κ.λπ.)
Η καθαριότητα μετά την επιβολή του φόρου έγινε σχεδόν απαγορευτική για τον πληθυσμό μέχρι την κατάργηση του φόρου το 1853.

Ο φόρος σαπουνιού ήταν σημαντική πηγή εσόδων για την κυβέρνηση, αποφέροντας έσοδα ισοδύναμα με τα σημερινά έσοδα από τον φόρο αλκοόλ (περίπου 8 δισεκατομμύρια λίρες σε σημερινές αξίες). Η διαδικασία παρασκευής σαπουνιού επιτηρούνταν στενά από υπαλλήλους του φόρου κατανάλωσης (Excise Officers), οι οποίοι διασφάλιζαν ότι ο εξοπλισμός των σαπωνοποιών παρέμενε κλειδωμένος όταν δεν επιβλεπόταν.

Ο φόρος σαπουνιού ανάγκασε πολλούς σαπωνοποιούς να εγκαταλείψουν τη χώρα. Πολλοί μετανάστευσαν σε χώρες όπως η Ιρλανδία, όπου το σαπούνι ήταν απαλλαγμένο από φόρο. Επιπλέον, ο φόρος οδήγησε σε εκτεταμένο λαθρεμπόριο σαπουνιού.

Υπήρχε μια αξιομνημόνευτη σάτιρα στο κορυφαίο μεσοαστικό σατιρικό περιοδικό Punch, από τον σκιτσογράφο Harry Furniss (“Good advertisement”, 26 Απριλίου 1884, σ.26).
Ένας αλήτης γράφει μια επιστολή με τη δική του “σύσταση”, μιμούμενος τις διασημότητες όπως η Lillie Langtry (“Από τότε που χρησιμοποιώ το σαπούνι Pears έχω απορρίψει όλα τα άλλα”), δηλώνοντας: “Πριν δύο χρόνια χρησιμοποίησα το σαπούνι σας, από τότε δεν έχω χρησιμοποιήσει κανένα άλλο” (υπονοώντας ότι δεν είχε πλυθεί καθόλου!)
 

📚 Πηγές:

12. Φόρος Ταπετσαρίας (Αγγλία, 1712-1836)

Ο Φόρος Ταπετσαρίας αποτελεί ένα από τα πλέον ιδιόρρυθμα παραδείγματα γεωργιανής φορολογίας στη Βρετανία. Επιβλήθηκε το 1712 ως ειδικός φόρος κατανάλωσης (excise duty) σε διακοσμητικά χαρτιά τοίχου και διήρκεσε 124 χρόνια, έως την κατάργησή του το 1836.

Η επίσημη ονομασία ήταν “Excise Duty on Stained Papers” (“Φόρος επί Βαμμένων Χαρτιών”), με τον όρο “stained paper” να αναφέρεται στις τυπωμένες ή ζωγραφιστές ταπετσαρίες της εποχής. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο φόρος κατέρρευσε τελικά λόγω ενός νόμιμου κενού φοροαποφυγής—της μεθόδου στένσιλ—που επέτρεπε στους πολίτες να αγοράζουν απλό χαρτί και να το διακοσμούν μετά την τοποθέτηση.

Τι φορολογούνταν ακριβώς
Ο φόρος κάλυπτε:
– Τυπωμένη ταπετσαρία (printed wallpaper)
– Βαμμένη/ζωγραφιστή ταπετσαρία (painted wallpaper)
– Ανάγλυφη διακοσμητική ταπετσαρία (embossed paper)

Οι διακοσμητές παρέκαμψαν τον φόρο κρεμώντας απλή ταπετσαρία και κατόπιν ζωγραφίζοντας μοτίβα στους τοίχους με στένσιλ, καθώς για το απλό χαρτί δεν υπήρχε φορολόγηση.

📚 Πηγές:

13. Φόρος Εστιών/Τζακιού (Αγγλία/Ιρλανδία, 1662-1689)

Ο φόρος εστιών εισήχθη το 1662 και επιβαλλόταν στον ιδιοκτήτη ή τον ενοικιαστή κάθε σπιτιού για κάθε εστία ή άλλο μέρος για πυρά. Ήταν ουσιαστικά μια εξαμηνιαία χρέωση 1 σελινίου για κάθε φωτιά, εστία και σόμπα (σύνολο 2 σελίνια ετησίως).

Ο φόρος απέφερε πολύ λιγότερα από τον προβλεπόμενο ετήσιο στόχο των 300.000 λιρών —με ανώτατο σημείο τις 216.000 λίρες τη δεκαετία του 1680— και καταργήθηκε στις 25 Απριλίου 1689, αφού ο Γουλιέλμος Γ΄ τον καταδίκασε ως «ιδιαίτερα επαχθή για τον λαό».

Η διοίκηση του φόρου πέρασε από έξι διακριτές φάσεις, καθώς υπήρχε μεγάλη δυσλειτουργία του συστήματος είσπραξης. Αρχικά (1662–1664), τη συλλογή αναλάμβαναν μικροί αστυνομικοί υπάλληλοι μέσω της τοπικής διοίκησης. Το σύστημα απέτυχε λόγω, όπως αναφέρουν διάφορες πηγές λόγω
διαφθοράς και έλλειψης κινήτρων (συμβαίνει και στα καλύτερα κράτη).

Ο αναθεωρητικός νόμος της 17ης Μαΐου 1664 (16 Charles II c.3) μετέφερε την είσπραξη σε επαγγελματίες εισπράκτορες, οι οποίοι διόριζαν υποσυλλέκτες, γνωστούς ως «chimney-men», με εξουσία να εισέρχονται σε σπίτια και να ελέγχουν τον αριθμό των εστιών παρουσία τοπικών αστυνομικών.

Όποιος επικαλούνταν απαλλαγή λόγω φτώχειας έπρεπε να αποδείξει ότι η κατοικία του άξιζε λιγότερο από 20 σελίνια ετήσιο ενοίκιο ή ότι περιείχε κινητά αγαθά αξίας έως 10 λιρών.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μετά το 1664, νοικοκυριά με περισσότερες από δύο εστίες
όφειλαν να πληρώνουν ανεξαρτήτως φτώχειας.
Βιομηχανικές εστίες, όπως καμίνια, υψικάμινοι και σφυρηλασίες, απαλλάσσονταν από τον φόρο, όμως οι σιδηρουργικοί φούρνοι και οι φούρνοι αρτοποιών παρέμεναν φορολογητέοι, διάκριση που οδηγούσε σε τραγωδίες.

Ο βασιλιάς Γουλιέλμος Γ΄ ξεκίνησε την κατάργηση με ένα αξιοσημείωτο μήνυμα προς τη Βουλή στις 1 Μαρτίου 1689:

«Η Αυτού Μεγαλειότητα, έχοντας πληροφορηθεί ότι τα έσοδα του φόρου εστιών είναι ιδιαιτέρως επαχθή για τον λαό, είναι διατεθειμένος να συμφωνήσει είτε σε ρύθμισή του είτε στην πλήρη κατάργησή του».
Ο νόμος έλαβε βασιλική έγκριση στις 25 Απριλίου 1689.

Στις 31 Ιουλίου 1684, πυρκαγιά στο Churchill του Oxfordshire κατέστρεψε 20 σπίτια και σκότωσε τέσσερα άτομα. Προκλήθηκε από μια αρτοποιό, η οποία, για να αποφύγει τον φόρο καπνοδόχου, είχε ανοίξει τρύπα στον τοίχο ώστε να συνδέσει τον φούρνο της με την καμινάδα του γείτονα — μια θανατηφόρα συνέπεια της ειδικής φορολόγησης των φούρνων αρτοποιών.
 

📚 Πηγές:

14. Scutage / Φόρος Δειλίας (Μεσαιωνική Αγγλία)

Ο scutage (από τη λατινική «scutum» = ασπίδα) ήταν μεσαιωνικός φόρος που επέτρεπε στους ιππότες να αποφύγουν τα καθήκοντά τους να πολεμήσουν πληρώνοντας φόρο. Εξελίχθηκε σε έναν γενικό φόρο επί των κτημάτων των ιπποτών μέχρι τον 13ο αιώνα.

Ο βασιλιάς Ιωάννης το αύξησε σε ποσοστό 300% (τρία μάρκα ανά ιπποτικό φέουδο το 1214), και ο υπερβολικός αυτός συντελεστής ήταν ένα από τα πράγματα που συνέβαλαν στη δημιουργία της Magna Carta.

Το Άρθρο 12 της Magna Carta όριζε: «Κανένα scutage ή βοήθεια δεν θα επιβάλλεται στο βασίλειό μας παρά μόνο με την κοινή συμβουλή του βασιλείου μας».

📚 Πηγές:

15. Φόρος Κεριών (Αγγλία, 1709-1831)

Η Αγγλία επέβαλε και φόρο στα κεριά το 1709, απαιτώντας από τους ανθρώπους να λάβουν άδεια και να πληρώσουν φόρο για όποια κεριά έφτιαχναν. Ο φόρος ήταν 4 πένες ανά λίβρα για κεριά κεριού (wax candles) και ½ πένα ανά λίβρα για κεριά λίπους (tallow candles).

Οι κατασκευαστές έπρεπε να ενημερώνουν το Excise Office για όλα τα εργαστήρια τήξης, αποθήκες, χαλκούς, καμίνια και καλούπια. Ενώ ο φόρος υπήρχε, πολλές οικογένειες απέφευγαν να τον πληρώσουν δημιουργώντας αναμμένα φώτα από βούρλα που ήταν απαλλαγμένα.

📚 Πηγές:

16. Φόρος Κορεσμένων Λιπών (Δανία, 2011-2013)

Ο Fedtafgift επιβλήθηκε τον Οκτώβριο 2011 με συντελεστή 16 DKK ανά κιλό κορεσμένου λίπους σε τρόφιμα που περιέχουν περισσότερο από 2,3% κορεσμένο λίπος.

Καταργήθηκε τον Ιανουάριο 2013 μετά από μόλις 15 μήνες – ο συντομότερος φόρος στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Η κατάργηση προκλήθηκε από: αυξημένες τιμές για τους καταναλωτές, διοικητικά βάρη για τις επιχειρήσεις, απειλή για θέσεις εργασίας και αυξημένες διασυνοριακές αγορές στη Γερμανία και τη Σουηδία.

📚 Πηγές:

  • LOV nr 247 af 30/03/2011 (Lov om afgift af mættet fedt i visse fødevarer)
  • LOV nr 1395 af 23/12/2012 (κατάργηση)
  • Απόφαση ΕΕ: SA.33159, Decision 2019/1732
  • retsinformation.dk

17. Φόρος Περιουσίας (Σουηδία, 1911-2007)

Ο Förmögenhetsskatt επιβλήθηκε το 1911 με συντελεστές που έφτασαν το 1,5% για περιουσία που υπερβαίνει το 1,5 εκατομμύριο κορόνες (3 εκατομμύρια για έγγαμους).

Καταργήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2007 για την τόνωση των επενδύσεων, αφού προκάλεσε έξοδο πλούσιων επιχειρηματιών όπως ο Ingvar Kamprad της IKEA, ο Ruben Rausing της Tetra Pak και ο Fredrik Lundberg. Περίπου 500 δισεκατομμύρια κορόνες ($72 δισ.) σουηδικού κεφαλαίου τοποθετήθηκαν στο εξωτερικό για φορολογικούς λόγους.

📚 Πηγές:

  • SFS 1997:323 (Lag om statlig förmögenhetsskatt)
  • SFS 2007:1403 (κατάργηση) βάσει Πρότασης 2007/08:26
  • riksdagen.se

18. Φόρος Κεφαλής Κινέζων (Καναδάς, 1885-1923)

Ένας από τους πιο ντροπιαστικούς φόρους στη σύγχρονη ιστορία. Επιβλήθηκε για να περιορίσει την κινεζική μετανάστευση στον Καναδά.

Έτος Τέλος
1885 $50
1900 $100 (63-64 Vict. c.32)
1903 $500

Αντικαταστάθηκε το 1923 από τον Chinese Immigration Act (Νόμο Αποκλεισμού) που απαγόρευσε εντελώς την κινεζική μετανάστευση. Ο Νόμος Αποκλεισμού καταργήθηκε στις 14 Μαΐου 1947.

Ο Πρωθυπουργός Stephen Harper απολογήθηκε επίσημα στις 22 Ιουνίου 2006 και εγκρίθηκαν αποζημιώσεις $20.000 σε επιζώντες πληρωτές.

📚 Πηγές:

19. Φόρος Αλλοδαπών Μεταλλωρύχων (Καλιφόρνια, 1850-1851)

Κατά τον Πυρετό του Χρυσού, η Καλιφόρνια επέβαλε $20/μήνα (ισοδύναμο ~$700 σήμερα) σε αλλοδαπούς μεταλλωρύχους. Στόχευε κυρίως Λατινοαμερικανούς και Κινέζους μεταλλωρύχους.
Ο νόμος είχε επίσημη ονομασία “An Act for the better regulation of the Mines and the government of foreign Miners” (Νόμος για την καλύτερη ρύθμιση των Ορυχείων και τη διακυβέρνηση των αλλοδαπών Μεταλλωρύχων) και ήταν γνωστός με το παρατσούκλι “ο άθλιος νόμος των 20 πιάστρων” (the miserable law of 20 piastres).

Καταργήθηκε το 1851 λόγω της οικονομικής ζημίας που προκάλεσε. Επαναθεσπίστηκε το 1852 στα $3/μήνα (αυξήθηκε σε $4/μήνα το 1853).

📚 Πηγές:

  • Chapter 97 – «An Act for the better regulation of the Mines, and the government of Foreign Miners» (13 Απριλίου 1850)
  • California State Library: library.ca.gov/california-history/gold-rush/problems/
  • California State Archives: archives.cdn.sos.ca.gov
  • Calisphere (Πρωτότυπα έγγραφα): calisphere.org
  • https://www.loc.gov/collections/california-first-person-narratives/
  • https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1868p1/d277
  • https://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/goldrush-chinese-immigrants/

20. Φόρος Σκύλων (Νορβηγία, 1857-1989)

Η ιστορία του νορβηγικού φόρου σκύλων ξεκινά στα μέσα του 19ου αιώνα, με αφορμή τη φοβία για τη λύσσα(rabies/hundegalskap) και τα προβλήματα από αδέσποτα σκυλιά στις πόλεις.

Η νορβηγική κοινωνία του 19ου αιώνα είχε μια όχι και τόσο καλή γνώμη για τα ζώα:
“Det var en vanlig mening at menneskets beste venn skulle være et nyttedyr og ikke et kosedyr.”
(Ήταν κοινή η άποψη ότι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου έπρεπε να είναι χρήσιμο ζώο, όχι κατοικίδιο για χάδια.)

Φορολογικοί Συντελεστές ανά Περίοδο και Πόλη
 

Έτος Ανώτατο Όριο Σημειώσεις
1848 12 κορώνες Μόνο Christiania
1857 3 σπεσιντάλερ Όλες οι πόλεις
1876 24 κορώνες
1880 12 κορώνες Μείωση
1925 100 κορώνες Νέος νόμος – παρέμεινε αμετάβλητο έως 1989!

Κατηγορίες Εξαιρούμενων Σκύλων

Ο νόμος του 1925 προέβλεπε ότι μόνο όσοι είχαν “ιδιαίτερη χρησιμότητα” (særlig nytte) από τον σκύλο μπορούσαν να απαλλαγούν:

Κατηγορία Παραδείγματα
Κυνηγετικοί σκύλοι Σκύλοι για κυνήγι, πτηνοσκύλοι
Φρουρητικοί σκύλοι Σκύλοι εργοστασίων, επιχειρήσεων
Αγροτικοί σκύλοι Σκύλοι για βοσκή, φύλαξη κοπαδιών
Σκύλοι οδηγοί Για τυφλούς και κωφούς
Αστυνομικοί σκύλοι Επίσημη υπηρεσία
Σκύλοι διάσωσης Ασθενοφόρα με έλκηθρα (sledelagets ambulansetjeneste)

Σύστημα Εφαρμογής του τέλους ήταν τα Μεταλλικά Σήματα (Hundeskattmerker) (βλ. εικόνα ως άνω)

Κάθε σκύλος έπρεπε να φέρει μεταλλικό σήμα στο κολάρο με:
-Όνομα δήμου
-Έτος
-Αριθμό μητρώου
-Στοιχεία ιδιοκτήτη

Κυρώσεις για μη συμμόρφωση:
-Πρόστιμο στον ιδιοκτήτη
-Σκύλος χωρίς σήμα μπορούσε να πωληθεί ή θανατωθεί αν ο ιδιοκτήτης δεν εμφανιζόταν.
 

📚 Πηγές:

21. Ο Φόρος Αγαμίας της Φασιστικής Ιταλίας

Ο φόρος εφαρμοζόταν σε άγαμους άνδρες ηλικίας 25-65 ετών, με κλιμακωτούς συντελεστές ανά ηλικία:
• 25-35 ετών: 70 λιρέτες
• 35-50 ετών: 100 λιρέτες
• 50-65 ετών: 50 λιρέτες
Όλα τα έσοδα χρηματοδοτούσαν την Opera Nazionale Maternità e Infanzia (Εθνικός Οργανισμός Μητρότητας και Παιδικής Ηλικίας). Εξαιρούνταν οι ιερείς που είχαν δώσει όρκους, οι σοβαρά ανάπηροι βετεράνοι πολέμου και όσοι απαγορευόταν νομικά να παντρευτούν.
Το Ιταλικό Υπουργείο Οικονομικών (finanze.gov.it) επιβεβαιώνει τις παραπάνω λεπτομέρειες στα ιστορικά του αρχεία.

Η Victoria de Grazia στο “How Fascism Ruled Women: Italy, 1922-1945” (University of California Press, 1992) αναφέρει πώς το καθεστώς «φορολογούσε τους άγαμους άνδρες για να πληρώσει προγράμματα παιδικής πρόνοιας».

Ο Λόγος του Μουσολίνι
Ο ίδιος ο Μουσολίνι εξήγησε τον σκοπό του φόρου στον Λόγο της Αναλήψεως την 26η Μαΐου του 1927: «Ho approfittato di questa tassa per dare una frustata demografica alla Nazione» (Χρησιμοποίησα αυτόν τον φόρο για να δώσω ένα δημογραφικό μαστίγωμα στο Έθνος).
Η πολιτική απέτυχε, το ποσοστό γεννήσεων της Ιταλίας μειώθηκε από 27,5 ανά χίλιους το 1926 σε 22,9 ανά χίλιους μέχρι το 1937.
Ο φόρος καταργήθηκε στις 27 Ιουλίου 1943 από την κυβέρνηση Μπαντόλιο, δύο ημέρες μετά τη σύλληψη του Μουσολίνι, όπως τεκμηριώνεται στα Verbali del Consiglio dei ministri.
 

📚 Πηγές:

22. Αγγλικός Φόρος Αγάμων 1695

Ο πρώτος «φόρος αγάμων» της Αγγλίας θεσπίστηκε το 1694 για τη χρηματοδότηση του Εννεαετούς Πολέμου κατά της Γαλλίας, φορολογώντας γεννήσεις, γάμους, ταφές, άγαμους άνδρες άνω των 25 ετών και άτεκνους χήρους.

Ο νόμος ίσχυσε από την 1η Μαΐου 1695 έως την 1η Αυγούστου 1706, οπότε καταργήθηκε λόγω αποτυχίας επίτευξης των προσδοκώμενων εσόδων.
Η επίσημη παραπομπή του νόμου είναι 6 & 7 Will. & Mar. c. 6 (Κεφάλαιο VI, Rot. Parl. pt. 7), με πλήρη τίτλο: «An Act for granting to his Majesty certaine rates and duties upon Marriages Births and Burials and upon Batchelors and Widowers for the terme of Five yeares for carrying on the Warr against France with Vigour.» (Νόμος για τη χορήγηση στην Αυτού Μεγαλειότητα ορισμένων συντελεστών και τελών επί Γάμων, Γεννήσεων και Ταφών και επί Αγάμων και Χήρων για περίοδο Πέντε ετών για τη διεξαγωγή του Πολέμου κατά της Γαλλίας με Σθένος.)

Βασικοί συντελεστές για απλούς πολίτες :
Για Ταφές 4 σελίνια, για Γεννήσεις 2 σελίνια, για Γάμους 2 σελίνια και 6 πένες.
Άγαμοι άνω των 25 ετών πλήρωναν  1 σελίνι ετησίως
Άτεκνοι χήροι πλήρωναν 1 σελίνι ετησίως

Κλιμακωτές προσαυξήσεις για ευγενείς
Ο νόμος επέβαλε σημαντικά υψηλότερους συντελεστές στην αριστοκρατία.
Οι Δούκες πλήρωναν 50 λίρες κατά τον γάμο και 12 λίρες 10 σελίνια ετησίως ως άγαμοι,  οι Κόμητες πλήρωναν 30 λίρες κατά τον γάμο και 7 λίρες 10 σελίνια ετησίως, οι Ευγενείς (Gentlemen) πλήρωναν 1 λίρα κατά τον γάμο και 6 σελίνια ετησίως.
Όποιος είχε κινητή περιουσία άνω των 600 λιρών ή ετήσιο εισόδημα από ακίνητα 50+ λίρες πλήρωνε τον αυξημένο συντελεστή ευγενών.

Απαλλαγές
Τα πρόσωπα που λάμβαναν ελεημοσύνη (άποροι) απαλλάσσονταν από όλους τους φόρους εκτός από το τέλος ταφής, το οποίο πλήρωναν οι επίτροποι της ενορίας. Οι καθηγητές και φοιτητές της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ που υποχρεούνταν από τους κανονισμούς του κολεγίου να παραμείνουν άγαμοι απαλλάσσονταν επίσης από τον φόρο αγάμων.

Ο φόρος απέτυχε φυσικά…
Ο πολιτικός αριθμητικός Gregory King εκτίμησε την ετήσια απόδοση περίπου στις 81.050 λίρες, αλλά τα πραγματικά έσοδα τον Σεπτέμβριο του 1696 ήταν μόνο 50.000 λίρες ετησίως. 
Ένας Άγγλος σύγχρονος επικριτής, ο Charles Davenant τον αποκάλεσε «Fine upon the Marriage-Bed» (Πρόστιμο επί της Συζυγικής Κλίνης) και «grievous Burthen upon the poorer Sort» (επαχθές Βάρος επί των φτωχότερων).
 

📚 Πηγές:

23. Φόρος ατεκνίας στη Ρωσία – Ο φόρος επί αγάμων μεμονωμένων και άτεκνων πολιτών της ΕΣΣΔ (Налог на холостяков, одиноких и бездетных граждан СССР)

Ο φόρος αυτός αποτέλεσε ένα από τα μακροβιότερα δημογραφικά φορολογικά μέτρα της ιστορίας της Ρωσίας (ΕΣΣΔ) και διήρκεσε πάνω από 50 χρόνια. Θεσπίστηκε στις 21 Νοεμβρίου 1941 με διάταγμα του Προεδρείου του Ανώτατου Σοβιέτ και καταργήθηκε οριστικά την 1η Ιανουαρίου 1992.
Συντελεστές
Η αρχική δομή του 1941 προέβλεπε συντελεστή 5% επί του εισοδήματος. Με το διάταγμα της 8ης Ιουλίου 1944 ο συντελεστής αυξήθηκε σε 6%

Πρόσθετος φόρος για ολιγομελείς οικογένειες:
Με 1 παιδί: 1% του εισοδήματος
Με 2 παιδιά: 0,5% του εισοδήματος
Με 3+ παιδιά: Πλήρης απαλλαγή

Ηλικιακά όρια και φύλο
Το διάταγμα εφάρμοζε ασύμμετρη μεταχείριση μεταξύ των δύο φύλων. Οι άνδρες φορολογούνταν ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης, ενώ οι γυναίκες μόνο εφόσον ήταν έγγαμες.
Αυτή η ανισότητα οδήγησε τον φόρο να αποκτήσει στη λαϊκή γλώσσα το παρατσούκλι «налог на яйца» (φόρος επί όρχεων), λόγω της δυσανάλογης επιβάρυνσης των ανδρών.

Ιατρικές εξαιρέσεις
-Πολίτες ιατρικώς ανίκανοι να τεκνοποιήσουν απαλλάσσονταν (λογικό ακούγεται).

Η σταδιακή κατάργηση ξεκίνησε με τον Νόμο № 1445-I της 23ης Απριλίου 1990. Η οριστική κατάργηση επήλθε με την Απόφαση № 1999-1 του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΦΣΔ της 7ης Δεκεμβρίου 1991

.📚 Πηγές:

24. Ο Φόρος Αγάμων του Μιζούρι (1820-1822)

Το 1820, το Μιζούρι έγινε η πρώτη αμερικανική πολιτεία που επέβαλε επίσημα φόρο στους εργένηδες ένα ετήσιο τέλος 1 δολαρίου σε άγαμους άνδρες ηλικίας 21-50 ετών. Ο νόμος ψηφίστηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1820 στο πλαίσιο του Revenue Act of 1820 και καταργήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1822, αφού είχε εφαρμοστεί μόνο για ένα φορολογικό έτος (1821).
Η κατάργηση αντικατέστησε τον φόρο αγάμων με έναν γενικό φόρο κεφαλής 50 σεντς για όλους τους άνδρες 21-65 ετών.

Διατάξεις του νόμου και οικονομικές επιπτώσεις
Ο Revenue Act of 1820 καθόριζε τις ακόλουθες προϋποθέσεις για τον φόρο αγάμων:
– Ποσό φόρου: 1 δολάριο ετησίως
– Υποκείμενοι: Άγαμοι άνδρες ηλικίας 21-50 ετών
– Αξία σε σημερινά χρήματα: Περίπου 23 δολάρια (2021)

Στην κομητεία Boone, 94 άνδρες κατέβαλαν τον φόρο αγάμων το 1821, από σύνολο 535 φορολογούμενων κατοίκων, ποσοστό περίπου 17,5%. Τα μετρητά ήταν σπάνιο αγαθό στο Μιζούρι του 1821, καθιστώντας το επιπλέον δολάριο σημαντική οικονομική επιβάρυνση.

Η εφαρμογή του φόρου προκάλεσε αντιδράσεις, συχνά με σατιρική χροιά. Η σημαντικότερη τεκμηριωμένη κριτική προέρχεται από την εφημερίδα Missouri Intelligencer της 4ης Ιουνίου 1821, όπου κάποιος υπογράφων ως «A Bachelor of Franklin» (Ένας Εργένης του Franklin) έγραψε:
«Ο νόμος που ψήφισε η τελευταία νομοθετική μας συνέλευση, φορολογώντας μέρος των κατοίκων χωρίς άλλο λόγο από το ότι δεν είναι παντρεμένοι, και εξαιρώντας από αυτόν όσους είναι, αποτελεί κατά τη γνώμη μου αντισυνταγματικό, ανέφικτο πολιτικά, μεροληπτικό, καταπιεστικό και την τελειότητα της νομοθετικής παραλογίας
 

📚 Πηγές:

25. Ρωμαϊκός Φόρος Ούρων (Vectigal Urinae)

Ο Σουητώνιος, De Vita Caesarum (Divus Vespasianus 23.3) τεκμηριώνει άμεσα τον φόρο και τη διάσημη ανταλλαγή με τον Τίτο. Το λατινικό κείμενο καταγράφει την απάντηση του Βεσπασιανού «Atqui e lotio est» (Κι όμως προέρχεται από ούρα), που εξελίχθηκε στη φράση «Pecunia non olet» (το χρήμα δεν μυρίζει). Ο Κάσσιος Δίων (Ρωμαϊκή Ιστορία 66.14.5) παρέχει επιβεβαιωτική μαρτυρία.

Ο φόρος αυτός από σύγχρονες πηγές αναφέρεται στον Νέρωνα στην πραγματικότητα όμως όλες οι καταγεγραμμένες ιστορικές αναφορές  αποδίδουν αυτόν τον φόρο οριστικά μόνο στον Βεσπασιανό (περίπου 70 μ.Χ.).

Λατινικό κείμενο:
“Reprehendenti filio Tito, quod etiam urinae vectigal commentus esset, pecuniam ex prima pensione admovit ad nares, sciscitans num odore offenderetur; et illo negante: ‘Atqui,’ inquit, ‘e lotio est.'”
Μετάφραση: “Όταν ο γιος του Τίτος τον επέκρινε που επινόησε φόρο ακόμη και επί των ούρων, έφερε κάτω από τη μύτη του χρήματα από την πρώτη είσπραξη, ρωτώντας αν προσβαλλόταν από τη μυρωδιά· και όταν εκείνος αρνήθηκε, είπε: ‘Κι όμως, προέρχεται από ούρα.'”

Ποιος πλήρωνε Εμπορικοί αγοραστές ούρων (κναφείς, βυρσοδέψες)-όχι χρήστες αποχωρητηρίων ή συλλέκτες
Μέθοδος συλλογής Μεγάλοι αμφορείς τοποθετημένοι σε γωνίες δρόμων, κοντά σε κναφεία· δημόσια αποχωρητήρια
Βιομηχανική χρήση Η περιεκτικότητα σε αμμωνία πολύτιμη για καθαρισμό μαλλιού, στερέωση βαφών, μαλάκωμα δέρματος
Φορολογικός συντελεστής Δεν διασώζεται σε καμία αρχαία πηγή
Διάρκεια Άγνωστη ημερομηνία λήξης· συνεχίστηκε τουλάχιστον κατά τη βασιλεία του Βεσπασιανού (69-79 μ.Χ.)

Ο Δρ. Miko Flohr του Πανεπιστημίου του Leiden, στο The World of the Fullo (Oxford University Press, 2013) επισημαίνει ότι «η χρήση ανθρώπινων ούρων έχει υπερεκτιμηθεί από τους μελετητές του 20ού αιώνα»-η γη γναφέων (creta fullonia) χρησιμοποιούνταν πιθανώς συχνότερα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.

Το Κναφείο του Στεφάνου στην Πομπηία (ανασκαφές 1912-1914) διατηρεί το πληρέστερο ρωμαϊκό πλυντήριο με δοχεία επεξεργασίας ούρων και θαλάμους γναφείας με λεκάνες για το μούσκεμα υφασμάτων.
 

📚 Πηγές:


Για του περίεργους φόρους στην Ελλάδα έχουμε αρκετά άρθρα στην στήλη :  Μικρά Κατάστιχα – Η ιστορία της Λογιστικής και της φορολογίας.
Eνδεικτικά :


Η Ιστορία των Φορολογιών Κατοχής Ακινήτων



Η φορολόγηση των «Πλουτησάντων επί Κατοχής» (1945) – Μια αποτυχημένη «προσπάθεια» απονομής Δικαιοσύνης



Η φορολογία κατά την διάρκεια της Επανάστασης (1821-1829). [«Δεκάτη», «Τριτοδέκατο», «Χρηματολογία» και «Συνεισφορές»]



Οι «παράξενοι» φόροι του Νεοελληνικού Κράτους



Φόρος εις τους αναχωρούντας εις το εξωτερικών



Η φορολογία της ινδικής κάνναβης εν έτει 1906 και η επίδρασή της στους πολιτικούς



Το «Πολεμόσημο» (1941) – Ένα προαιρετικό «τέλος»



Ο φόρος κινητής και ακίνητης περιουσίας και η φοροκαταιγίδα κατά το έτος 1923



Ο φόρος για την καταδίωξη των αρουραίων και των ακρίδων



Ο φόρος των «μικρών ξύλινων δοχείων» (1833) και το «τέλος» της πλαστικής σακούλας (2017) .



Τα «Διαπύλια Τέλη» (1847–1948), η στάση «Φόρος» και τα πρώτα «Διόδια» (1842)



Η Φορολόγηση των Αγάμων – Η «διαβούλευση » στις εφημερίδες (1920-1929)



Η φορολόγηση των σκύλων ( 1899 ) – Νόμος ΒΦΟΘ’ « περί φορολογίας των ζώων ».



Η «Δεκάτη» – Ο πρώτος φόρος του Νεοελληνικού Κράτους

Η ιστορία των παραπάνω των φόρων μας υπενθυμίζει ότι η φορολογική πολιτική έχει πάντα απρόβλεπτες συνέπειες, και επιπλέον ότι  οι πολίτες βρίσκουν πάντα τρόπους να τους αποφύγουν, είτε αυτό σημαίνει να χτίσουν τα παράθυρά τους, να μετονομάσουν τα καπέλα τους, είτε να μετακομίσουν σε άλλη χώρα. Και που ξέρεις, κάποια στιγμή μπορεί να ακούσουμε να επικαλούνται και το δικαίωμα στη φοροδιαφυγή…

Εύχομαι καλές γιορτές σε όλους.