Όπλο – εκβιασμός για διαπραγμάτευση από άλλη βάση – στην φαρέτρα του Τραμπ οι δασμοί. Ως απάντηση η κυβέρνηση της Κίνας ανήγγειλε την προσεχή επιβολή επιπρόσθετων τελωνειακών δασμών ύψους 15% στον εισαγόμενο άνθρακα και στο εισαγόμενο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, μέτρα – αντιποίνα για την εφαρμογή από την Ουάσιγκτον επιπλέον δασμών 10% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στην αμερικανική αγορά, χωρίς καμιά εξαίρεση.
Λίγες μέρες νωρίτερα, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος – και των ισχυρών πιέσεων που δέχθηκαν οι χρηματαγορές με αιχμή του δόρατος της τεχνολογικές μετοχές – ήταν η είδηση πως μια κινέζικη start up, η DeepSeek, κατασκεύασε ένα μοντέλο που μπορεί να ανταγωνιστεί τα κορυφαία αμερικανικά συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης: Πηγαίνει κόντρα, δηλαδή, στην έως τώρα ευρέως αποδεκτή άποψη ότι για την εκπαίδευση του AI χρειάζονται τεράστια χρηματικά ποσά και απεριόριστη πρόσβαση σε προηγμένα τσιπ.
Άραγε οι περιορισμοί των κυβερνήσεων Μπάιντεν και Τραμπ στις εξαγωγές τεχνολογίας γύρισαν μπούμερανγκ; Μπόρεσαν οι κινεζικές επιχειρήσεις να καινοτομήσουν και να βρουν τρόπους να παρακάμψουν τα μέτρα, κατασκευάζοντας τα δικά τους τσιπ;
Επιχειρήσεις: Έχει δρόμο ακόμη η Ελλάδα
Όλοι και όλα στρέφονται πια στο ΑΙ. Θα είναι άραγε το σημαντικότερο πεδίο εμπορικής και γεωπολιτικής αντιπαράθεσης;
Εστιάζοντας στις επιχειρήσεις καθ’ αυτές, αξίζει να αναφερθεί πως δείχνουν ότι καινοτομούν επενδύοντας στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ή επικοινωνούν τουλάχιστον ότι το κάνουν).
Την ίδια ώρα, νέα προϊόντα και υπηρεσίες AI λανσάρονται και στην ελληνική αγορά (AI Agents) που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις να αναπτυχθούν.
Βέβαια απαιτείται ακόμα δρόμος μέχρι την ημέρα που η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι το Α και το Ω κάθε επιχείρησης.
Για την ιστορία, ιδιαίτερα χαμηλά βρέθηκε για το 2024 το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων στις οποίες οι εργαζόμενοι τους χρησιμοποιήσαν την τεχνητή νοημοσύνη, με τη χώρα μας να μένει σημαντικά κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, μόλις των 9,81% των ελληνικών επιχειρήσεων με 10 ή παραπάνω εργαζόμενους χρησιμοποιήσαν την τεχνητή νοημοσύνη. Αξίζει να αναφερθεί ωστόσο πως το ποσοστό αυξήθηκε σημαντικά από το 3,98% που είχε καταγραφεί το 2023.
Σε όλη την ΕΕ το 13,5% των επιχειρήσεων χρησιμοποίησε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης (AI) για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων τους, αυξημένο κατά 5,5% από το 8% του 2023.
Τα υψηλότερα μερίδια αυτών των επιχειρήσεων ήταν στη Δανία (27,6%), τη Σουηδία (25,1%) και το Βέλγιο (24,7%). Στο άλλο άκρο βρίσκονταν η Ρουμανία (3,1%), η Πολωνία (5,9%) και η Βουλγαρία (6,5%).
Όλες οι χώρες της ΕΕ κατέγραψαν αυξήσεις στο ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες AI σε σύγκριση με το 2023, με τη Σουηδία να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη αύξηση 14,7%, ακολουθούμενη από τη Δανία (+12,4%) και το Βέλγιο (+10,9%). Αντίθετα, μέτριες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Πορτογαλία (+0,8%), τη Ρουμανία (+1,6%) και την Ισπανία (+2,1%).
Εκτοξεύονται οι επενδύσεις VCs στην τεχνητή νοημοσύνη
Σε κάθε περίπτωση η «επόμενη μέρα» θα έχει… ακόμη περισσότερη Τεχνητή Νοημοσύνη. Αυτό αποδεικνύεται και από τις συνεχώς αυξανόμενες επενδύσεις στον τομέα αυτό.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχείς της KPMG, οι επενδύσεις VC στην ΤΝ αυξήθηκαν θεαματικά το δ’ τρίμηνο του 2024, χάρη σε έναν ιδιαίτερα υψηλό αριθμό πολύ μεγάλων συναλλαγών.
Οι εταιρείες ΤΝ με έδρα τις ΗΠΑ προσέλκυσαν τη μερίδα του λέοντος των συγκεκριμένων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων των πέντε μεγαλύτερων συναλλαγών του τριμήνου.
Επιπλέον, οι τρεις μεγαλύτερες συναλλαγές στην Ευρώπη έγιναν από τις startup AI Greenscale, με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο (US$1,3 δισ.), την τουρκική Insider (US$ 500 εκατ.) και τη γαλλική Poolside (US$ 500 εκατ.).
Στην Ασία, η Didi, εταιρεία αυτόνομης οδήγησης με βάση την ΤΝ, άντλησε US$ 298 εκατ. το εν λόγω τρίμηνο.
Ουσιαστικά, η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και οι επιχειρήσεις, που την αξιοποιούν, βρίσκονται στο επίκεντρο του παγκόσμιου επενδυτικού ενδιαφέροντος, με τις επενδύσεις επιχειρηματικών κεφαλαίων (VCs), που στοχεύουν σε εταιρείες ΑΙ, να εκτοξεύονται το 2024: Παγκοσμίως ανήλθαν στα $368,3 δισ., σημειώνοντας αύξηση από τα $349,4 δισ. το 2023, παρά τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τη στασιμότητα στις IPO.
Συνολικά, οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη έδωσαν ώθηση τόσο στα αποτελέσματα του 4ου τριμήνου, όσο και στην ετήσια αύξηση των επενδύσεων.
Και θεσμικό πλαίσιο – η Ευρώπη θέτει σε εφαρμογή τους πρώτους κανόνες για τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης
Πλέον, η Ευρώπη βάζει κανόνες στην τεχνητή νοημοσύνη, θέτοντας σε εφαρμογή τις πρώτες ρυθμίσεις του AI Act. Πρακτικά, από την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2025, ξεκίνησαν να ισχύουν οι πρώτοι κανόνες του AI Act, του πρώτου ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου για την τεχνητή νοημοσύνη στην ΕΕ. Η πλήρης εφαρμογή του AI Act αναμένεται το 2026, με σταδιακή ενσωμάτωση των διατάξεων για συστήματα γενικής χρήσης και υψηλού κινδύνου. Έως τις 2 Αυγούστου 2025, κάθε κράτος θα πρέπει να έχει δημιουργήσει τις δικές του εποπτικές αρχές για την επιβολή των κανόνων.
Το AI Act στοχεύει στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και της ασφάλειας των πολιτών, διατηρώντας ταυτόχρονα τη δυναμική της Ευρώπης ως παγκόσμιου ηγέτη στην καινοτομία και την ανάπτυξη αξιόπιστης τεχνητής νοημοσύνης.
Τα πρώτα μέτρα, που τέθηκαν σε εφαρμογή, περιλαμβάνουν την απαγόρευση συγκεκριμένων επικίνδυνων χρήσεων της τεχνητής νοημοσύνης, όπως η βιομετρική κατηγοριοποίηση και η αναγνώριση συναισθημάτων σε σχολεία και χώρους εργασίας, καθώς και η μαζική συλλογή δεδομένων για τη δημιουργία βάσεων αναγνώρισης προσώπων. Παράλληλα, προβλέπονται δράσεις εκπαίδευσης και κατευθυντήριες οδηγίες για τη σωστή κατανόηση των συστημάτων ΤΝ, τόσο από χρήστες όσο και από προγραμματιστές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να δημιουργήσει έναν δυναμικό κατάλογο πρακτικών εκπαίδευσης, με στόχο την ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ παρόχων και χρηστών, ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση των εφαρμογών ΤΝ και η ορθή χρήση τους.
Γιατί χρειαζόμαστε κανόνες
Σύμφωνα με το σκεπτικό του AI Act, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει στην επίλυση πολλών κοινωνικών προκλήσεων, αλλά κρύβει και κινδύνους. Για παράδειγμα, οι αποφάσεις, που λαμβάνονται από συστήματα ΤΝ, μπορεί να είναι αδιαφανείς, καθιστώντας δύσκολη την αξιολόγηση της δίκαιης ή όχι μεταχείρισης ατόμων, ειδικά σε κρίσιμες καταστάσεις, όπως οι διαδικασίες προσλήψεων ή η παροχή δημόσιων ωφελημάτων.
Αν και η υπάρχουσα νομοθεσία καλύπτει ορισμένα ζητήματα, η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί πιο εξειδικευμένους και αυστηρούς κανόνες.
Τι προβλέπει το ΑΙ Act
Το AI Act καθορίζει τέσσερα επίπεδα κινδύνου για τις εφαρμογές ΤΝ:
- Μη αποδεκτός κίνδυνος: Πλήρης απαγόρευση συστημάτων ΤΝ που απειλούν τη ζωή και τα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η κοινωνική βαθμολόγηση ή η παρακολούθηση πολιτών σε δημόσιους χώρους.
- Υψηλός κίνδυνος: Συμπεριλαμβάνονται εφαρμογές που επηρεάζουν κρίσιμους τομείς, όπως η ασφάλεια στις υποδομές, η υγεία και οι προσλήψεις. Οι πάροχοι αυτών των συστημάτων θα πρέπει να τηρούν αυστηρές προδιαγραφές, από αξιολόγηση κινδύνων έως μέτρα κυβερνοασφάλειας.
- Περιορισμένος κίνδυνος: Εδώ εντάσσονται εφαρμογές με ανάγκη διαφάνειας, όπως τα chatbots, όπου οι χρήστες πρέπει να ενημερώνονται ότι επικοινωνούν με μηχανή.
- Ελάχιστος ή μηδενικός κίνδυνος: Η πλειοψηφία των συστημάτων ΤΝ, όπως τα βιντεοπαιχνίδια ή τα φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας, δεν υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες.
Διαβάστε επίσης: Κατανόηση του AI Act: Τι Πρέπει να Γνωρίζουν οι Επιχειρήσεις