Μεταξύ των θεματικών ενοτήτων, υπήρξε κι αυτή της ναυτιλίας, με τίτλο, «ESG στη ναυτιλία- ‘Πράσινες’ επενδύσεις με ανανέωση στόλου», με τη συζήτηση να επικεντρώνεται στους τύπους καυσίμων και στις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον.
Η ναυτιλία και οι εκπομπές άνθρακα
Η ναυτιλιακή βιομηχανία καλείται να διαχειριστεί μία σειρά από προκλήσεις όσον αφορά τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στις μεταφορές εμπορευμάτων και τις μετακινήσεις επιβατών, μικρότερων ή μεγαλύτερων αποστάσεων. Αυτές σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την ολοένα και πιο αυστηρή νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που επιβαρύνουν το κλίμα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο τομέας των μεταφορών εν γένει, συμπεριλαμβανομένης και της ναυτιλίας, ευθύνεται για το 20% περίπου των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, γεγονός που καθιστά τις μεταφορές τον δεύτερο κρισιμότερο παράγοντα επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Σε αυτό το ποσοστό η ναυτιλία ευθύνεται για το 3% περίπου των αερίων που παράγονται.
Τα πράσινα καύσιμα απασχολούν όλο και περισσότερο τη ναυτιλιακή κοινότητα, τόσο λόγω του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στους ήδη υπάρχοντες στόλους, όσο και λόγω των προσαρμογών και επενδύσεων που απαιτούνται. Ωστόσο υπάρχουν πολλές διαστάσεις και πολλά τεχνικά ζητήματα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη πριν φτάσουμε στην πρόκριση κάποιας λύσης εφαρμογής καυσίμων μηδενικής παραγωγής άνθρακα. Αυτή τη στιγμή, και βάσει των τεχνολογικών δυνατοτήτων της εποχής μας, η επικρατέστερη λύση φαίνεται να είναι αυτή του υδρογόνου που παράγεται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (πράσινο υδρογόνο) και το οποίο έχει αναγνωριστεί ως καύσιμο που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στο μέλλον στον κλάδο της ναυτιλίας.
Τι λένε οι άνθρωποι της ναυτιλίας
Το ζήτημα των καυσίμων στη ναυτιλία τέθηκε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της KPMG, μέσα από τη συζήτηση που συντόνισε ο κ. Γιάννης Μπράβος, Partner, Head of Shipping, Audit της KPMG στην Ελλάδα, με ομιλητές τους κ.κ. Μαργαρίτα Βενιού, Chief Corporate Development, Governance & Communications Officer της Diana Shipping Inc, και Βασίλη Πετούση, Energy and Sustainability Managerτης Seanergy Maritime Holdings, οι οποίοι κατέχουν θέσεις σχετικές με τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης στις εταιρείες τους. Η συζήτηση παρήγαγε χρήσιμα συμπεράσματα και ανέδειξε τα βήματα του κλάδου προς την εφαρμογή των αρχών της βιωσιμότητας στη ναυτιλία.
Όπως μας δήλωσε ο κ. Γιάννης Μπράβος, «η ναυτιλία αποτελεί σημαντικό πυλώνα της παγκόσμιας οικονομίας, δεδομένου ότι πάνω από το 90% των αγαθών μεταφέρονται δια θαλάσσης και συμμετέχει ενεργά στην εφοδιαστική αλυσίδα των περισσότερων επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, η προσαρμογή της ναυτιλίας στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης απασχολεί πολλές ομάδες ενδιαφερομένων.
»Δεδομένων των στόχων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) για πλήρη απανθρακοποίηση της ναυτιλίας έως το 2050, η αναζήτηση εναλλακτικών καυσίμων με μειωμένες εκπομπές άνθρακα είναι κυρίαρχο ζήτημα για τη ναυτιλιακή κοινότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο περιβαλλοντικός άξονας στο τρίπτυχο Περιβάλλον, Κοινωνία και Εταιρική Διακυβέρνηση έχει μείζονα σημασία για τη διαμόρφωση της ESG στρατηγικής των ναυτιλιακών εταιρειών».
Τόσο η κ. Βένιου όσο και ο κ. Πετούσης συμφώνησαν ότι οι στόχοι του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για πλήρη απανθρακοποίηση της ναυτιλίας έως το 2050 είναι δύσκολα επιτεύξιμοι λόγω της έλλειψης κατάλληλων εναλλακτικών καυσίμων και του υψηλού κόστους για την ανανέωση του στόλου και τη δημιουργία των απαιτούμενων υποδομών, ενώ αναφέρθηκε το υδρογόνο ως εφικτό μεταβατικό καύσιμο.
Όπως μας είπε ο κ. Μπράβος, «από τη συζήτηση προέκυψε ότι οι εταιρείες καταβάλλουν προσπάθειες να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους του ΙΜΟ προς την κατεύθυνση της απανθρακοποίησης μέσω της ναυπήγησης πλοίων διπλού καυσίμου, της επένδυσης σε τεχνολογίες δέσμευσης διοξειδίου του άνθρακα, ενώ η ψηφιοποίηση και η χρήση τεχνητής νοημοσύνης συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων μέσω της βελτιστοποίησης των διαδρομών και της μείωσης των λαθών που απορρέουν από τον ανθρώπινο παράγοντα».
Όσον αφορά τη διάσταση του Social, από το ESG, αναφέρθηκε το ζήτημα της μειωμένης παρουσίας γυναικών στη θάλασσα, τονίστηκε η προσπάθεια δημιουργίας ασφαλέστερων και πιο φιλόξενων συνθηκών εργασίας για τις γυναίκες στη θάλασσα, όπου εκτός από την επίτευξη ενός στόχου βιώσιμης ανάπτυξης, θα άνοιγε μια νέα πηγή προσφοράς προσωπικού που θα συνέβαλλε στην επίλυση του υφιστάμενου προβλήματος της έλλειψης πληρωμάτων.
Η εκπαίδευση, η υποστήριξη, οι κατάλληλες υποδομές και η αλλαγή κουλτούρας των εταιρειών θα συνέβαλλαν σε αυτό.
Σχετικά με της νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Εταιρική Αναφορά Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD) αναφέρθηκε πως οι ναυτιλιακοί οργανισμοί προς το παρόν εξετάζουν το αν είναι υπόχρεοι για την εφαρμογή της, δεδομένης της παρουσίας των διαχειριστριών εταιρειών τους στην Ελλάδα ή λόγω άλλης παρουσίας τους στην Ευρώπη, και συζητήθηκε ότι ενδεχομένως θα είχε αξία να εφαρμόσουν την CSRD σε εθελοντική βάση. Η συζήτηση κατέληξε στην κοινή διαπίστωση ότι η μετάβαση στη βιωσιμότητα απαιτεί συνεργασία, καινοτομία και επενδύσεις.