Διεθνής κατοχύρωση Εμπορικού Σήματος (Trademark)
Το Εμπορικό Σήμα (Trademark) είναι ένα διακριτικό σημείο ή συνδυασμός σημείων το οποίο χρησιμοποιείται για να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μίας επιχείρησης από τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες άλλων επιχειρήσεων. Τα εμπορικά σήματα μπορεί να είναι λέξεις, φράσεις, λογότυπα, σύμβολα ή ακόμα και μοναδικοί ήχοι, μυρωδιές ή χρώματα.
Αρμόδιος για την κατοχύρωση των Εμπορικών Σημάτων στην Ελλάδα είναι ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ). Ο ΟΒΙ πέραν αυτής της αρμοδιότητας του, λειτουργεί ως γραφείο παραλαβής για την Κατοχύρωση Διεθνούς Σήματος (Πρωτόκολλο της Μαδρίτης).
Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης, δίνεται, ο δικαιούχος εθνικού σήματος, έχει τη δυνατότητα να κατοχυρώσει το σήμα του με μια μόνο αίτηση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), σε όσες από τις 131 χώρες μέλη επιθυμεί.
Για την κατάθεση της αίτησης διεθνούς σήματος υφίστανται οι εξής προϋποθέσεις:
α) Πρέπει να προϋπάρχει εθνικό ή περιφερειακό σήμα το οποίο ορίζεται ως σήμα βάσης.
β) Το σήμα βάσης (πρέπει να είναι σε ισχύ και να παραμείνει σε ισχύ για τουλάχιστον 5 χρόνια από την ημερομηνία της αίτησης για διεθνές σήμα.
γ) Η κατάθεση της αίτησης δεν μπορεί να γίνει από τον δικαιούχο απευθείας στον WIPO, αλλά υποχρεωτικά μέσω του γραφείου που έχει κατατεθεί το σήμα βάσης. Αν το σήμα βάσης έχει κατατεθεί στην Ελλάδα η αίτηση MM2 κατατίθεται έγχαρτα στον ΟΒΙ. Αν το σήμα βάσης είναι ευρωπαϊκό σήμα η αίτηση κατατίθεται μέσω του EUIPO και ο ΟΒΙ δεν εμπλέκεται στη διαδιακασία.
γ) Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που αιτούνται για προστασία στη διεθνή αίτηση πρέπει να είναι ακριβώς τα ίδια ή λιγότερα από εκείνα της εθνικής αίτησης, αλλά σε καμία περίπτωση διαφορετικά ή περισσότερα από εκείνα του σήματος βάσης.
δ) Τα τέλη κατάθεσης διαμορφώνονται από τη χώρα προέλευσης του σήματος βάσης, από τον αριθμό των κλάσεων, από τη μορφή του σήματος (ασπρόμαυρο ή έγχρωμο) και από τις χώρες που θα επιλέξει ο δικαιούχος του σήματος. Στον παρακάτω σύνδεσμο υπολογισμού τελών μπορεί κάποιος να δει τα τέλη πριν την κατάθεση της αίτησης. Πέραν των παραπάνω τελών τα οποία πληρώνονται απευθείας στον WIPO σε ελβετικά φράγκα, απαιτείται και η πληρωμή 15 ευρώ στον ΟΒΙ για τη διαβίβαση της αίτησης.
Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης, ο ΟΒΙ αποστέλλει την αίτηση στον WIPO. Εφόσον δεν διαπιστωθούν ελλείψεις ή παρατυπίες και αφού πληρωθούν τα απαιτούμενα τέλη, ο WIPO αποδίδει αριθμό διεθνούς καταχώρησης, δημοσιεύει στο ειδικό δελτίο την αίτηση και ενημερώνει τα κράτη μέλη τα οποία ο δικαιούχος έχει επιλέξει για κατοχύρωση. Στα κράτη μέλη δίνεται προθεσμία 18 μηνών από την ενημέρωσή τους να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες σε εθνικό επίπεδο και να κάνουν δεκτό ή όχι το σήμα. Ο δικαιούχος της αίτησης ενημερώνεται για την πορεία του σήματος μέσω της επίσημου μητρώου του WIPO.
Είναι σαφές, ότι με την κατάθεση αίτησης κατοχύρωσης ενός διεθνούς σήματος σε μία ή περισσότερες χώρες δε δημιουργείται ένα διεθνές σήμα παγκόσμιας εμβέλειας, αλλά αυτόνομα εθνικά σήματα τα οποία κρίνονται στην εκάστοτε χώρα προορισμού βάσει της εθνικής τους νομοθεσίας. Αυτό δίνει το πλεονέκτημα στον καταθέτη ακόμα κι αν απορριφθεί το σήμα του σε μια χώρα να είναι δεκτό σε κάποιες άλλες. Εάν μάλιστα η κατάθεση για διεθνές σήμα γίνει εντός έξι μηνών από την εθνική αίτηση, ο δικαιούχος χαίρει του προνομίου της προτεραιότητας Μπορεί δηλαδή να διεκδικήσει ως ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης κατοχύρωσης του διεθνούς σήματος την προγενέστερη ημερομηνία κατάθεσης της εθνικής.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη διάρκεια που μια κατοχυρωμένη διεθνής αίτηση παραμένει σε ισχύ, ο δικαιούχος έχει το δικαίωμα να κάνει επέκταση της προστασίας και σε άλλα μέλη κράτη που δεν είχε επιλέξει με την αρχική του αίτηση.
Διεθνής κατοχύρωση Βιομηχανικού Σχεδίου
Το Βιομηχανικό Σχέδιο είναι ο τίτλος διανοητικής ιδιοκτησίας που προστατεύει την εξωτερική εμφάνιση ενός προϊόντος, που προκύπτει από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, όπως η γραμμή, το σχήμα, το χρώμα και η υφή.
Η καταχώριση των Βιομηχανικών Σχεδίων Διεθνώς γίνεται μέσω της Συνθήκης της Χάγης, όπου ο αιτών μπορεί να κατοχυρώσει με μια μόνο αίτηση στον WIPO έως και 100 Σχέδια σε 99 χώρες.
Για την κατάθεση της αίτησης:
α) απαιτείται ο αιτών να είναι υπήκοος ή να κατοικεί ή να έχει πραγματική και ενεργό βιομηχανική ή εμπορική εγκατάσταση σε ένα από τα 99 κράτη μέλη της συνθήκης της Χάγης.
β) δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει προγενέστερο εθνικό βιομηχανικό σχέδιο.
γ) η κατάθεση μπορεί να γίνει έγχαρτα στον ΟΒΙ με τη συμπλήρωση της φόρμας DM/1 αλλά και ηλεκτρονικά απευθείας στον WIPO μέσω της εφαρμογής eHague
δ) Τα τέλη μπορούν να υπολογιστούν πριν την κατάθεση μέσω του υπολογιστή τελών και το συνολικό ποσό διαμορφώνεται ανάλογα με την χώρα προέλευσης του καταθέτη, τον αριθμό των σχεδίων και τις χώρες που θα επιλεγούν για προστασία.
Μετά την παραλαβή και πληρωμή των απαιτούμενων τελών ο WIPO καταχωρεί στο Διεθνές Μητρώο την αίτηση και αποστέλλει στο δικαιούχο το πιστοποιητικό διεθνούς καταχώρισης. Μετά την δημοσίευση και εφόσον δεν εκδοθούν απορριπτικές αποφάσεις αποφάσεις εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών (από 6 έως 12 μήνες), τότε η αίτηση προστατεύεται αυτόματα σε όλα τα προσδιορισμένα συμβαλλόμενα κράτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι απόρριψη από ένα συμβαλλόμενο μέρος δεν επηρεάζει τη διεθνή καταχώριση σε άλλα κράτη.
Κατοχύρωση Εμπορικού Σήματος ή Βιομηχανικού Σχεδίου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο
Η επέκταση προστασίας των δύο αυτών τίτλων σε ευρωπαϊκό επίπεδο γίνεται απευθείας στο ευρωπαϊκό γραφείο EUIPO. Η κατάθεση γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας EUIPO και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο δικαιούχος έχει αναλόγως της αίτησης ενιαίο ευρωπαϊκό εμπορικό σήμα ή ενιαίο ευρωπαϊκό βιομηχανικό σχέδιο που ισχύει σε όλα τα κράτη της ευρωπαϊκής ένωσης. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με το κέντρο βοήθειας του EUIPO.