Συγχαρητήρια αγαπητέ μου για το θάρρος σου να περιαυτολογείς και να καυχιέσαι για τα επιτεύγματά σου αλλά θα σου το χαλάσω. Οι πιθανότητες δεν είναι με το μέρος σου διότι υπάρχουν τρεις εκδοχές για να φεύγεις τελευταίος από το γραφείο σου. Η πρώτη είναι ότι είσαι βραδύνους, η δεύτερη είναι ότι δεν έχεις κάτι καλύτερο να κάνεις εκτός εργασιακού περιβάλλοντος και η τελευταία είναι ότι σου αρέσει να βλέπεις τον εαυτό σου ως ήρωα. (Τις δύο πρώτες πιθανότητες θα τις αφήσω ασχολίαστες). Και επειδή εσύ βλέπεις τον εαυτό σου με τον συγκεκριμένο τρόπο, τείνεις να πιστεύεις ότι με τον ίδιο τρόπο σε βλέπουν και οι υπόλοιποι. Εννοείται ότι οι παραπάνω εκδοχές μπορούν κάλλιστα να συνυπάρχουν και τότε μπορούμε να μιλάμε για βαρύ περιστατικό.
Επιπλέον, δεν μας αποσαφήνισες αν είσαι το καλό ή το κακό παράδειγμα γιατί εμείς πιστεύουμε ότι είσαι, με απόλυτη βεβαιότητα, το κακό. Απλά δεν είσαι σε θέση ή δεν θέλεις να αντιληφθείς ότι οι πολλές ώρες εργασίας, σε μόνιμη βάση, είναι αντιπαραγωγικές. Σκέψου τους ιδρυτές μιας startup. Αγαπούν τη δουλειά τους και θεωρούν ότι η startup είναι το «παιδί» τους. Είναι πρόθυμοι να δουλέψουν πολλές ώρες για να εξασφαλίσουν την επιτυχία της. Η υπόθεση εργασίας που κάνουν είναι ότι όσο πιο πολύ ασχολούνται με αυτήν, τόσο καλύτερο θα είναι το αποτέλεσμα. Πιστεύουν ότι οι πολλές ανθρωποώρες είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Σε μια δεύτερη φάση, όταν προσλαμβάνουν κάποια στελέχη, αυτά ακολουθούν το παράδειγμα των ιδρυτών. Αν το αφεντικό δουλεύει πολλές ώρες, είναι δύσκολο να μην κάνεις το ίδιο. Και επειδή οι ιδρυτές αγαπούν αυτό που δημιουργούν, δεν τους περνάει καν από το μυαλό ότι οι πολλές ώρες εργασίας μπορεί να μην είναι για όλους – ή ότι μπορεί να είναι ακόμη και αρνητικός παράγοντας για την επιχείρηση. Οι πολλές ώρες εργασίας δεν συνεπάγονται υψηλότερο επίπεδο αφοσίωσης.
Κάτι ακόμα που πρέπει να κοιτάξεις γιατί αν το αφήσεις μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια ασθένεια, είναι το σύνδρομο του ήρωα. Πέρα της προσωπικής επιβάρυνσης λόγω καταπόνησης και πιθανού burn out, το συγκεκριμένο σύνδρομο φανερώνει και μία οργανωσιακή αποτυχία που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές ώρες εργασίας χωρίς όμως να υπάρχει μόνιμη λύση στο εκάστοτε πρόβλημα. Φαντάσου ότι είσαι ΙΤ manager και εργάζεσαι σε μια εταιρεία η οποία βρίσκεται σε φάση ταχείας ανάπτυξης. Οι servers έχουν πρόβλημα και δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν τις όποιες απαιτήσεις. Ένα βράδυ συμβαίνει το μοιραίο. Το σύστημα καταρρέει εντελώς και μένεις ξύπνιος μέχρι τις τέσσερεις τα ξημερώματα για να το επαναφέρεις. Στην επόμενη εταιρική εκδήλωση, σε εξυμνούν ως ήρωα που έσωσε την κατάσταση… αλλά κανένας δεν αφιερώνει πόρους για να διορθώσει τα προβλήματα. Εσύ θα συνεχίσεις να παίζεις το ρόλο του ήρωα που τόσο λατρεύεις και εκείνοι θα συνεχίσουν να τη βγάζουν καθαρή αφού έχουν εσένα να τους ξελασπώνεις.
Αν δεν έχεις το σύνδρομο του ήρωα, μπορεί να πάσχεις από το σύνδρομο του δικαιώματος πάνω στους άλλους. Επειδή είσαι ο διευθυντής τους ή ο ίδιος ο επιχειρηματίας, πιστεύεις ότι οι ζωές των άλλων σού ανήκουν και έχεις δικαίωμα σε κάθε λεπτό του χρόνου τους. Επικαλείσαι ότι «Στο κάτω-κάτω εγώ (η εταιρεία) τους πληρώνω». Το λες και το πιστεύεις. Το πρόβλημα είναι ότι δε νοιάζεσαι για τους εργαζόμενους και τους αντιμετωπίζεις μόνο ως πόρους που πρέπει να τους εκμεταλλευτείς στο έπακρο.
Ένα άλλο θέμα είναι το γεγονός ότι οι ώρες εργασίας είναι εύκολο να μετρηθούν και, συνεπώς, εύκολο να ελεγχθούν. Όσο βλέπεις τους εργαζομένους ως κέντρο κόστους, ο πειρασμός να «ελέγξεις το κόστος» μετρώντας και μεγιστοποιώντας τις ώρες εργασίας μπορεί να είναι δύσκολο να αποφευχθεί.
Και μέσα σε όλο αυτό το νοσηρό κλίμα υπάρχουν και οι άνθρωποι που αντιστέκονται. Όταν τελειώνουν όσα έχουν να κάνουν, φεύγουν και συνεχίζουν την ημέρα τους με οτιδήποτε άλλο ενδιαφέρονται να κάνουν. «Μα η δουλειά δεν τελειώνει ποτέ» λένε οι υπέρμαχοι της φάμπρικας για να εισπράξουν την απάντηση ότι «η ζωή όμως τελειώνει και εγώ δεν έχω καμία διάθεση να δείχνω απασχολημένος για να αντλείς εσύ ικανοποίηση». Αμήν!